Διαμόρφωση από τα τρόλια
Είμαστε η «αλήθεια» της εφημερίδας που διαβάζουμε, του site στο οποίο μπαίνουμε να ενημερωθούμε. Oσο πιο κομματικό το όργανο, τόσο πιο πολύ γινόμαστε η άποψή του: η γλώσσα της «Αυγής», η μονομέρεια του «SKY», η ντουντούκα τού «Documento» , η οπτική του «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ»…
Υιοθετούμε τις απόψεις τους , αντιγράφουμε τις θέσεις τους, τις μεταφέρουμε αυτούσιες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις αναπαράγουμε. Με το ίδιο λεξιλόγιο, ίδια επιχειρηματολογία, πανομοιότυπη φρασεολογία – ο «Μωυσής», «οι ηλίθιοι που μας κυβερνάνε», οι «ζαίοι! κι ευτυχώς που δεν είναι τώρα αυτοί», «το σύστημα που ζούμε αντιμετωπίζει τα πάντα ως εμπόρευμα, αυτός είναι ο εχθρός από τον οποίο ο λαός μας πρέπει να απαλλαγεί». Λέξεις-τσίχλες. Τις διαβάζεις και καταλαβαίνεις από ποιο site, από ποια εφημερίδα εκπορεύονται.
Ελάχιστες φωνές προσπαθούν να κρατηθούν στο μέσον. Το ψυχρό αίμα και ο μετρημένος λόγος – υπάρχει, ευτυχώς, αν και δυσεύρετος στις μέρες μας – ακούγεται σχεδόν αδιάφορα. Ναι, είναι εξόφθαλμη η ανικανότητα της κυβέρνησης να διαχειριστεί την πανδημία αλλά δε μου διαφεύγει ότι «οι επικίνδυνοι που κυβερνάνε» πάνε χέρι -χέρι με αυτούς που ένα μήνα πριν ανέλαβαν το ρίσκο τού συνωστισμού. Ναι, η κυβέρνηση παλινωδεί κι είναι για κλάματα, κι εμείς μαζί, αλλά και η άποψη τής ελάσσονος αντιπολίτευσης που προτείνει «να απαλλαγούμε απ’ τον καπιταλισμό για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία» είναι για γέλια).
~ Ετσι δεν γινόταν πάντα; θα μου πείτε. Η κομματική γραμμή : «αυτό θα πούμε σήμερα» · μια κασέτα, μια παπαγαλία που θέλουμε, τρομάρα μας, να την καταργήσουμε κι απ’ τα σχολεία, αμ’ δε!
~ Τώρα όμως η κατάσταση έχει επιδεινωθεί. Πριν την πανδημία βγαίναμε , κυκλοφορούσαμε στους δρόμους, συναντούσαμε κόσμο, συζητούσαμε , διαφωνούσαμε ή όχι, διαμορφώναμε μια άποψη. Βλέπαμε την κοινωνία, τη ζωή ιδίοις όμμασι. Τα ζωντανά ερεθίσματα έδιναν αφορμές για αμφισβήτηση και προβληματισμό . Τώρα, κι αν κουβεντιάζεις στο τηλέφωνο με δύο τρία φιλικά σου πρόσωπα, οι απόψεις κι αυτωνών είναι απόρροια ενημέρωσης από τις ίδιες πηγές – συνήθως, από τα ίδια έντυπα και site. ( Τους άλλους, που ξέρεις ότι θα βάλουν την κασέτα τής υπερβολής, είτε τη χολή είτε τους διθύραμβους, τους αποφεύγεις· ή, δεν θίγεις θέματα καυτά μαζί τους).
Κοντολογίς, το ανθρώπινο μυαλό χρειάζεται το βίωμα για να παραγάγει σκέψη σφαιρική, αντικειμενική. Εξ αντανακλάσεως δεν γίνεται. Αν δε βιώνεις τη ζωή, δεν έχεις μάτι καθαρό να δεις, μυαλό να κρίνεις.
Ζώντας λοιπόν σε απομόνωση, χωρίς να έχουμε εικόνα της πραγματικής ζωής και κοινωνίας, εύκολα οι μηχανισμοί και τα τρόλια τής κάθε εξουσίας – συμπολίτευσης κι αντιπολίτευσης, αδιακρίτως – μπορούν να διαστρεβλώσουν οπτικές, να κατασκευάσουν γεγονότα, να δημιουργήσουν κλίμα κι εντυπώσεις. Να σου ανεβάσουνε το αίμα στο κεφάλι και να σου βάλουνε μπουρλότο. Και βλέπεις ξαφνικά τη γλωσσική έκρηξη, τον κοπετό και την υπερβολή. Από ανθρώπους που τους ήξερες ως τώρα συνετούς – αιχμηρούς μεν, αλλά συνετούς. Και απορείς…
Φοβάμαι, πως γινόμαστε εν πολλοίς η (διεστραμμένη) ‘αλήθεια’ των πηγών που εμπιστευόμαστε, τρεφόμαστε , φτιαχνόμαστε, ντοπαριζόμαστε. Ελλείψει του πραγματικού, είναι ο μόνος κόσμος πλέον που μας διαμορφώνει.
*Ο Κώστας Λογαράς είναι συγγραφέας.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
