Ο Σόλων πάει αδιάβαστος

Ο διευθυντής σύνταξης της «Π» Κωνσταντίνος Μάγνης γράφει

Σκέψου να είμαστε 120 χρόνια πίσω. Ερχεται ένας φίλος και σου λέει, μάγκα, βγήκε ένα κάρο που δεν το τραβούν άλογα, αλλά κινείται με καύσιμο και το καθοδηγείς με πηδάλιο, όπως τις βάρκες. Εσύ του απαντάς: Πάει, θα χάσουμε τη χαρά και τα σωματικά οφέλη της βάδισης. Εχεις δίκιο, αλλά η εξέλιξη έχει το δίκιο του ισχυρού και επιβάλλεται. Κάθε φορά που η τεχνολογία κάνει μια τομή, δύουν οι αρετές ενός παλιότερου κόσμου, αν και δεν είχε πάντα αρετές το παρελθόν: Υπήρχε μια εποχή όπου τα σπίτια δεν διέθεταν λουτρό και αποχέτευση. Γνώριζες κόσμο στους κοινόχρηστους χώρους υγιεινής, θα πεις. Αλλά δεν ήταν και πολύ στρωτές οι συνθήκες για συζήτηση.

Η επαυξημένη πραγματικότητα είναι μια εξειδικευμένη τεχνολογία των υπολογιστών που έχει αρχίσει να εφαρμόζεται σε παίγνια και σε πρακτικές ανάγκες εδώ και καιρό. Ηρθε η        ώρα να πάει και στους αρχαίους χρόνους με τη μορφή που εισήγαγε το πρόγραμμα της Μάικροσοφτ στην Ολυμπία. Περιηγείσαι εκ του φυσικού ή μακρόθεν στον αρχαιολογικό χώρο, και μέσω του υπολογιστή ή και του κινητού τηλεφώνου μπορείς να δεις πώς ήταν ο τόπος και τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα στην εποχή τους. Η εφαρμογή έχει εκπαιδευτική αλλά και ψυχαγωγική αποστολή. Δεν είναι κακό να περνάς καλά όταν μορφώνεσαι.

Ο παλαιομοδίτης ενίσταται: Η πολλή πληροφόρηση σκοτώνει τη φαντασία. Είναι όμως γεγονός ότι η θέα των αρχαίων δημιουργημάτων όπως είναι σήμερα, μας δίνει μια στρεβλή εικόνα και πληροφόρηση για την εποχή τους. Δεν ξέραμε, ας πούμε, ότι οι αρχαίοι τα αγάλματα τα χρωμάτιζαν. Δεν ήταν έτσι ο Παρθενώνας που έφτιαξαν ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης.  Η επαυξημένη πραγματικότητα επιτρέπει στον σύγχρονο αρχαιολόγο να σου ανοίξει τα μάτια. Εδώ βέβαια το αυτοκίνητο θα περιορίσει τη βάδιση. Ενας τηλε-επισκέπτης που θα βλέπει τα πάντα στην ολότητά τους και την αλήθειά τους, ενδεχομένως να χάσει το κίνητρο για φυσική επίσκεψη. Ηδη η τεχνολογία μπορεί και μας προβάλλει τους πίνακες της ζωγραφικής με εκπληκτική πιστότητα. Δεν παθαίνεις τίποτα αν δεν πας στον Λούβρο.

Την περασμένη εβδομάδα χαζεύαμε τις πληροφορίες για την υποκατάσταση της φυσικής μας μορφής με το ψηφιακό μας ομοίωμα: Θα μπορούμε να συσκεπτόμαστε μέσω του άβατάρ μας. Επιτέλους, θα γίνουμε κινούμενο σχέδιο. Μέσω άβαταρ θα κάνουν συναυλία οι επανασυνδεμένοι Αμπα. Δεν θα είναι στη σκηνή, έχουν εβδομηνταρίσει πια. Θα έχουν τραγουδήσει κονσέρβα, θα βλέπει το άβαταρ το κοινό, θα βλέπει ζωντανούς μουσικούς, θα είναι ένα είδος μικτού λάιβ, τεχνικά αρτιότατο, ενώ οι κανονικοί Αμπα θα είναι με τις πυτζάμες στο σπίτι. Αλλωστε οι κανονικοί Αμπα θα είναι πλέον το άβαταρ, αφού όλο το πρότζεκτ, ενορχηστρώσεις, υποστήριξη φωνητικών, σκηνογραφία, μάνατζμεντ, είναι υπόθεση σύγχρονης τεχνολογίας. Εδώ έχουμε όχι μια επαυξημένη, ούτε καν μια βελτιωμένη, αλλά μια αυτο-δημιουργημένη πραγματικότητα.

Αυτά τα σχόλια μηδαμινή σημασία έχουν. Ο νέος κόσμος όχι απλώς έχε γεννηθεί,  αλλά γεννάει μόνος του εξελιγμένες μορφές του εαυτού του. Βλέπουμε το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία να γεννάει την Αθηνά μέσα από το κεφάλι του και να δημιουργούν αμφότεροι τις πλατφόρμες πάνω στις οποίες πατάμε εμείς και τα άβατάρ μας. Ο Σόλων γήρασκε αεί διδασκόμενος, και τώρα καλούμαστε να κάνουμε το ίδιο και εμείς, γιατί όλο και κάποιο πρόγραμμα θα βγει και θα το χάσουμε και ο σημερινός εγγράμματος θα είναι αυριανός αγράμματος που δεν θα ξέρει τι διάβολο κοιτάνε όλοι στο τηλέφωνό τους από το πρωί μέχρι το βράδυ.