ΑΦΙΕΡΩΜΑ – ΝΔ: 1990 -2023: Η οριακή αυτοδυναμία και η κρίσιμη κάλπη
Σύμφωνα με την καταμέτρηση των ψήφων, πρώτο κόμμα στις εκλογές της 8ης Απριλίου 1990 ανήλθε η Νέα Δημοκρατία με 46,89% και 150 έδρες, δεύτερο κόμμα το ΠΑΣΟΚ με 38,61% και 123 έδρες και τρίτο κόμμα ο Συνασπισμός με 10,28% και 19 έδρες.
Από το 1990 μέχρι το 2023 έχουν περάσει 33 ολόκληρα χρόνια.
Παρόλα αυτά οι ομοιότητες του τότε με το σήμερα είναι πολλές κι αρκετά ευδιάκριτες. Και τότε ένας Μητσοτάκης διεκδικούσε την κυβέρνηση της χώρας και τώρα ένας άλλος Μητσοτάκης διεκδικεί το «back to back» στις εκλογές τις 21ης Μαϊου.
Και εκείνη την Κυριακή των Βαΐων του 1990, οι εκλογές έγιναν με το απίστευτης παπανδρεϊκής έμπνευσης εκλογικό σύστημα, αλλά και στις μέρες μας η απλή αναλογική υπόσχεται περίεργες μετεκλογικές αλχημείες, ετερόκλιτες συμμαχίες, έως και… τερατογενέσεις!
Τι ακριβώς συνέβη τότε; Η Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη είχε κόψει πρώτη το νήμα σε εκείνη την ιστορική εκλογική αναμέτρηση της 8ης Απριλίου με ποσοστό 46,88% και 150 έδρες. Είναι, μάλιστα, το αμέσως μεγαλύτερο ποσοστό που έχει λάβει η ΝΔ μετά το 54% του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1974, ωστόσο η γαλάζια παράταξη δεν είχε εξασφαλίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, εξαιτίας του απίστευτου εκλογικού συστήματος που είχε αλλάξει με νομοσχέδιο του ΠΑΣΟΚ δύο μήνες πριν από τις πρώτες εκλογές του Ιουνίου που είχε προηγηθεί!
Η κυβέρνηση παρά τη σημαντική πλειοψηφία στο εκλογικό σώμα δεν κατόρθωσε να αποσπάσει απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή με 150 έδρες. Τρεις μέρες μετά, τη Μεγάλη Τετάρτη, ο εκλεγείς με τη ΔΗΑΝΑ του Κωστή Στεφανόπουλου, βουλευτής Αττικής Θεόδωρος Κατσίκης, δηλώνει ότι θα στηρίξει με την ψήφο του την κυβέρνηση της ΝΔ και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ορκίζεται πρωθυπουργός. Αργότερα μάλιστα, ο Θ. Κατσίκης προσχώρησε στη ΝΔ και μαζί με ακόμα μια έδρα που επιδικάστηκε από το εκλογοδικείο, η κοινοβουλευτική δύναμη της κυβέρνησης ανήλθε στις 152 έδρες.
Ολα αυτά σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη πολιτικά περίοδο (η εποχή των πράσινων και γαλάζιων καφενείων!), με τα πάθη να έχουν την τιμητική τους και την Ελλάδα να βρίσκεται στο επίκεντρο της διεθνούς κοινής γνώμης με όλα όσα συνέβαιναν στις απανωτές κάλπες και με τις κυβερνήσεις συνεργασίας και ειδικού σκοπού να διαδέχονται η μια την άλλη. Ακριβώς αυτό δεν θέλουν να ξαναζήσει η χώρα γνωστά στελέχη της ΝΔ, όπως ο πρώην βουλευτής και πρώην υποψήφιος δήμαρχος Πατρέων Νίκος Παπαδημάτος και ο συνδικαλιστής της ΔΑΚΕ Χρήστος Σουγλέρης, οι οποίοι μίλησαν στην «Π» για τη δική τους εμπειρία από την περίοδο 1989-1990, συνδέοντας εκείνα τα χρόνια με το σήμερα. Στο παρελθόν μάς ταξιδεύει, όμως, και ο πρώην υπουργός Βασίλης Μπεκίρης, μέσα από τα γραφόμενά του στο βιβλίο του «Οι πολιτικές εξελίξεις και οι πολιτικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα» (δ΄ τόμος).
ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΑΤΟΣ: «ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΜΕΣΩΣ ΟΡΑΤΕΣ ΟΙ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΗΣ ΑΠΛΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗΣ»
Ο Νίκος Παπαδημάτος έζησε ως ενεργό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας την περίοδο των απανωτών εκλογικών αναμετρήσεων 1989-1990. Ηταν λογικό, λοιπόν, να ζητήσουμε καταρχάς τις αναμνήσεις του από εκείνα τα χρόνια και στη συνέχεια την άποψή του γαι το σήμερα. «Διαχρονικά, σε ό,τι αφορά τα εκλογικά συστήματα στην Ελλάδα, υπήρχαν δύο εστίες προβληματισμού ή θέσεων.
Η μια μιλούσε για ενισχυμένη αναλογική με στόχο κυβερνήσεις μονοκομματικές ή συνεργασίας που να εμπνέουν σταθερότητα και η δεύτερη για το σύστημα της απλής αναλογικής με τις παραλλαγές της, η «πλέρια» απλή αναλογική», ανέφερε ο πρώην βουλευτής της ΝΔ και πρόσθεσε: «Οι τρεις εκλογές που έγιναν την περίοδο 1989-1990 απέδειξαν πόσο αδύναμη ήταν η δεύτερη άποψη περί απλής αναλογικής.
Η χώρα οδηγήθηκε σε τρεις αλλεπάλληλες εκλογές, με αποκορύφωση αυτό που συνέβη τον Απρίλιο του 1990. Ενώ η ΝΔ πήρε 47% έβγαλε 150 βουλευτές και με την προσχώρηση του Κατσίκη από τη ΔΗΑΝΑ, μια κίνηση που έγινε με τη σύμφωνη γνώμη του Κωστή Στεφανόπουλου, υπήρξε κυβέρνηση με 151 βουλευτές, δηλαδή με οριακή πλειοψηφία. Αυτές οι αδυναμίες της απλής αναλογικής γίνονται και σήμερα ορατές. Ενόψει των προσεχών βουλευτικών εκλογών, τα τότε συμπεράσματα πρέπει να αποτελέσουν παράδειγμα προς αποφυγή.
Η χώρα στις συγκυρίες που ζούμε, πολιτικά, οικονομικά και γεωστρατηγικά, επιβάλλεται να κυβερνηθεί από ισχυρή μονοκομματική ή δικομματική κυβέρνηση που να έχει ισχυρή πλειοψηφία. Αυτό επιβάλλουν οι καιροί και οι περιστάσεις».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΟΥΓΛΕΡΗΣ: «ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΝΕΙΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΟ 50%;»
«Ηταν η περίοδος που το ΠΑΣΟΚ ήταν κράτος εν κράτει. Είναι δυνατόν να έχεις σχεδόν 50% στις εκλογές και να μην μπορείς να κυβερνήσεις την Ελλάδα; Ηταν πολύ ταραγμένα χρόνια, όμως ο λαός είχε στείλει ξεκάθαρο μήνυμα για το τι ήθελε», θυμήθηκε ο Χρήστος Σουγλέρης, γενικός σύμβουλος της ΠΟΕΔΗΝ με τη ΔΑΚΕ. «Ολοι απορούσαμε πώς είναι δυνατόν να μην γίνεται πρωθυπουργός ο αείμνηστος Κώστας Μητσοτάκης ενώ η μισή Ελλάδα τον ψήφιζε.
Θέλω να πιστεύω ότι δεν θα ξαναζήσουμε τα ίδια, ότι δεν θα έχουμε και τώρα μια τέτοια παρατεταμένη εκλογική περίοδο. Θέλω να πιστεύω ότι ο κόσμος θα κάνει αυτό που πρέπει. Και να μην κρίνουν τη ΝΔ μόνο με βάση αυτό που έγινε στα Τέμπη, για το οποίο ακόμη όλοι θρηνούμε. Ο κόσμος να κρίνει όλο το έργο της κυβέρνησης, όλη την 4ετία», πρόσθεσε το μέλος του Σωματείου Εργαζομένων του Νοσοκομείου «Αγιος Ανδρέας».
Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΕΚΙΡΗΣ ΘΥΜΑΤΑΙ… ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ: «ΤΙ ΘΕΛΕΤΕ; ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Ή ΑΚΥΒΕΡΝΗΣΙΑ;»
«Την 12 Μαρτίου 1990 θυροκολλήθηκε το Διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής της 5ης Νοεμβρίου 1989 και την προκήρυξη εκλογών για την 8η Απριλίου 1990, ενώ η νέα Βουλή θα συνέρχονταν την 23η Απριλίου 1990.
Μετά από τα ανωτέρω γεγονότα, η χώρα εισήλθε σε προεκλογική περίοδο, με έντονα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των φανατισμό, ιδίως μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων, του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας. Ειδικότερα, οι οπαδοί και τα στελέχη της Ν.Δ. κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες, διότι το κόμμα τους ευρίσκετο προ των θυρών της εξουσίας. Με μεγάλη κινητικότητα, αλλά και με έξυπνα συνθήματα, οι Νεοδημοκράτες προσπαθούσαν να πείσουν τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους, ότι η μόνη λύση για τη διακυβέρνηση της χώρας ήταν το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας.
Ετσι, η Ν.Δ. με κύριο σύνθημα την εθνική συμφιλίωση, αλλά και με νέους ανθρώπους και νέες ιδέες, προσπαθούσε να πείσει το αδιάφορο και κουρασμένο εκλογικό σώμα από τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 1989, ότι μόνον η φιλελεύθερη παράταξη του Κ. Μητσοτάκη μπορούσε να κυβερνήσει τον τόπο. Βέβαια, το σπουδαιότερο σύνθημα που προέβαλε η Ν.Δ. ήταν το δίλλημα που απευθυνόταν στον ελληνικό λαό και έλεγε: «Τι θέλετε; Κυβέρνηση ή Ακυβερνησία;». Από την άλλη πλευρά, το ΠΑΣΟΚ κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες να εμποδίσει την παράταξη της «Δεξιάς» να πάρει αυτοδυναμία και να κυβερνήσει τη χώρα. Γι αυτό προσπαθούσε να φανατίσει τους οπαδούς του, χρησιμοποιώντας συνθήματα παλαιοκομματικά, που άλλες εποχές.
Τόσο μεγάλος ήταν ο φανατισμός των οπαδών του ΠΑΣΟΚ, ώστε στο Ηράκλειο της Κρήτης, οπαδοί του ΠΑΣΟΚ έστησαν οδοφράγματα, ωστε να εμποδίσουν την έλευση του Κ. Μητσοτάκη για ομιλία στην πόλη του Ηρακλείου.
Εκεί έγιναν μεγάλα επεισόδια, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ένας πολίτης και να τραυματιστούν πάρα πολλοί οπαδοί και των δύο κομμάτων. Μέσα σε αυτό το οξύ πολιτικό κλίμα διεξήχθησαν οι εκλογές της 8ης Απριλίου 1990, με τα εξής αποτελέσματα:
Η Νέα Δημοκρατία αύξησε τη δύναμή της σε σχέση με τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου 1989, αφού συγκέντρωσε ποσοστό 46,89% και εξέλεξε 150 βουλευτές. Το ΠΑΣΟΚ έχασε δύο εκατοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, αφού συγκέντρωσε ποσοστό 38,16% και εξέλεξε 123 βουλευτές. Επίσης, με μειωμένες δυνάμεις βγήκε από τις εκλογές και ο Συνασπισμός της Αριστεράς, ο οποίος συγκέντρωσε ποσοστό 10,28% και εξέλεξε 19 βουλευτές. Τέλος, οι Οικολόγοι-Εναλλακτικοί και το κόμμα της ΔΗΑΝΑ του Κωστή Στεφανόπουλου εξέλεξαν από έναν βουλευτή, με ποσοστό 0,77% και 0,67% αντίστοιχα. Σκληρός, όμως, ήταν ο εκλογικός αγώνας και στο Νομό Αχαΐας, όπου η Ν.Δ. αύξησε τη δύναμή της σε σχέση με προηγούμενες εκλογές. Έτσι, στις εκλογές της 8ης Απριλίου 1990 η Ν.Δ. εξέλεξε τον ίδιο αριθμό βουλευτών με το ΠΑΣΟΚ, όπου η δύναμή του ήταν πολύ μεγάλη. Συγκεκριμένα κατά σειρά σταυρών προτιμήσεων στην Αχαΐα από τη Ν.Δ. εξελέγησαν οι: Νίκος Νικολόπουλος, Βασίλης Μπεκίρης, Ιωάννης Βασιλειάδης και Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος. Από το ΠΑΣΟΚ εξελέγησαν οι εξής: Γ. Παπανδρέου, Δ. Κατσικόπουλος, Μαρία Θωμά και Ανδρέας Φούρας. Τέλος από τον Συνασπισμό της Αριστεράς εξελέγη ο Παναγιώτης Κοσιώνης.
Πρέπει εδώ να σημειώσουμε, ότι η Νέα Δημοκρατία με τους 150 βουλευτές που επέλεξε, δεν μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση, διότι χρειάζονταν 151. Ετσι, εκείνη την περίοδο προσεχώρησε στη Νέα Δημοκρατία ο Θεόδωρος Κατσίκης, που είχε εκλεγεί με τη ΔΗΑΝΑ του Κωστή Στεφανόπουλου και σχηματίσθηκε η κυβέρνηση της Ν.Δ. με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Η κυβέρνηση ορκίστηκε την 11η Απριλίου 1990…».
* Απόσπασμα από το βιβλίο του Βασίλη Μπεκίρη «Οι πολιτικές εξελίξεις και οι πολιτικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα» (δ΄ τόμος).
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
