Κορονοϊός – Χρίστος Πέτρου: Οι μεταλλάξεις μπορεί να φέρουν 4ο κύμα

To κατάλληλο πρόσωπο, την κατάλληλη ώρα, στο κατάλληλο θέμα!

Δρ. Χρίστος Πέτρου: Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πρόγραμμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και Συντονιστής του Προγράμματος. Από τον Νοέμβριο του 2020 αμισθί Επιστημονικός Σύμβουλος του Κυπριακού Υπουργείου Υγείας για την ανάπτυξη και παρακολούθηση του εμβολιαστικού προγράμματος έναντι του SARS-Cov2.

Εχει εκπονήσει την Διδακτορική του Διατριβή στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστήμιου Πατρών υπό την επίβλεψη του αείμνηστου Καθηγητή Παύλου Κορδοπάτη.

Διετέλεσε επικεφαλής του Τμήματος Φαρμακοεπαγρύπνησης στο Υπουργείο Υγείας της Κύπρου και Έφορος Φαρμακευτικής και μέλος της Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης και Αξιολόγησης Κινδύνου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων.

Προεδρεύει, επίσης, της Επιτροπής Βιοηθικής Αξιολόγησης Κλινικής και Βίο-ιατρικής Ερευνας Α’ της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου και είναι μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Αρχής Κατά των Εξαρτήσεων.

Το μενού της κουβέντας μας είχε απ’ όλα.

-Γράψατε σε πρόσφατο άρθρο σας: Ολες οι πανδημίες και οι επιδημίες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: κάποτε τελειώνουν, οδηγώντας όμως στον τάφο χιλιάδες ή εκατομμύρια ανθρώπους, αλλάζοντας τη ζωή, ή εξαφανίζοντας πολιτισμούς…

Αυτή η πανδημία πότε, εκτιμάτε ότι, θα τελειώσει; Και πόσο θα έχει αλλάξει τις ζωές μας; 

Δεν χωρούν προβλέψεις και εκτιμήσεις για το πότε θα τελειώσει. Μπορεί σε κάποιες χώρες να ελέγχεται η διασπορά και η μετάδοση του ιού (αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο) με την αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμμάτων εμβολιασμού και των άλλων μη φαρμακευτικών παρεμβάσεων, όμως κανένας δεν μπορεί να είναι ασφαλής αν όλοι δεν είναι ασφαλείς. Όσο ο ιός μεταδίδεται, θα υπάρχουν φυσιολογικά και μεταλλάξεις που σίγουρα κάποιες θα πρέπει να αυξάνουν το επίπεδο ανησυχίας.

-Με το χέρι στην καρδιά, πότε υπολογίζετε ότι θα επιστρέψουμε στην πλήρη κανονικότητα που ζούσαμε μέχρι τον Ιανουάριο του 2020; 

Ο όρος κανονικότητα είναι σχετικά υποκειμενικός. Προτιμώ να αναφέρομαι σε «καθημερινότητα» και η επιστροφή σε αυτήν χρειάζεται υπομονή. Δεν είναι κάτι που μπορεί να είναι αντικείμενο υποσχέσεων. Οι προβλέψεις του WHO δεν νομίζω ότι το προβλέπουν χρονικά σχετικά νωρίς. Όπως είπα και νωρίτερα, πρέπει να κατανοήσουμε ότι το πρόβλημα είναι παγκόσμιο. Ακόμα και αν μια περιοχή φτάσει σε κάποια όρια της προηγούμενης καθημερινότητας, όλα θα κρέμονται από μια κλωστή.

-Διαψεύστηκαν κατηγορηματικά, λέτε, όσοι πρόβλεψαν πως θα βρισκόταν σύντομα φάρμακο για τον covid. Την έχετε ξεγράψει, δηλαδή, αυτή την πιθανότητα; Και γιατί; 

Nα ξεκαθαρίσουμε ότι η νόσος είναι πολυσυστηματική και πολυπαραγοντική. Έχουμε κάποια φάρμακα που μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση ασθενών που βρίσκονται σε μέτρια ή σοβαρή κατάσταση, μειώνοντας την προκαλούμενη φλεγμονή. Τέτοια είναι η δεξαμεθαζόνη και η τοσιλιζουμάμπη. Δεν έχουμε όμως αντιικό φάρμακo και εδώ η αίσθηση μας ότι η πρόοδος της φαρμακευτικής και της επιστήμης εν γένει θα εξασφάλιζε σύντομα τέτοιο φάρμακο για τον κορονοϊό, διαψεύστηκε. Εκφράσαμε μάλιστα την πεποίθηση ότι θα είχαμε φάρμακο πριν το εμβόλιο μέσω των προσπαθειών για την αξιοποίηση παλιών φαρμάκων έναντι του κορονοϊού. Κάποιοι άλλοι επιστήμονες πανηγύρισαν με βεβαιότητα με το άκουσμα “πιθανών φαρμάκων”, όπως η χλωροκίνη, παρόλο που ο θησαυρός τελικά έδειχνε ότι θα αποδεικνυόταν άνθρακες, όπως και για κάποια μονοκλωνικά αντισώματα που δεν είναι εύκολα προσβάσιμες θεραπείες και τελικά είναι προβληματικές έναντι των μεταλλάξεων.

Αυτή τη στιγμή διεξάγονται κλινικές μελέτες  για δυο νέα αντιικά, από την Pfizer και την Merck.

-Αν κάποιους που νοσήσουν σοβαρά δεν τους πιάνει η δράση των εμβολίων, το επόμενο βήμα δεν θα έπρεπε να είναι ένα φάρμακο κατά του ιού;  

Ελπίζουμε να έχουμε ένα φάρμακο που να μπορεί να χορηγηθεί σε αυτούς που θα είναι στο εύρος αποτυχίας των εμβολίων.

-Από τοποθέτησή σας: «Κάποιοι πρότειναν εύκολες λύσεις, είδαν λάθος  την εξέλιξη του αγώνα και – το χειρότερο – υποτίμησαν τον εχθρό, άργησαν να αντιδράσουν και βοήθησαν με τη στάση τους τον ιό να γίνει πιο δυνατός, μεταλλασόμενος…». Μου λέτε σε ποιους αναφέρεστε;   

Δεν είναι θέμα ονομάτων. Ολοι έχουμε ακούσει δηλώσεις βεβαιότητας στην αρχή και πώς διαψεύστηκαν αρκετοί επιστήμονες. Από την άλλη, διεθνή σώματα όπως ο WHO, άργησαν να ανταποκριθούν, ενώ άλλοι εκτίμησαν λάθος ή υποτίμησαν τη φύση του ιού. Υπήρχε αλαζονεία από κάποια κέντρα, ενώ τα συστήματα υγείας πιάστηκαν απροετοίμαστα. Πολύ σημαντικό, επίσης, ότι άργησαν να κλείσουν τα σύνορα.

-Είπατε, επίσης, πριν λίγο καιρό, ότι ο εμβολιασμός μαζί με τις μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις οδηγούν τις κοινωνίες σε καλύτερες μέρες… Μου το κάνετε, με δυο λόγια, πιο λιανά;  

Στόχος, επαναλαμβάνω, είναι να μειωθεί η μετάδοση του ιού στην κοινότητα και αυτό χρειάζεται και τα δυο: και τον εμβολιασμό, αλλά και άλλα μέτρα προσωπικής υγιεινής, αποστάσεων, χρήση μάσκας κτλ. Ο εμβολιασμός είναι η πιο αποτελεσματική πρακτική, αλλά χρειάζεται υποστήριξη.

-Τα υπάρχοντα εμβόλια πιάνουν τις μεταλλάξεις; Κι αν όχι, τι κάνουμε; Πάμε σε 3η δόση ή σε καινούργια εμβόλια απ’ την αρχή;  

Τα εμβόλια, όλα, λιγότερο ή περισσότερο αντιμετωπίζουν τις μεταλλάξεις που είναι γνωστές. Θα χρειαστεί και άλλη δόση είτε αυτή θα είναι ενισχυτική/αναμνηστική δόση είτε για να αντιμετωπίζει κάποιες μεταλλάξεις που θα μειώνουν σε σημαντικό βαθμό την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.

-Εσείς ποιο εμβόλιο κάνατε;  

Μου προσφέρθηκε το εμβόλιο της AstraZeneca και το έκανα χωρίς σκέψη ή αναμονή για άλλη επιλογή.

-Θεωρείτε υπερβολικό τον θόρυβο που έχει ξεσπάσει;   

Για κάθε φάρμακο ή εμβόλιο πρέπει να συζητούμε στην πραγματική του διάσταση, την σχέση οφέλους κινδύνου και να γίνεται ορθή επικοινωνία του κινδύνου και να εφαρμόζονται μέτρα ελαχιστοποίησης του κινδύνου. Η εκτίμηση της σχέσης οφέλους κινδύνου είναι δουλειά των ρυθμιστικών σωμάτων, δεν είμαστε όλοι εκπαιδευμένοι να κάνουμε τέτοιες κρίσεις. Ας έχουμε εμπιστοσύνη στα σώματα αυτά.

-Για το ρωσικό εμβόλιο τι άποψη έχετε;

Να περιμένουμε να αξιολογηθεί από τον ΕΜΑ όταν κάνει αίτηση. Ελπίζουμε να είναι ασφαλές και αποτελεσματικό. Για την ώρα υπάρχουν πολλές σκιές και αδιαφάνεια γύρω από την ασφάλεια, ποιότητα και αποτελεσματικότητά του.

-Σας φοβίζει το άνοιγμα των συνόρων στη χώρα μας τις επόμενες μέρες; Ανησυχείτε για το ενδεχόμενο να ξεφύγει η κατάσταση και να χειροτερέψουν τα πράγματα; 

Χρειάζεται η εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων ελέγχου των συνόρων, ειδικά για μεταλλάξεις που είναι ανησυχητικές. Αν δεν υπάρχουν τέτοια μέτρα, το 4ο κύμα είναι πολύ πιθανό.

-Εμβολιαστικός εθνικισμός, διπλωματία των εμβολίων, ανυπαρξία εμβολιαστικής δικαιοσύνης. Δικές σας εκφράσεις. Τι θέλετε να πείτε;

 Υπάρχουν κράτη που χρησιμοποιούν τα εμβόλια ως μέσο άσκησης διπλωματίας και επίδειξης ισχύος. Ανυπαρξία εμβολιαστικής δικαιοσύνης σημαίνει ότι λιγότερος από τον μισό πληθυσμό του πλανήτη έχει πρόσβαση σε πέραν του 80% των εμβολίων της παγκόσμιας παραγωγής.

-Υπάρχει πολύς κόσμος έξω που είναι πεπεισμένος ότι διακυβεύονται τεράστια οικονομικά συμφέροντα γύρω από τα εμβόλια, άρα παίζονται και αντίστοιχα τεράστια παιχνίδια. Θεωρείτε υπερβολική αυτή την άποψη ή ότι προσεγγίζει την πραγματικότητα;

Η φαρμακοβιομηχανία δεν είναι φιλανθρωπικό ίδρυμα. Παράλληλα κάποιες χώρες έχουν επενδύσει στην ανάπτυξη εμβολίων. Σίγουρα είναι πολλά τα λεφτά, και προς το παρόν, μόνο μια εταιρεία, η AstraZeneca, έχει δηλώσει από τον περασμένο Ιούνιο ότι δεν θα επιδιώξει κέρδος όσο διαρκεί η πανδημία.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΒΕΡΓΑΝΕΛΑΚΗ

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News