Τα μύδια ανάποδα

Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».

 

Όταν μάθαμε την ιστορία της Μήδειας διαπιστώσαμε ότι υπήρχαν μητέρες που φέρθηκαν στα παιδιά τους πιο σκληρά από όσο οι δικές μας. Που δεν τις έλεγες και φόνισσες, αλλά φιρί φιρί το πήγαιναν, υποχρεώνοντάς μας στις τρομερές εκείνες νηστείες της Μεγάλης Εβδομάδας, μέσω των οποίων βιώναμε και με το παραπάνω το σταυρικό μαρτύριο, μετρώντας τις ατέλειωτες ώρες μέχρι την Ανάσταση, οπότε και πιάναμε στα χέρια μας επιτέλους ένα κανονικό αυγό, το οποίο επίσης είχαμε κοντέψει να μισήσουμε, όπως την οσμή από τις σουπιές και τη δεινή γεύση από αλάδωτες χορτόσουπες και τα θλιβερά μακαροτσίνια, υφιστάμενοι την όξινη οσμή της βαφής τους.

Για τα περισσότερα παιδιά των παλαιότερων χρόνων, η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας, που συνδυαζόταν με το φοβερό ανακλαστικό της συναίσθησης του αμαρτήματος για κάθε πειρασμό παραβίασης, ήταν ένα επταήμερο θλίψης και ταλαιπωρίας. Δεν φτάνει που πεινούσες, όφειλες και να φας και αυτά που αποστρεφόσουν, μέσα σε μια συνθήκη αναγκαστικής εγκαρτέρησης και ανίας: Για τα παιδιά, όταν πλήττουν, ο χρόνος δεν περνάει με τίποτα, ενώ αντιθέτως για τους μεγάλους τρέχει σαν τον Μπολτ. Το μόνο πολύτιμο αντάλλαγμα της ωριμότητας είναι ότι δεν προλαβαίνεις να πλήξεις: Η ζωή σου είναι ένα απηνές τρέξιμο, για να χωρέσεις ανάγκες και υποχρεώσεις σε ένα 24ωρο, με σποραδικές ανταμοιβές, που όμως κοστίζουν σε επαύξηση της κόπωσης. Πάλι θα βγούμε απόψε; Ωχ. Αντε να σηκωθώ το πρωί.

Στην εποχή της ωριμότητας ο κόσμος προσχωρεί στη νηστεία με διάφορα κίνητρα, που έχουν σαν κοινό τόπο μια υπόγεια θεοφοβία, η οποία καλλιεργείται στην παιδική ηλικία και σε επισκέπτεται όταν το ρολόι της ζωής έχει αρχίσει να δείχνει προς την πλευρά της φιγούρας με το δρεπάνι. Άλλος νηστεύει «για το καλό», άλλος για να τιμήσει την μνήμη των γονιών του, άλλος γιατί επισκεπτόμενος ξανά την παιδικότητά του νιώθει νοσταλγία, γαλήνη, και γλύκα, άλλος γιατί αισθάνεται ότι οφείλει να κάνει «το σωστό» για να απαλείψει αναδρομικά τις παλαιές του σκανταλιές και ανομίες, άλλος για λόγους υγείας, άλλος γιατί ανακάλυψε τη σημασία της διαίτης όπως την κατανόησαν οι σοφοί ιερογιατροί της θρησκευτικής μας παράδοσης. Τους ενώνει όλους, ωστόσο, η συμφιλίωση με τη γεύση της νηστήσιμης κουζίνας. Μεταξύ εφηβείας και νεότητας, καταλύεται η προκατάληψη έναντι των οσμών και των γεύσεων. Τρως εσύ ψάρι; Ρωτούν οι γέροντες γονείς, κατάπληκτοι.

Και ψάρι, και μύδι, και χταπόδι, και γίγαντες, και ταραμά, και γαρίδα. Σε τι μπορεί να οφείλεται η μεταστροφή του ουρανίσκου; Πώς εξηγείται η λυσσαλέα παιδική περιχαράκωση γύρω από την πατάτα, το αυγό, τον κιμά, το μακαρόνι; Πιθανότατα είναι μια εκδοχή ανασφάλειας απέναντι στον απειλητικό έξω κόσμο, που είναι γεμάτος προκλήσεις, απαιτήσεις, κινδύνους, ξεβολέματα, δοκιμασίες μέσα από τις οποίες κρίνεται η επάρκειά μας και αποκαλύπτονται οι αδυναμίες μας. Κυρίως όμως η Νέα Γεύση, είναι το τεκμήριο της λανθάνουσας παιδοκτονικής διάθεσης εκ μέρους της Μήδειας- Μητέρας, που αποδεικνύεται μουλωχτό στοιχείο: Δεν είναι διατεθειμένη να μας κρύβει στις αγκάλες της, να μας γαλουχεί με τις αγαπημένες έγκριτες γεύσεις, θέλει να μας μεγαλώσει, να μας ξεφορτωθεί.

Μεγαλώνοντας, έχουμε πλέον φονεύσει οι ίδιοι τους γονείς μας. Πλέον έχουμε κατακτήσει τον κόσμο, το μυδοπίλαφο, τη γάμπαρα, τους βολβούς, τους ζοχιούς, τα ραδίκια. Είμαστε Οι Μεγάλοι. Όλα μας επιτρέπονται, εκτός από την αιωνιότητα.

Τώρα το ρολόι τρέχει προς τον Επιτάφιο, την Πρώτη Ανάσταση, τη Δεύτερη. Τρίτη, μας συγχωρείτε, δεν υπάρχει. Καλές είναι οι δύο πρώτες. Και ναι, δεν είναι για σας. Όταν έρθει η σειρά σας, θα σας φωνάξουμε. Θα ακούσετε ένα Δεύρο Εξω, και θα βγείτε. Μέχρι να το ακούσετε, θα κάνετε υπομονή. Περνάει ο χρόνος, απλά βαριέσαι λίγο.