ΑΦΙΕΡΩΜΑ – Ο στολισμός του δέντρου σε Πάτρα-Αίγιο-Κάτω Αχαΐα: «Κύριε Εντισον σας ευχαριστούμε!» – ΦΩΤΟ
Ο Αμερικανός εφευρέτης του μικρόφωνου, του φωνογράφου, των σιδηροαλκαλικών μπαταριών και του ηλεκτρικού λαμπτήρα και ο άνθρωπος, ταυτόχρονα, που όταν τελείωσε το πέρασμά του από αυτόν τον κόσμο, είχε περισσότερα από 1.000 διπλώματα ευρεσιτεχνίας (!), ήταν εκείνος ο οποίος άλλαξε τα χρονικά και στη μαγεία των Χριστουγέννων.
«Γενηθήτω φως!». Τη βιβλική φράση ανεφώνησε μια μέρα σαν σήμερα ο Τόμας Εντισον, ανάβοντας για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας τα λαμπάκια ενός Χριστουγεννιάτικου δέντρου με τη βοήθεια του ηλεκτρισμού!
Ο Αμερικανός εφευρέτης του μικρόφωνου, του φωνογράφου, των σιδηροαλκαλικών μπαταριών και του ηλεκτρικού λαμπτήρα και ο άνθρωπος, ταυτόχρονα, που όταν τελείωσε το πέρασμά του από αυτόν τον κόσμο, είχε περισσότερα από 1.000 διπλώματα ευρεσιτεχνίας (!), ήταν εκείνος ο οποίος άλλαξε τα χρονικά και στη μαγεία των Χριστουγέννων.
Βλέπετε, μέχρι την προτελευταία 10ετία του 19ου αιώνα, τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα φωτίζονταν με την κλασική μέθοδο των κεριών, η οποία σε πάμπολλες περιπτώσεις είχε οδηγήσει σε μικρές ή και σε γενικευμένες πυρκαγιές!
Τα πρώτα κεριά στα Χριστουγεννιάτικα δέντρα φέρεται να είχαν μπει πολλές εκατονταετίες πριν, στη Γερμανία. Στην αρχή απλώς τα κολλούσαν με υγρό κερί επάνω στις άκρες των κλαδιών, ενώ αργότερα οι επιδέξιοι τεχνίτες άρχισαν να δημιουργούν ειδικά κηροπήγια τα οποία εφάρμοζαν προσεκτικά στα κλαδιά.
Με το πέρασμα των χρόνων τη θέση των κεριών πήραν λάμπες που έπαιρναν μέσα κερί ή μεταλλικά φανάρια με μικρά φυτίλια που κρεμόντουσαν από τα κλαδιά σαν στολίδια. Ολα αυτά μέχρι την εμφάνιση του Τόμας Εντισον. Ο οποίος, ως άλλος Προμηθέας, παρέδωσε ένα ακόμη μεγάλο δώρο στην ανθρωπότητα.
Το ημερολόγιο, όταν πρωτοάναβαν τα πρώτα ηλεκτρικά λαμπιόνια στην πόλη της Νέας Υόρκης, έδειχνε 22 Δεκεμβρίου 1882. Κύριε Εντισον, σας ευχαριστούμε!
Χριστουγεννιάτικα δέντρα σε πλατεία Γεωργίου, Τριών Συμμάχων, Ψηλαλώνια
Ποιος είπε ότι ο στολισμός του Χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι ξενόφερτο έθιμο; Η απάντηση σε κάθε λογής αμφισβητίες δίνεται από τους πρώτους στίχους από τα Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα: «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψηλή μου δενδρολιβανιά…».Ναι-ναι, καλά διαβάσατε, Χριστουγεννιάτικο δέντρο στόλιζαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, μόνο που δεν ήταν σε όλες τις περιπτώσεις έλατο. Στην αρχαία Ελλάδα για παράδειγμα, στόλιζαν την Ειρεσιώνη, κλάδους αγριελιάς στολισμένους με γιρλάντες από μαλλί λευκό και κόκκινο και τους πρώτους φθινοπωρινούς καρπούς, σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λπ.
Και στο Βυζάντιο, όμως, την περίοδο των εορτών, στόλιζαν στύλους με δενδρολίβανα, μύρτα και άλλα άνθη και χαρακτηριστικό είναι το εξής απόσπασμα από το «Βυζαντινών βίος και πολιτισμός» του Φαίδωνος Κουκουλέ: «Κατά διαταγήν του επάρχου της (κάθε) πόλεως, ου μόνον καθαρισμός των οδών εγένετο, αλλά και στολισμός διαφόρων κατά διαστήματα στηνομένων στύλων με δενδρολίβανα, κλάδους μύρτου και άνθη εποχής».
Το μοντέρνο Χριστουγεννιάτικο δέντρο στην πλατεία Τριών Συμμάχων της Πάτρας
Παράλληλα, σε πολλά μέρη της Ελλάδας, όπως π.χ. στο Λιτόχωρο της Πιερίας και στα Επτάνησα, έστηναν δύο δένδρα στο μέσο των Εκκλησιών στολισμένα με πορτοκάλια, ενώ σε περιοχές της Μικράς Ασίας, όπως η Καππαδοκία, οι Ελληνες στόλιζαν μέσα στα σπίτια κατά το Δωδεκαήμερο κλαδιά κωνοφόρων ή άλλων δένδρων με ξηρούς καρπούς και αυτοσχέδια στολίδια.
Φυσικά στολίζονταν και τα παραδοσιακά ελληνικά καραβάκια, επειδή στη νησιωτική Ελλάδα, που πρώτη απελευθερώθηκε μετά την Επανάσταση του 1821, δεν υπήρχαν δένδρα ικανά για να κοπούν και να στολιστούν σε ναούς ή σε σπίτια, ενώ το αντίγραφο ενός πλοίου ή ενός καϊκιού ήταν συνηθισμένο αντικείμενο.
Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να αναφέρουμε ότι ο στολισμός του Χριστουγεννιάτικου δέντρου είχε εξαφανιστεί στα 400 χρόνια της Τουρκοκρατίας, με το έθιμο να επαναφέρει στην ουσία στην Ελλάδα ο βασιλέας Οθωνας μετά το 1832.
Και κάπως έτσι φτάσαμε στις μέρες μας, με την Πάτρα να είναι γεμάτη από τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα που και φέτος στόλισε ο Δήμος Πατρέων σε διάφορα σημεία της πόλης. Φυσικά το μεγάλο δέντρο των 12 μέτρων στην πλατεία βασιλέως Γεωργίου Α΄ είναι εκείνο που δεσπόζει με την επιβλητική του παρουσία στο κέντρο της Πάτρας (μας ήρθε, από ό,τι μάθαμε, κατευθείαν από την Χαλκιδική), όμως πολύ όμορφα στολισμένα δέντρα υπάρχουν και στην πλατεία Τριών Συμμάχων, στα Ψηλαλώνια (ακριβώς απέναντι από την παλιά «Αλάμπρα») και φυσικά στους προαύλειους χώρους πολλών ενοριακών ναών.
Γιορτινή μαγεία και στο Αίγιο και τη Δυτική Αχαΐα
Η ενεργειακή κρίση υποχρέωσε τους υπευθύνους του Δήμου Πατρέων (περίπου το ίδιο συνέβη και σε αρκετούς ακόμη Δήμους της Αχαΐας) να αναθεωρήσουν αρκετά πράγματα σε ό,τι αφορά τη χρήση στα Χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια. Με λίγα λόγια, σε αρκετές περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν και συνεχίζουν να χρησιμιοποιούνται λαμπάκια τύπου led.
Βέβαια, επειδή αυτό δεν είναι δυνατόν σε όλες τις περιπτώσεις, ενώ παράλληλα – όπως και να το κάνουμε – ο φωτισμός από λαμπιόνια τύπου led θεωρείται πιο ψυχρός, έγινε μια επιλογή των σημείων που θα γινόταν χρήση των κανονικών λαμπτήρων έτσι ώστε το αισθητικό αποτέλεσμα να είναι το καλύτερο δυνατό για δημότες και επισκέπτες.
Λιτό, αλλά πολύ όμορφο το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στη Δυτική Αχαΐα
Και πραγματικά το αποτέλεσμα στον στολισμό της πλατείας Γεωργίου Α΄, στο μεγάλο δέντρο στα Ψηλαλώνια, αλλά και σε εκείνα απέναντι από τα νοσοκομεία «Αγιος Ανδρέας» και ΠΓΝΠ, αλλά και στις πλατείες Τριών Συμμάχων, Ολγας και Αγίας Σοφίας, είναι εντυπωσιακό. Η συμβολή του Καρναβαλικού εργαστηρίου σε όλα τα παραπάνω είναι σημαντική.
Εντυπωσιακά Χριστουγεννιάτικα δέντρα στολίστηκαν, όμως, και σε κεντρικά σημεία στον Δήμο Δυτικής Αχαΐας και στον Δήμο Αιγιαλείας. Ειδικά το δέντρο στο κέντρο του Αιγίου είναι υπέροχο, καθώς από την κορυφή του ξεχύνονται δέσμες από ηλεκτρικούς λαμπτήρες προς όλες τις κατεθύνσεις!
Ολα αυτά, βέβαια, δεν θα ήταν πραγματικότητα στις μέρες μας, αν δεν υπήρχε ο Τόμας Εντισον. Ο οποίος μια μέρα σαν σήμερα μας ταξίδεψε σε έναν καινούργιο μαγικό κόσμο με τη βοήθεια της φαντασίας και της επιστήμης! «Fiat Lux!
Εντυπωσιακό Χριστουγεννιάτικο δέντρο στα Ψηλαλώνια Αιγίου
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
