Ο μεγάλος ανήφορος της Δημοκρατίας

ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ των γαλλικών εκλογών διαβάζεται από τη σκοπιά του μισοάδειου ποτηριού: Του ποσοστού των πολιτών, δηλαδή, που ψήφισαν σε «ανεπιθύμητη» κατεύθυνση και που οι δυνάμεις τους αθροίζονται ως «αντισυστημική» ψήφος, είτε μιλάμε για ακραία αριστερά είτε για ακραία δεξιά εκδοχή, όσο και αν διαφέρουν μεταξύ τους. Είναι η στάση που επιλέγεται, επειδή «τσούζει» το «κατεστημένο».

ΑΣΦΑΛΩΣ και δεν πρόκειται για συγκυριακή συμπεριφορά με εθνικά χαρακτηριστικά. Το ζήσαμε κι εμείς επανειλημμένως σε κάλπες διαφόρων λογιών, φτάνοντας να παίζουμε με τη φωτιά ενός κρίσιμου δημοψηφίσματος.

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ αποδεικνύεται ανθεκτικό και παραμένει δυνητικά διαλυτικό, αν κρίνουμε από την πιθανότητα μιας εκκωφαντικής ανατροπής στη Γαλλία σε δύο εβδομάδες. Πιθανότητα όχι μεγάλη, αλλά ούτε και αποκλειόμενη θεωρητικά.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ; Αφενός δεν εκλείπουν οι συνθήκες, που σωρεύουν πίεση στις κοινωνίες, που πέρασαν διαδοχικά από τη μέγγενη της κρίσης, της πανδημίας, των αυξήσεων, της ανασφάλειας που προκαλεί η μετανάστευση και οι αλλοιώσεις που αποφέρει η παγκοσμιοποίηση και η υπερεθνική κινητικότητα στον κοινωνικό χάρτη.

ΑΦΕΤΕΡΟΥ, οι συστημικές δυνάμεις δεν έχουν καταφέρει να αποκαταστήσουν την αξιοπιστία των δημοκρατικών θεσμών και να πείσουν ότι η δημοκρατία και οι πολιτειακοί – οικονομικοί μηχανισμοί είναι θωρακισμένοι απέναντι των θυλάκων της ολιγαρχίας ή και της φαυλότητας. Τα αφηγήματα που δίνουν τέτοιες ερμηνείες και άλλοθι στη μειονεξία του απλού πολίτη είναι πολύ δημοφιλή και βολικά, καλλιεργούνται δε και υποθάλπονται από τους πυρήνες των σόσιαλ μίντια και του λαϊκίστικου τύπου.

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ και ο ορθολογισμός έχουν μπροστά τους πολύ ανήφορο. Εχουν και ατυχία, γιατί όταν συνέρχονται από την πανδημία και πριν προλάβουν να δρομολογήσουν την υγιή επανεκκίνηση, τους πετυχαίνει ο Πούτιν, οι ανωμαλίες της ενεργειακής τροφοδοσίας και ένας νέος κύκλος αβεβαιότητας, που τρέφει την κοινωνική δυσθυμία.