Τα μηνύματα της Συνόδου Πρυτάνεων και η στάση της Κυβέρνησης: Διαγραφές, ασφάλεια και χρηματοδοτήσεις
Στον επίκεντρο του διαλόγου βρέθηκαν τα διαχρονικά προβλήματα του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου, αλλά και οι πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου Παιδείας
Με αιχμή τα ζητήματα χρηματοδότησης, ασφάλειας και διαγραφών φοιτητών ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της 109ης Συνόδου Πρυτάνεων των Ελληνικών Πανεπιστημίων, που πραγματοποιήθηκε από τις 8 έως και τις 11 Ιουλίου στην Ανάβυσσο. Στον επίκεντρο του διαλόγου βρέθηκαν τα διαχρονικά προβλήματα του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου, αλλά και οι πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου Παιδείας. Στο πλευρό των Πρυτανικών Αρχών βρέθηκε η Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη, καθώς και ο αρμόδιος Υφυπουργός, Νίκος Παπαϊωάννου.
Χρηματοδότηση: το διαρκές αίτημα των Πανεπιστημίων
Η Σύνοδος ανέδειξε με τον πλέον σαφή τρόπο ότι το κρίσιμο ζήτημα για τη βιωσιμότητα των ΑΕΙ παραμένει η χρηματοδότησή τους – ιδιαίτερα για την ανακαίνιση και συντήρηση υποδομών. Οι Πρυτάνεις ζήτησαν ρητά την εξασφάλιση κονδυλίων από το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2026-2030, με βάση τα αιτήματα που έχουν ήδη υποβληθεί από τα Ιδρύματα, αλλά και την άμεση επαναφορά της ετήσιας έκτακτης χρηματοδότησης, η οποία κάλυπτε βασικές λειτουργικές ανάγκες. Για τον λόγο αυτό, η Σύνοδος αποφάσισε την αποστολή επιστολής προς τον Πρωθυπουργό, με αίτημα προσωπικής συνάντησης, προκειμένου να τεθούν τα ζητήματα επί τάπητος.
Από την πλευρά της, η Σοφία Ζαχαράκη επεσήμανε ότι η Κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε σημαντικές χρηματοδοτικές ενισχύσεις από το 2019 μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με την Υπουργό, η συνολική ενίσχυση των Πανεπιστημίων μέσω τακτικών κονδυλίων, ΠΔΕ, ΕΣΠΑ και Ταμείου Ανάκαμψης ξεπερνά το 1,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2025. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην αύξηση του επιδόματος φοιτητικής στέγασης και στην αξιοποίηση 142 εκατ. ευρώ για αναβάθμιση των φοιτητικών εστιών.
Διαγραφές φοιτητών: ανάγκη διάκρισης και εξατομίκευσης
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των διαγραφών, το οποίο περιλαμβάνεται στο νέο Σχέδιο Νόμου που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, η Σύνοδος επανέλαβε την ανάγκη διάκρισης μεταξύ ενεργών και ανενεργών φοιτητών. Οι Πρυτάνεις εξέφρασαν τον φόβο ότι ενδέχεται να διαγραφούν φοιτητές που καταβάλλουν προσπάθεια να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Για το λόγο αυτό πρότειναν:
α) τη μείωση του ποσοστού επιτυχούς αξιολόγησης που προβλέπεται στο άρθρο 126,
β) την απαλοιφή του όρου «επιτυχώς» και την αρκούσα συμμετοχή σε δύο δοκιμασίες και
γ) τη δυνατότητα αιτιολογημένης παρέκκλισης για ειδικές περιπτώσεις.
Η Υπουργός από την πλευρά της σημείωσε πως στόχος είναι η διαφάνεια και η κοινωνική δικαιοσύνη, χωρίς «σκληρές τομές» αλλά με δικλείδες ασφαλείας που δίνουν «δεύτερες ευκαιρίες», αναγνωρίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης της ισότητας στο ακαδημαϊκό περιβάλλον.
Ασφάλεια στα Πανεπιστήμια: εξατομίκευση και συνεργασία
Το ζήτημα της ασφάλειας στους χώρους των Πανεπιστημίων αποτέλεσε ένα ακόμη σημείο αιχμής. Η Σύνοδος τόνισε ότι οι ανάγκες διαφοροποιούνται από Ίδρυμα σε Ίδρυμα και άρα δεν μπορούν να υπάρξουν οριζόντια μέτρα. Η αντιμετώπιση, σύμφωνα με τους Πρυτάνεις, πρέπει να προκύπτει με βάση τις ιδιαιτερότητες κάθε ΑΕΙ και να συνοδεύεται από ισχυρή κρατική χρηματοδότηση, με έμφαση στην πολιτική προστασία.
Η Σοφία Ζαχαράκη παρουσίασε έξι άξονες του νέου θεσμικού πλαισίου για την ενίσχυση της ασφάλειας και της ελευθερίας στους πανεπιστημιακούς χώρους. Ανάμεσά τους, η δημιουργία του Εθνικού Παρατηρητηρίου Βίας, η αξιοποίηση της τεχνολογίας, οι ενισχυμένες πειθαρχικές διαδικασίες και η υποχρέωση κατάθεσης σχεδίων ασφάλειας από τα ΑΕΙ έως τα τέλη Αυγούστου. «Καθαροί κανόνες – καθαρές ευθύνες», ανέφερε χαρακτηριστικά η Υπουργός.
Ο στρατηγικός ρόλος του δημόσιου πανεπιστημίου
Η Υπουργός Παιδείας υπογράμμισε πως το όραμα της Κυβέρνησης για ένα αυτόνομο, σύγχρονο και ανταγωνιστικό δημόσιο πανεπιστήμιο βασίζεται στην ενίσχυση της εξωστρέφειας, της σύνδεσης με την αγορά εργασίας και της διεθνοποίησης. Έκανε εκτενή αναφορά σε θεσμούς όπως τα Βιομηχανικά Διδακτορικά και οι Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας, αλλά και σε έργα ύψους 71,5 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ και 74 κοινά μεταπτυχιακά με ξένα Πανεπιστήμια.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και στην ανάγκη αναβάθμισης των ερευνητικών υποδομών, με αξιοποίηση 132 εκατ. ευρώ για εξοπλισμό και ψηφιοποίηση. Παράλληλα, η Υπουργός τόνισε την πρόθεση να προχωρήσει σε πρόγραμμα αναβάθμισης πανεπιστημιακών υποδομών κατά το πρότυπο του «Μαριέττα Γιαννάκου» για τα σχολεία, με πιθανή συνέργεια του ιδιωτικού τομέα.
Ενότητα και συνεργασία: το μήνυμα της πολιτικής ηγεσίας
Ο Υφυπουργός Παιδείας Νίκος Παπαϊωάννου, επιβεβαίωσε τη δέσμευση του Υπουργείου για ουσιαστικό και θεσμικό διάλογο με την ακαδημαϊκή κοινότητα. Όπως δήλωσε, «η συνεργασία μας με τα ΑΕΙ δεν είναι απλώς επιθυμητή· είναι απαραίτητη». Παρουσίασε το πλάνο των επικείμενων παρεμβάσεων, με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας των σπουδών και τη διασύνδεση της πανεπιστημιακής γνώσης με την αγορά εργασίας.
Η Σύνοδος των Πρυτάνεων, από την άλλη πλευρά, κάλεσε την Πολιτεία να σεβαστεί το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων και να στηρίξει έμπρακτα τον ρόλο τους στην εκπαίδευση της νέας γενιάς.
Συμπέρασμα
Η 109η Σύνοδος Πρυτάνεων ανέδειξε τον αναντικατάστατο ρόλο του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου, τόσο ως πυλώνα κοινωνικής συνοχής όσο και ως κινητήριο μοχλό ανάπτυξης. Παρά τη θετική διάθεση της Πολιτείας για ενίσχυση, η Σύνοδος υπενθύμισε ότι η ακαδημαϊκή πρόοδος προϋποθέτει διαρκή υποστήριξη, αυτονομία, ρεαλισμό στις ρυθμίσεις και κυρίως, εμπιστοσύνη στους ανθρώπους των Ιδρυμάτων.
Η «επόμενη μέρα» για την ανώτατη εκπαίδευση, όπως σημείωσε και η Υπουργός, είναι ήδη εδώ. Το ζητούμενο είναι αν θα τη χτίσουμε με συνέπεια, συνεννόηση και στρατηγική προοπτική — ή αν θα παραμείνει ένα ακόμα ευχολόγιο στην ακαδημαϊκή ατζέντα.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
