720 κοινωνικές κατοικίες στην Πάτρα – Ποια ερωτήματα χρειάζεται να απαντηθούν
Ερωτήματα για πολεοδομικό σχεδιασμό, μικτές χρήσεις και κίνδυνο γκετοποίησης

Με το μοντέλο της κοινωνικής αντιπαροχής θα δημιουργηθεί το οικιστικό συγκρότημα των 720 διαμερισμάτων στο στρατόπεδο «Μανουσογιαννάκη» στην πρώην ΜΟΜΑ Πατρών στον Ριγανόκαμπο, όπως έκανε χθες γνωστό ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας Νίκος Παπαθανάσης.
Στη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για την εξειδίκευση των μέτρων που εξήγγειλε από την ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, διευκρινίστηκε ότι το σχέδιο εντάσσεται στο πρόγραμμα κοινωνικής αντιπαροχής, το νομοσχέδιο του οποίου προετοιμάζεται για ψήφιση στη Βουλή. Βασική επιδίωξη είναι η αξιοποίηση δημόσιων ακινήτων με στόχο τη δημιουργία εθνικού αποθέματος κοινωνικών κατοικιών μέσω συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Οικόπεδα του Δημοσίου θα παραχωρηθούν σε ιδιώτες κατασκευαστές υπό τον όρο ότι τουλάχιστον το 30% των νέων κατοικιών θα διατεθεί για κοινωνική μίσθωση. Δικαιούχοι δεν θα είναι αποκλειστικά οι οικονομικά και κοινωνικά ευάλωτοι, ενώ σε πρώτη προτεραιότητα τίθενται νέα ζευγάρια και οικογένειες με παιδιά.
Η κυβέρνηση δηλώνει ότι επιταχύνει τους ρυθμούς κατασκευής σε πρώην στρατόπεδα και σε άλλα αδρανή δημόσια δομημένα ακίνητα, όπου η λύση της αξιοποίησης μπορεί να προχωρήσει ταχύτερα. Σε στρατόπεδα, όπως στην περίπτωση της Πάτρας, οι κατοικίες θα κατασκευαστούν με ιδίους πόρους και ευρωπαϊκή επιδότηση, οπότε το Δημόσιο θα διατηρήσει στην περίπτωση αυτή το 100% της κυριότητας, χωρίς να παραχωρεί τη γη απευθείας σε ιδιώτες. Μάλιστα η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμεύσει 150 εκατ. ευρώ ώστε, με συνδυασμό κρατικών και ευρωπαϊκών πόρων, να προχωρήσει η κατασκευή κατοικιών χωρίς μεταβίβαση της γης στον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η είσπραξη του ενοικίου και η συντήρηση μπορούν να ανατεθούν σε εργολάβο, ενώ προβλέπεται η δυνατότητα ελέγχου και εποπτείας από το δημόσιο.
Παρά το θετικό πρόσημο των εξαγγελιών, στελέχη της επιστημονικής και τεχνικής κοινότητας θέτουν σοβαρά ερωτήματα. Ο Βαγγέλης Καραχάλιος, πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδος και χωροτάκτης, υπογραμμίζει την ανάγκη συγκεκριμένων κριτηρίων, ώστε το οικιστικό σχέδιο να αποδώσει ουσιαστικά. «Η εξαγγελία είναι προφανώς θετική» αναφέρει, «όμως υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα».
Το κεντρικό σημείο της κριτικής αφορά την πολεοδομική και κοινωνική ενσωμάτωση των νέων κατοικιών. Ερωτήματα εγείρονται για τις χρήσεις γης που θα προβλέπονται -αν δηλαδή θα υπάρχουν μικτές χρήσεις κατοικίας, κοινόχρηστοι χώροι και υπηρεσίες- και για το αν ο σχεδιασμός θα περιλαμβάνει πάρκα, χώρους πρασίνου και υποδομές κινητικότητας που θα συνδέουν τον οικισμό με την υπόλοιπη πόλη. Η αποσύνδεση από το αστικό δίκτυο, προειδοποιεί ο κ. Καραχάλιος, μπορεί να οδηγήσει σε εικόνες εργατικών κατοικιών που μετεξελίχθηκαν σε γκέτο, με όλες τις κοινωνικές και χωρικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται.
Επιπλέον, ζητείται σαφής πρόβλεψη για τους όρους δόμησης, τη μακροχρόνια συντήρηση και τη διαχείριση του ακινήτου: ποιος θα φέρει την ευθύνη, με ποιους οικονομικούς όρους και τι κίνητρα.
Παράλληλα, το νομοσχέδιο ορίζει ότι οι κοινωνικοί μισθωτές θα έχουν δικαίωμα εξαγοράς της κατοικίας μετά από δέκα χρόνια, μέτρο που θεωρείται ως εργαλείο κοινωνικής σταθερότητας. Ωστόσο, απαιτούνται σαφείς κανόνες για τον υπολογισμό της τιμής εξαγοράς, τα κριτήρια επιλεξιμότητας και τις διαδικασίες χρηματοδότησης, προκειμένου να αποφευχθούν στρεβλώσεις και να διασφαλιστεί η μακροχρόνια βιωσιμότητα των συγκροτημάτων. Ζητούμενο παραμένει η διαφάνεια και η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στον τελικό σχεδιασμό. Αυτά μένουν να διευκρινιστούν.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News