Μνημείο για ένα σύντροφο (ΙΙ)
Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».
«Ξέρεις», μας είπε κάποια στιγμή το τοπικό στέλεχος του ΚΚΕ που μας τηλεφώνησε να διαμαρτυρηθεί για ένα σχόλιό μας γύρω από την επιδίωξη της δημοτικής αρχής να εγκαταστήσει μνημείο υπέρ του Νίκου Μπελογιάννη, «ο Μπελογιάννης θα μπορούσε να
είχε γίνει πρωθυπουργός της Ελλάδας».
Δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε σαν πιθανότητα. Βέβαια η πρωθυπουργία μιας χώρας είναι ένα αξίωμα στο οποίο μπορεί να αναρριχηθούν διάφορα πιθανά και απίθανα πρόσωπα, από τον Γέωργιο Παπανδρέου και τον Ελευθέριο Βενιζέλο μέχρι τον Γεώργιο Αθανασιάδη- Νόβα. Εν προκειμένω, ωστόσο, ο Μπελογιάννης ήταν αξιόλογη προσωπικότητα και υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσε να είχε μεσουρανήσει. Αλλά στην
Ελλάδα της μεταπολεμικής περιόδου, το να είσαι στην αριστερά και να μεσουρανήσεις απαιτούσε είτε να σε εκτελέσουν, όπως ο Μπελογιάννης, είτε να σε δολοφονήσουν, όπως ο Γρηγόρης Λαμπράκης.
Για να έβλεπε ο τόπος έναν Μπελογιάννη πρωθυπουργό, θα έπρεπε οι συνθήκες να είναι δραματικά διαφορετικές. Και εδώ μπαίνουμε στη σφαίρα του Εάν, το οποίο αντιπαθούν οι ιστορικοί, αλλά εμείς δεν είμαστε ιστορικοί.
Η ιστορία μας πάει αρκετά πίσω, πριν τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν δημιουργείτο η εντύπωση ότι ο ΕΛΑΣ δεν είχε πλέον μόνο σαν επιδίωξη την Απελευθέρωση από τους Ναζί, αλλά την εγκαθίδρυση ενός λαοκρατικού καθεστώτος, και δη δια των
όπλων, ως παρακολούθημα της τότε Σοβιετικής Ενωσης.
Οσα επακολούθησαν είναι γνωστά. Αυτό που παραμένει αξεδιάλυτο είναι εάν οι δυτικές δυνάμεις, ο Τσόρτσιλ δηλαδή, υπερθωράκισαν την αστική δημοκρατία που συγκροτήθηκε μετά την κατοχή, προκαλώντας καχυποψία και υπεραντίδραση εκ μέρους των δυνάμεων του ΚΚΕ, για να ακολουθήσει ο εμφύλιος, ή ο Τσόρτσιλ πονηρά ρυμούλκησε το ΚΚΕ στη σύγκρουση, προκειμένου να το εξουδετερώσει στρατιωτικά και στη συνέχεια πολιτικά. Όπως βέβαια δεν είναι ξεκάθαρο ποιες ήταν οι πραγματικές προθέσεις του ΚΚΕ. Το σίγουρο είναι ότι ο Τσόρτσιλ δεν είχε διάθεση να αφήσει το θέμα στην τύχη.
Τα ενδεχόμενα είναι δύο. Είτε το ΚΚΕ δεν είχε πρόθεση να κατέβει άοπλο σε μια κανονική πολιτική αντιπαράθεση με ελεύθερες εκλογές, είτε είχε την πρόθεση αυτή, αλλά δεν θεωρούσε ότι οι «ελεύθερες εκλογές» ήταν κάτι παραπέρα από παγίδα.
Αν το ΚΚΕ, παρ’ όλα αυτά, κατέβαινε στις κάλπες του 1946, όση πίεση και αν ασκείτο στην ύπαιθρο, δεδομένης έστω και της εμπειρίας του αμφιλεγόμενου δημοψηφίσματος, θα πολιτογραφείτο σαν νόμιμη πολιτική δύναμη με πολύ μεγάλη απήχηση. Η περίπτωσή του βέβαια δεν θα ενθουσίαζε τη Δύση, αλλά πόση άραγε μεθόδευση θα μπορούσε να ασκήσει σε βάρος του λαϊκού φρονήματος, το οποίο το ΚΚΕ επιχείρησε αργότερα να εκφράσει
κοινοβουλευτικά με το μανδύα της ΕΔΑ, όμως είχε προηγηθεί η τρομακτική πολυεπίπεδη καταστροφή του εμφυλίου που επηρέασε καίρια τις εξελίξεις μέχρι τις μέρες μας.
Είναι γεγονός ότι η ΕΔΑ έφτασε σε πολύ μεγάλα ύψη επιρροής, αλλά όχι σε βαθμό να βγάλει και πρωθυπουργό. Αλλά δεν ξέρουμε τι θα συνέβαινε εάν η ΕΔΑ είχε να προτείνει στους πολίτες ως αρχηγό μια χαρισματική- όσο προλάβαμε να δούμε- προσωπικότητα σαν
τον Μπελογιάννη, που ήταν και πιο ευειδής σε σχέση με τον αγωνιστικότατο και πνευματώδη αλλά λόγιο Ηλιού.
Ποιος φταίει ο λαός δεν είχε την ευκαιρία μιας τέτοιας πρότασης; Η αριστερά και ο τόπος πλήρωσαν πολύ βαριά τις ολέθριες επιλογές του 1946. Αίμα, διχασμός, απορφανισμός, διπλωματική δικτατορία από τις δυτικές δυνάμεις, αναταράξεις, σχηματισμός χούντας,
δικτατορία, υστέρηση, Κύπρος.
Αλλά ξέρουμε. Για όλα φταίνε οι Αμερικάνοι. Αλλωστε ο Τσόρτσιλ στις ΗΠΑ είχε θητεύσει.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
