Τιραμόλα: Ο θρυλικός λαστιχένιος ήρωας έγινε 70 ετών – Γνωστοί πατρινοί μιλούν στην «Π» για τη θέση των κόμικ στη ζωή τους

Με αφορμή μια επέτειο, ζητήσαμε από γνωστά πρόσωπα να ανατρέξουν στην παιδική τους ηλικία και να εξομολογηθούν τη σχέση τους με τα κόμικ. Θυμούνται τα πάντα. Το παιδί μέσα μας μένει αγέραστο, όπως ο 70αρης Τιραμόλα.

Τιραμόλα

Ο Τιραμόλα σήμερα γίνεται 70 ετών. Καθώς είναι λαστιχένιος, λογικά δεν θα έχει πρόβλημα στις αρθρώσεις του και θα είναι ακατάβλητος. Εντοπίσαμε την επέτειο στα περίφημα «ημερολόγια» των παλαιών γεγονότων. Αναλογιστήκαμε την επιδραστικότητα που είχαν τα κόμικ στις παιδικές ηλικίες του παλιού καιρού, τότε που οι μεγάλοι μάλωναν τα παιδιά που δεν άφηναν αυτά τα παλιοπεριοδικά από τα χέρια τους: Τα έθιζαν στην εικόνα και άντε μετά να τα πείσεις να ξοδέψουν ενέργεια σε ανάγνωση κειμένων.

Τιραμόλα

Σήμερα, οι γονείς εκείνοι μαλώνουν παιδιά (και εγγόνια πια) για την εμμονή τους στα ψηφιακά παιγνίδια χωρίς να υποπτεύονται αναλογίες. Ηδη πάντως η εικόνα έχει ισοπεδώσει τη διανοητική μας λειτουργία. Αν τότε τα παιδιά δεν αφιέρωναν ένα λεπτό για μια παράγραφο ούτε καν του Ιουλίου Βερν, σήμερα μικροί και μεγάλοι δυσανασχετούν με μια παράγραφο εφημερίδας.
Ξεφύγαμε. Το θέμα μας: Τα κόμικ στην παιδική μας ηλικία. Ζητήσαμε από γνωστά πρόσωπα μια εξομολόγηση. Πήραμε μία παραπάνω από όσες περιμέναμε: Αρεσε τόσο πολύ το θέμα, που έγραψε και ένας πατρινός το βίωμά του, αυτοβούλως.

ΘΩΜΑΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΠΑΣ: Αξέχαστοι «φίλοι»! (Εκπαιδευτικός, μέλος ΟΙΚΙΠΑ)

Τιραμόλα

Σε πρόσφατη συνάντηση αποφοίτων -ριγιούνιον που λένε στο χωριό μου- δυσκολεύτηκα να θυμηθώ φίλους και συμμαθητές. Αυτοί όμως που δεν σβήνουν με τίποτα απ’ τη μνήμη μου, είναι οι ήρωες των περιοδικών που «τρύπωναν» μέσα στα σχολικά μου βιβλία (για να βλέπει η μάνα ότι διαβάζω) και μου κρατούσαν απίστευτη συντροφιά.

Δεκαετία του ΄70, αποφοίτηση από το μονοθέσιο δημοτικό σχολείο του χωριού και μετάβαση στο Γυμνάσιο Αιτωλικού. Από το μοναδικό βιβλιοχαρτοπωλείο της πόλης ο πατέρας αγόραζε τακτικά «Τα Νέα» και εγώ…νταραβεριζόμουν με τον «Σεραφίνο» τον «Τιραμόλα» και τον «Μικρό Σερίφη».

Με τον μονίμως πεινασμένο «Σεραφίνο» «γυρνούσα» στα σοκάκια της (απροσδιόριστης) πόλης για να δω αν θα τα καταφέρει να βρει εν τέλει τροφή και στέγη, ενώ «συνεργαζόμουν» με τον ελαστικότατο «Τιραμόλα» στην εξόντωση των κακών.

Εκείνοι όμως που με «σημάδεψαν» ήταν η παρέα των ηρώων του «Μικρού Σερίφη» και του «Μικρού Καουμπόυ». Ο 18χρονος Τζιμ Ανταμς (το πατριωτάκι ο Δημήτρης Αδαμόπουλος-παντού υπάρχει Ελληνας) η όμορφη Ντιάνα Μόρισον, ο γκαφατζής Μεξικανός Πεπίτο Γκονζάλες με τον γάιδαρό του και ο θρυλικός Ινδιανάκος Τσιπιρίπο.

Εννοείται πως δεν έχανα τεύχος, το οποίο διαβαζόταν δύο και τρεις φορές μέσα στην εβδομάδα, μέχρι να κυκλοφορήσει το επόμενο. Και μετά το διάβασμα, στους λόφους για…πρακτική εξάσκηση!
Γυρίζοντας 50 χρόνια πίσω συνειδητοποιώ πως κάθε ένας από τους 4 «φίλους» είχε τη δική του συμβολή στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μου, μέσα απ’ την πένα του «Κώστα Φωτεινού» ψευδώνυμο του αντιστασιακού, εκδότη, συγγραφέα και δημοσιογράφου Πότη Στρατίκη, που έφυγε το 2019, στα 93 του χρόνια.

 

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ: Εχει αυτό το «αμόλα» (Σκηνοθέτης)

Τιραμόλα

Πολλά κόμικς μικρός δε διάβαζα, ή δε θυμάμαι να διάβαζα. Εχω πρόβλημα με τη μνήμη. Δεν έχω κάποια συναρπαστική εμπειρία, ούτε αγαπημένο ήρωα, ίσως τον Οβελίξ, αλλά χάλασε μέσα στα χρόνια στο πρόσωπο του Ζεράρ Ντεπαρντιέ. Τον Τιραμόλα τον έχω κάπου μαζί με τον Σεραφίνο. Ο Σεραφίνο με κοτόπουλο μπούτι- πάντα ήθελα μέσα στα χρόνια να κρατάω το μπούτι σαν τον Σεραφίνο- και ο Τιραμόλα λαστιχένιος, αδύνατος, δισδιάστατος και ψυχρός.

Δε θυμάμαι καμία ιστορία συγκεκριμένα, πέρα απ ΄το ότι τεντωνόταν και έφτανε πολλά χιλιόμετρα μακριά. Συνειρμικά έχω ενώσει το τέντωμα του Τιραμόλα, με το τέντωμα απ το τυρί της πίτσας, το slime που παίζουν οι κόρες μου, τον τρόπο που (δε) ζωγραφίζω ανθρώπάκια, το τιραμισού λόγω ετυμολογίας…
Μα πιο πολύ απ’ όλα εκτιμώ τον Τιραμόλα γιατί είναι δισδιάστατος.
Προτιμώ τον δισδιάστατο Τιραμόλα απ’ τις ψηφιακές τρισδιάστατες φιγούρες, τις ταινίες που είναι λίγο πιο αργές και δεν έχουν 50 cut το δευτερόλεπτο, το χειροκίνητο γύρισμα της τέντας απ΄το ηλεκτρικό, αλλά απ την άλλη ξέχασα να γράφω με στυλό…
Α και απ’ τον Τιραμόλα πιο πολύ κρατάω το όνομά του. Μ’ αρέσει πολύ η παρομοίωση: «τρέχω σαν τον Τιραμόλα, δουλεύω σαν τον Τιραμόλα, μέ τέντωσαν σαν τον Τιραμόλα!».. Εχει μέσα και αυτό το «αμόλα» που όπως και να το κάνεις σου δίνει μια ελευθερία…

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟς: Πώς διώξαμε τον Τιραμόλα (Store Manager Marks & Spencer)

Τιραμόλα

Μια απ’ τις ωραιότερες παιδικές αναμνήσεις που έχω, είναι όταν στο χωριό, επιστρέφοντας από τη θάλασσα, ο πατέρας μου σταματούσε στο περίπτερο της πλατείας για να πάρει εφημερίδα.
Κατέβαινα λοιπόν κι εγώ και στεκόμουν μπροστά απ’ τον πάγκο με τα κόμικς!

Χαμός: Μπλεκ, Κάπτεν Μάρκ, Μίκυ μάους, Λούκυ Λουκ, Αστερίξ, χρώματα, εικόνες, φαντασία! Το αγαπημένο μου όμως ήταν ο Τιραμόλα. Μπορούσε να τεντώνει τα μέλη του σώματός του όσο ήθελε! Η φαντασία μου κάλπαζε!

Φανταζόμουν ότι ξαπλωμένος στο κρεβάτι στο χωριό, θα μπορούσα να τεντώσω το χέρι μου και να φτάσει στην παλιά σερβάντα της γιαγιάς και να πιάσω τις καραμέλες που φύλαγε να μην τις βρούμε…Το ότι ήταν μπαγιάτικες ήταν ήσσονος σημασίας… Εκανα ιστορίες στο μυαλό μου, ότι έσωζα κόσμο, ζούσα περιπέτειες, προστάτευα τους φίλους μου, όπως ο Τιραμόλα. Η σχέση μου με τον Τιραμόλα τελείωσε άδοξα. Ενα μεσημέρι που κοιμόντουσαν όλοι, αποφάσισα να φτάσω ένα παιχνίδι που ο πατέρας μου είχε βάλει ψηλά.

Ανέβηκα σε μια καρέκλα, τέντωσα το χέρι μου, δεν ήμουν ο Τιραμόλα… Επεσα απ την καρέκλα και έσπασα το μαγικό χέρι που θα έφτανε τα 2 μέτρα. Ο πατέρας μου ξύπνησε έντρομος και με πήγε στο νοσοκομείο. Τιραμόλα δεν ξαναμπήκε στο σπίτι… Ειχε μπει όμως στο μυαλό, στην καρδιά και στην ψυχή μου, ως ο πρώτος σούπερ ήρωας!

ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ: Τιραμόλας και λοιποί συγγενείς….(Επ. συμβολαιογράφος, συγγραφέας)

Τιραμόλα

Οταν έχεις μεγαλύτερο αδελφό, αφήνεις κατά μέρος την Μικρή Λουλού, τον Τάμπυ, τον Αλβιν, και πέφτεις μετά μανίας, στις περιπέτειες της Τζέϊν, του Γκαούρ Ταρζάν, της Τσίτα και αναγκαστικά τα παρατάς, όταν «χαϊδευτικά» η οικογένεια αρχίζει να σε φωνάζει Ποκοπίκο! Και … ξαφνικά μεγαλώνεις, όταν ερωτεύεσαι τον Γιώργο Θαλάσση, ζηλεύεις σφόδρα την όμορφη κι εκρηκτική Κατερίνα και θες πολύ να της μοιάσεις! Ναι, είμαι σίγουρη πως φταίει ο ΡΑΝ ΤΑΝ –ΠΛΑΝ που από παιδί έχω δίπλα μου έναν τετράποδο πιστό φίλο … Κι ο Γιώργος Θαλάσσης φταίει, γιατί έκτοτε ψάχνω τον «ήρωά μου» σε πολιτικοκοινωνικοερωτικοοικονομικό επίπεδο.

Κι ο Γκαούρ δεν πάει πίσω, φταίει που ακροβατώ πάνω στο σχοινί της ζωής και αενάως αναζητώ τον λόγο της ύπαρξης μου.
Τι άλλο να πω;

Μπράβο Κωνσταντίνε, μας έβαλες σε αναδρομή που είναι ο Μίτος της Αριάδνης, αν θες να δεις το πώς και το γιατί της πορείας σου. Πρέπει να φτάσεις βαθιά, μέχρι που να ανακαλύψεις πως τα παιδικά ακούσματα και διαβάσματα, οι νουθεσίες και οι απόψεις τρίτων για πολλά χρόνια σε είχαν καθορίσει!

Βλέπεις, χαράχτηκαν στον δίσκο του εγκεφάλου σου, όταν ακόμα δεν ήσουν σε θέση να κρίνεις και να συγκρίνεις. Τα κατάπινες όπως το μητρικό γάλα, κι ας είχες δυσανεξία στη λακτόζη !
Αν θα ήθελα να γινόμουν πάλι παιδί; Φυσικά και όχι, γιατί ακόμα ζω την προσωπική μου εφηβεία!

ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΙΑΝΝΑΔΑΚΗΣ: Εχω όλο τον Αστερίξ (Πολιτικός μηχανικός, πρώην πρόεδρος ΤΕΕ Δ. Ελλάδας)

Τιραμόλα

Ολοι όσοι περάσαμε την παιδική-εφηβική μας ηλικία στη δεκαετία του 1980 είχαμε την τύχη να διαβάσουμε περιοδικά με κινούμενα σχέδια τα οποία σε έναν μεγάλο βαθμό έπλασαν και τον χαρακτήρα μας στην πιο κρίσιμη ηλικία. Σε αντίθεση με τον σημερινό πληθωρισμό εικόνας και λόγου, τότε περιμέναμε πως και πως μια φορά την εβδομάδα, μια φορά τον μήνα, να διαβάσουμε τα αγαπημένα μας περιοδικά και να ανταλλάξουμε με τους φίλους μας για να πάρουμε αυτά που δεν είχαμε.

Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Αστερίξ, Λούκυ Λουκ, Μπλεκ, Κάπτεν Μαρκ, Δικαστής Ντρέντ, Τιραμόλα, Ποπάυ, Ντόναλντ Ντακ αλλά και αμιγώς ελληνικές εκδόσεις όπως ο Μικρός Ηρωας. Και βέβαια, ο καθένας μας έπαιρνε και παρατσούκλια από την παρέα του ανάλογα με τους ήρωες που ήταν ταυτισμένος.

Προσωπικά, η σειρά που ακόμα και σήμερα με συνεπαίρνει και θα διαβάσω ξανά και ξανά (έχω όλη τη συλλογή) είναι ο Αστερίξ. Αλλωστε, οι Γαλάτες μοιάζουν πολύ με τους Ελληνες. Ολοι μαζί για την ελευθερία και την πατρίδα απέναντι στον εξωτερικό εχθρό αλλά και πολύ εύκολα μέσα στον «καβγά» και στη «διχόνοια» στα μεταξύ τους. Ο Αστερίξ είναι το σύμβολο της ανυπότακτης και ευρηματικής φυσιογνωμίας με χιούμορ, που ως παιδί και έφηβο με διαμόρφωσε.

Για την ιστορία, ακόμα και τους σκληρούς δίσκους στον υπολογιστή μου τους έχω «βαφτίσει» Αστερίξ (Windows-ο εγκέφαλος), Οβελίξ (Μεγάλη χωρητικότητα για αρχεία) και Πανοραμίξ (Επιστημονική δουλειά). Ακόμα το πρώτο μου αυτοκίνητο το είχα ονομάσει Ιντεφίξ γιατί ήταν μικρό και γρήγορο. Αρα, ξεκάθαρα, ASTERIX, Goscinny, Uderzo.

ΕΛΙΣΣΑΙΟΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ: Μπλεκ (στη μάνα μου) Σκηνοθέτης

Τιραμόλα

-Πήγε δώδεκα η ώρα, δεν θα κοιμηθείς; ψιθύρισε η μάνα μου στον χώρο. Γύρισα και την είδα να στέκεται πίσω μου, φωτιζόταν από το μικρό πορτατίφ που στεκόταν στο μικρό τραπεζάκι.
-Να κλείσω το φως; είπε και κινήθηκε προς το τραπεζάκι.
-Ας το θα το κλείσω εγώ σε λίγο, της απάντησα βιαστικά και γύρισα στο χοντρόδετο βιβλίο.

Αφού ο φύλακας άγγελός έβγαλε το βάρος της ευθύνης από πάνω μου, ανέσυρα κι εγώ τον Μπλεκ κάτω από τα σκεπάσματα και είπα να κάνω κάνα μισάωρο συντροφιά με τον αγαπημένο μου επαναστάτη με το γούνινο καπέλο, τα μυώδη μπράτσα του και το φωτοστέφανο του αγνού και αμόλυντου πατριώτη. Πάντως δεν απέσυρα και τον τόμο από πάνω μου, τον κράτησα να κρύβει τον Μπλεκ και τα ανδραγαθήματά του και να μην αποκαλυφθεί η μικρή παρασπονδία μου.

Μπλεγμένοι σε αναπάντεχη εθνική, ιστορική και αφαιρετική ομοψυχία πολεμούσαν πλάι – πλάι ο Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος, οι τριακόσιοι του Λεωνίδα, ο συνταγματάρχης Βαρντάνης, ο Παπαφλέσας στο πρόσωπο του Δημήτρη Παπαμιχαήλ κι εγώ σε ρόλο κάτι μεταξύ Ζορό, Ταρζάν και βέβαια Μπλεκ, πως θα μπορούσε να λείπει ο αγνός επαναστάτης μου;
Στραπατσάδα από ιστορία που είχα καταπιεί αμάσητη, από τις παραγωγές του Τζεημς Πάρις, από δημοτικά τραγούδια και σκηνές από τον τηλεοπτικό Αγνωστο πόλεμο, που εξυμνούσαν την ανδρεία των Ελλήνων σε όλη τη λαμπρότητα της και ακόμα λίγο.

-Παιδάκι μου τι στο δαίμονα το θελες να διαβάζεις μες τη νύχτα, αυτό είναι τέρας δεν είναι βιβλίο.
Ακουσα τη μάνα μου να μονολογεί και πήρε τον τόμο του «Ελευθερουδάκη» από το στήθος μου.
(Ολόκληρο το κείμενο, στις ΑΠΟΨΕΙΣ του pelop.gr)

ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΟΥΣΤΑΣ: «Κλασσικά» και «Διαπλανητικά» (Συνεργάτης του Επιμελητηρίου Αχαΐας)

Τιραμόλα

Με τον ΤΙΡΑΜΟΛΑ δεν έχω ιδιαίτερη σχέση, καθώς όταν κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος, το 1970, ήδη τελείωνα το γυμνάσιο. Είχα όμως πολύ σχέση, σχεδόν εξάρτησης με τα ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ των εκδόσεων ΑΤΛΑΝΤΙΣ-ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΗ.

Τα ΚΛΑΣΣΙΚΑ συνετέλεσαν, ώστε να μάθω για την παγκόσμια λογοτεχνία καθώς ήταν η αφετηρία και το κίνητρο για να μάθω για το έργο του Βερν, του Ουγκώ, του Τουέν. Δεν θυμάμαι πόσες φορές έχω διαβάσει του Αθλίους, την Καλύβα του Μπάρμπα Θωμά, τις περιπέτειες του Ολιβερ Τουϊστ. Θυμάμαι όμως ότι τα ΚΛΑΣΣΙΚΑ ήταν η αφορμή για να επισκέπτομαι συχνά το βιβλιοπωλείο του «Καλοκαιρινού», στην περιοχή Μακρυγιάννη, που κάναμε ανταλλαγές δύο τεύχη με ένα η αγοράζαμε αν δεν είχαμε να δώσουμε δύο, με μισή τιμή. Αφορμή για ανταλλαγή ήταν όμως και τα ΔΙΑΠΛΑΝΗΤΙΚΑ με τις πρωτόγνωρες αμερικάνικες ιστορίες.

Ο αγαπημένος μου ήρωας ήταν ο Superman, ο ήρωας με το γήινο όνομα Κλαρκ Κεντ, είχε υπερφυσικές ιδιότητες και λογικό να με ενθουσιάζει. Η πρώτη μου γνωριμία, όμως με τα κομικς, ήταν την Παρασκευή 1η Ιουλίου το 1966, όταν με τρείς δραχμές στο χέρι, πήγα στο περίπτερο στη Γούναρη, και αγόρασα, το πρώτο τέυχος του Μίκυ Μάους, «Στις πηγές των Μογγόλων».

Η σχέση μου με τον ήρωα αυτό αλλά και τον Γκούφυ, τον Ντόναλντ, τα ανήψια, τον Μαύρο Πητ κ.λπ. είχε μεγάλη διάρκεια και με αγωνία περίμενα κάθε βδομάδα να το δω κρεμασμένο στο περίπτερο. Χωρίς να αδικώ βέβαια στις προτιμήσεις μου τους ήρωες του «Γέλιο και Χαρά». Τώρα, όταν περνάω από το παλαιοπωλείο «Το μικρό Μοναστηράκι» στην Ρήγα Φεραίου, συγκινούμαι, που βλέπω όλα αυτά τα κομικς, να περιμένουν κάποιο ρομαντικό αναγνώστη.

ΤΑΣΣΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ: Τον πούλησα για παγωτό (Δημοσιογράφος – συγγραφέας)

Τιραμόλα

Β’ μισό δεκαετίας ’70 και μαζί με τα βιβλία των πρώτων τάξεων του δημοτικού, αρχίζω και διαβάζω κόμιξ. Λεφτά για αγορά από το περίπτερο δεν υπήρχαν, έτσι αναγκαζόμασταν να εκδράμουμε στου Λαδόπουλου, όπου δεκάδες Πατρινοί πήγαιναν χαρτιά, βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά κ.λπ. γα ανακύκλωση. Κι αν ήμασταν τυχεροί βρίσκαμε «Μικιμάους» – έτσι ονομάζονταν όλα – μα όλα τα κόμιξ τότε.

Αδυναμία είχαμε στον Αστερίξ, τον Λούκι Λουκ και τον Ιζνογκούντ. Μα και στο Μίκι Μάους, που ήταν το πιο φτηνό, και κυκλοφορούσε κάθε Πέμπτη. Στα περίπτερα της γειτονιάς, περιμέναμε πως και πως κάθε Πέμπτη την κυκλοφορία του.

Δεν μπορώ να ανασύρω από τη μνήμη την πρώτη μου επαφή με τον Τιραμόλα, έναν «αδικημένο» (όπως και ο Σεραφίνο) ήρωα της εποχής εκείνης, ως προς τη δημοφιλία. Με συνάρπαζε αυτό το μαύρο λαστιχένιο σώμα του, που έγινε σήμα – κατατεθέν για όλους τους αδύνατους και ευλύγιστους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Νίκος Βαμβακούλας, που έφερε το παρατσούκλι «Τιραμόλας».
Στο περιοδικό εμφανίζονταν και άλλοι ήρωες, όπως οι Πέπο και Κάρλο, ο λύκος Πουγκατσώφ, ο ινδιάνος Καριμπού, ο υπερήρωας Μίστερ Ματζέστικ, ο υπηρέτης Ατσίδας, ο Βαρελης Λουκάνικος, ο Σερίφης Φοξ, ο βοηθός του, Κόνι, ο Τοπ Μιξ και πολλοί άλλοι.

Μα όπως και νά’ χει ο Τιραμόλα ήταν ξεχωριστός και ως πρωταγωνιστής της σειράς, έμελλε να είναι και ο αγαπημένος μου του κόμιξ. Kι ίσως να έπρεπε, με βάση την αξία που έχουν σήμερα εκείνα τα δυσεύρετα τεύχη, να φύλαγα τα περιοδικά και να μην τα μεταπωλούσα -κατά δεκάδες- σε κάποιο από τα περίπτερα της γειτονιάς, με αντάλλαγμα κάποιο -δυσεύρετο τότε για μας- παγωτό.