Απόστολος Πιστόλας: Τα δεξιά της ΝΔ θα κρίνουν το σκηνικό – Ο αναλυτής εκλογικής συμπεριφοράς εξηγεί

Ο Απόστολος Πιστόλας, αναλυτής εκλογικής συμπεριφοράς, απαντά σε όλα τα ερωτήματα και τα θέματα που θα καθορίσουν το αποτέλεσμα στις εκλογές της 21ης Μαΐου

Πιστόλας

Ηταν πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα, και απολαυστική, η κουβέντα μου με τον Δρ. Απόστολο Πιστόλα. Τηλεφωνικά, γιατί είναι πλέον μόνιμος κάτοικος Λουξεμβούργου.

Θεωρείται εξπέρ στο είδος. Με μια φράση, η ιδιότητά του είναι αναλυτής εκλογικής συμπεριφοράς.

Κατέχει διδακτορικό στον τομέα «συμπεριφορά ψηφοφόρων». Εχει διατελέσει πολιτικός σύμβουλος του πρώην αναπληρωτή πρωθυπουργού της Ουαλίας. Εχει ηγηθεί και συμμετάσχει σε διάφορες εκλογικές εκστρατείες σε Ουαλία, Αγγλία και Ελλάδα για εθνικές και τοπικές εκλογές.

-Συμφωνείτε ότι αυτές τις εκλογές δεν θα τις κρίνουν τόσο οι «κεντρώοι» αλλά κυρίως αυτοί που κινούνται «στα δεξιά της Δεξιάς»;
Το κέντρο συνήθως κρίνει τις εκλογές σε ομαλές περιόδους. Η περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίζεται από αναταραχές. Επόμενο είναι να «φουσκώνουν» τα λεγόμενα άκρα. Το ποσοστό που θα εκπροσωπηθεί από το 12% που βρίσκεται δεξιά της ΝΔ, καθώς και ο αριθμός των «δεξιών» κομμάτων που θα περάσουν το όριο του 3%, θα επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό το εκλογικό σκηνικό.

-Πολλοί απ’ όσους κινούνται σε χώρους δεξιά της ΝΔ ή ακροδεξιοί μοιάζουν πιο εχθρικοί απέναντι στον Κ. Μητσοτάκη απ’ ό,τι στον Α. Τσίπρα. Ετσι είναι ή έτσι φαίνεται;
Φαίνεται περισσότερο, παρά είναι. Ο Κ. Μητσοτάκης έχει κάνει μετατόπιση στο κόμμα της ΝΔ προς προσέλκυση άλλων εκλογικών κοινών και αυτό δεν αρέσει σε αρκετούς συντηρητικούς ψηφοφόρους εντός κι εκτός ΝΔ.

-Πόσο διαφορετικό θα ήταν το αποτέλεσμα με παρόντα τον Κασιδιάρη;
Με τον Κασιδιάρη θα είχαμε σίγουρα ένα επιπλέον κόμμα μέσα στη Βουλή. Το δεδομένο αυτό πλέον γίνεται ερωτηματικό. Αρα θα δυσκόλευε περισσότερο τη δημιουργία κυβέρνησης συνασπισμού στην πρώτη κάλπη ή/και αυτοδύναμης κυβέρνησης στη δεύτερη.

-Γιατί θεωρείτε πως δεν εμπιστεύεται τον Αλ. Τσίπρα ένα κομμάτι της κοινωνίας; Εννοώ κεντρώους και κεντροαριστερούς.
Διότι ο Α. Τσίπρας για μια σειρά από λόγους έκανε τη στρατηγική επιλογή να μείνει στο να ικανοποιεί τα θέλω των σκληροπυρηνικών. Δεν έκανε δηλαδή τη στροφή προς το κέντρο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αρκετοί μετριοπαθείς ψηφοφόροι να μην τον εμπιστεύονται.

-Πώς εξηγείτε το πολιτικό μένος που έχουν οι σκληροί ψηφοφόροι του ΚΚΕ κατά του Αλ. Τσίπρα;
Εκτός από ενδεχομένως ιδεολογικό -το αυθεντικό/παραδοσιακό μοντέλο ενάντια σε ένα μοντέρνο που έχει λειάνει κάποιες γωνίες-, είναι και θέμα στρατηγικό, καθώς υπάρχει μια δεξαμενή ψηφοφόρων στην οποία ψαρεύουν και οι δύο.

-Είστε πεπεισμένος πως η ΝΔ θα τερματίσει 1η; Και η πεποίθησή σας βασίζεται μόνο στις δημοσκοπήσεις;
Η ΝΔ βρίσκεται μπροστά δημοσκοπικά εδώ και 7 χρόνια. Θα πρέπει να συμβεί κάτι συνταρακτικό τις τελευταίες ημέρες για να αλλάξει αυτό.

-Δεν θα «έπρεπε» σ’ ένα τέτοιο σκηνικό και με την ιστορία που κουβαλάει το ΠΑΣΟΚ, να έπαιρνε μίνιμουμ 13-14%; Γιατί μοιάζει εντελώς αδύνατο να συμβεί αυτό;

Διότι από τη στιγμή που το ΠΑΣΟΚ έπαψε να είναι κόμμα εξουσίας, μέχρι και σήμερα, δεν έχει βρει απάντηση στην ερώτηση «γιατί να σε ψηφίσω;».

-Λένε πολλοί ότι αν συνεργαστεί εκ νέου το ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ σε συγκυβέρνηση, θα κινδυνεύσει να «εξαϋλωθεί», γιατί η πλειοψηφία των ψηφοφόρων του δεν θα το αντέξει. Συμφωνείτε ή όχι;
Το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει να εξαϋλωθεί ήδη από αυτές τις εκλογές. Αυτό είναι δυνατό να συμβεί σε περίπτωση που έχει μονοψήφιο ποσοστό στην πρώτη κάλπη και υπάρξει δεύτερη κάλπη με πόλωση. Με μια συγκυβέρνηση (με τον όποιο κυβερνητικό εταίρο), παίρνει παράταση ζωής.

-Ισχύει κάτι παρεμφερές αν συνεργαστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ;
Η πλειοψηφία της βάσης του ΠΑΣΟΚ, ό,τι έχει απομείνει, φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στη ΝΔ από ό,τι στον ΣΥΡΙΖΑ, οπότε η απάντηση είναι ναι.

-Πόσο εκτιμάτε ότι θα είναι το ποσοστό αυτών που θα καταψηφίσουν τον Μητσοτάκη ψηφίζοντας ΣΥΡΙΖΑ με βαριά καρδιά, επειδή μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να τον κερδίσει;
Νομίζω πως αυτό το ποσοστό θα είναι αρκετά μικρό. Και επειδή δεν φαίνεται να υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και επειδή οι περισσότεροι όσων θα καταψηφίσουν τον Κ. Μητσοτάκη, και τον είχαν ψηφίσει το 2019, βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ σαν κόκκινο πανί.

-Πόσο θα είναι το ποσοστό αυτών που θα ψηφίσουν με βαριά καρδιά ΝΔ επειδή φοβούνται να τους κυβερνήσει ξανά ο ΣΥΡΙΖΑ;
Δύσκολο να υπολογιστεί, αλλά σίγουρα δεν είναι ομοιογενής ομάδα. Αποτελείται και από κεντρώους και συντηρητικούς.

-Ποιο πιστεύετε πως θα είναι το βασικό κίνητρο με το οποίο τελικά θ’ αποφασίσουν τι θα ψηφίσουν οι, ακόμα και τώρα, αναποφάσιστοι;
Κάποιοι ψηφίζουν με συναίσθημα, άλλοι με ορθολογισμό. Βασικό κριτήριο το πώς θα ζήσουν τη ζωή τους τα επόμενα χρόνια

-Ποιοι πιστεύετε ότι θα ερεθιστούν περισσότερο, εννοώ θα τσαντιστούν, σε ενδεχόμενο συγκυβέρνησης ΝΔ και ΠΑΣΟΚ; Οι Νεοδημοκράτες ή οι ΠΑΣΟΚ;
Οι συντηρητικοί της ΝΔ και οι αριστεροί του ΠΑΣΟΚ.

-Σε ενδεχόμενο συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με ΠΑΣΟΚ;
Οι μεταρρυθμιστές του ΠΑΣΟΚ και οι σκληροπυρηνικοί του ΣΥΡΙΖΑ.

-Τι εξήγηση δίνετε για το ρεύμα που έχει ο κ. Βαρουφάκης σε μερίδα της νεολαίας;
Οφείλεται στη στρατηγική που έχει επιλέξει ο Βαρουφάκης σε μια περίοδο που αυξάνεται το αντισυστημικό στοιχείο στους νέους. Δεν αποτελεί απλό κόμμα διαμαρτυρίας, αλλά προσφέρει έναν εναλλακτικό δρόμο. Και μπορεί πολλοί να τρομάζουν σε όσα λέει, όμως σε αρκετούς νέους που νιώθουν πως το σύστημα τους έχει γυρίσει την πλάτη και θεωρούν πως δεν έχουν τίποτα να χάσουν, ακούγεται ως πρόταση που αξίζει να την ακολουθήσουν.

-Πώς γίνεται, αλήθεια, κάποιος που αρκετά ΜΜΕ και αρκετός κόσμος αποκαλούν «γραφικό και ουτοπικό πολιτικά και οικονομικά» να παρουσιάζει τέτοια άνοδο, θεωρητικά;
Διότι ο εναλλακτικός δρόμος που προτείνει φαντάζει ως η μοναδική επιλογή σε ένα εκλογικό κοινό που έψαχνε δρόμο πέρα από την παραδοσιακή/συστημική οδό.

-Γιατί η ΝΔ έχει ιδιαίτερα προβληματική απήχηση στις νεότερες ηλικίες;
Διότι δεν έχει κατανοήσει πως η γενιά Ζ πρόκειται για μια γενιά με διαφορετικό τρόπο σκέψης και εκλογική συμπεριφορά, και την προσεγγίζει με λάθος τρόπο.

-Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να έχει χαμηλή αποδοχή για τις διαχειριστικές του ικανότητες ως κυβερνών κόμμα;
Διότι και δεν έπεισε ως κυβέρνηση αλλά και δεν βοηθάει η τοποθέτησή του στην εκλογική αγορά. Με μια μετατόπιση θα αναγκαζόταν σε πιο μετριοπαθείς θέσεις και πιο αναλυτικό πρόγραμμα που θα έπειθε περισσότερο.

-Υπάρχει αυτή τη στιγμή ανάμεσα στους υποψήφιους αρχηγούς ένας «Σταύρος Θεοδωράκης» του 2015;
Οχι, ο χώρος έχει καταληφθεί από τον Κυριάκο Μητσοτάκη

-Ενας «Πάνος Καμμένος» του 2015;
Ο κατακερματισμός των κομμάτων δεξιά της ΝΔ δείχνει πως δεν υπάρχει.

-Τα όσα συνέβησαν στη διάρκεια της πανδημίας και κυρίως όσον αφορά θανάτους από covid, απαγορεύσεις που επιβλήθηκαν και κυρίως αναστολές εργασίας υγιειονομικών θα επηρεάσουν στην ψήφο τους μεγάλο ποσοστό ψηφοφόρων, μικρό, ή τελείως μηδαμινό;
Θεωρώ πως θα επηρεάσουν πολύ λίγους που έχουν επηρεαστεί προσωπικά από αυτό.

-Θα υπάρξουν ψηφοφόροι που σε ενδεχόμενες δεύτερες εκλογές θα «φύγουν» από ΚΚΕ, ΜεΡΑ25, ΠΑΣΟΚ και άλλα αριστερόστροφα κόμματα και θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ (εάν είναι 2ος) προ του «κινδύνου» να επανεκλεγεί ο Κ. Μητσοτάκης;
Εάν η διαφορά ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ είναι σε αναστρέψιμα επίπεδα, ναι, είναι πολύ πιθανό να συμβεί

-Θα υπάρξουν ψηφοφόροι που σε ενδεχόμενες δεύτερες εκλογές θα «φύγουν» από Ελληνική Λύση, ΠΑΣΟΚ και άλλα ακραία δεξιόστροφα κόμματα και θα ψηφίσουν ΝΔ για να διευκολύνουν νίκη του Κ. Μητσοτάκη;
Ισχύει το ίδιο όπως και για το ΣΥΡΙΖΑ. Οσο πιο μικρή είναι η διαφορά των δύο κομμάτων, τόσο υψηλότερες θα είναι οι εισροές προς ΝΔ από μικρότερα δεξιά κόμματα

-Αποκλείετε εντελώς το σενάριο ο Κ. Βελόπουλος να εξελιχθεί σε σύγχρονο Γ. Καρατζαφέρη;
Στην πολιτική τίποτα δεν αποκλείεται.

-Αν ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΜέΡΑ 25 συγκεντρώσουν 151 βουλευτές, είστε σίγουρος ότι θα τα βρουν τελικά;
Σίγουρος δεν μπορείς να είσαι για τίποτα, αλλά θεωρώ πως οι αρχηγοί θα τα έβρισκαν. Εκεί βέβαια μένει να φανεί εάν το ΠΑΣΟΚ θα μείνει ενιαίο ως κόμμα…

-Να τα βρουν σε ανάλογη περίπτωση ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ελληνική Λύση;
Ούτε αυτό είναι απίθανο.

-Τι ποσοστό ψηφοφόρων θα επηρεάσει το ντιμπέιτ;
Εάν δεν γίνει κάποιο τρομερό λάθος από κάποιον υποψήφιο, τύπου Δουκάκη 1988, σχεδόν κανέναν.

-Η ηλιακή ομάδα 18 έως 30 ετών τι πιστεύετε ότι θα ψηφίσει; Μου το λέτε, περίπου, σε ποσοστά;
Ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρώτο κόμμα και η Νέα Δημοκρατία δεύτερο. Τρίτο λογικά το ΜεΡΑ25. Τέταρτο, εάν ήταν στις εκλογές, θα ήταν το κόμμα Κασιδιάρη, αλλά πλέον μένει να φανεί πώς θα κινηθούν οι ψηφοφόροι του.

-Πόσο θα επηρεάσει τους ψηφοφόρους στις 21 Μαΐου ότι γνωρίζουν πως έχουν, πιθανότατα, δύο κάλπες μπροστά τους;
Ενδεχομένως αυτό να οδηγήσει κάποιους ψηφοφόρους σε χαλαρή ή τιμωρητική ψήφο, και άρα ψήφο κυρίως προς μικρότερα κόμματα στην πρώτη κάλπη.

-Τι εξήγηση έχετε που το ΚΚΕ ποτέ δεν περνάει το 8%;
Το ΚΚΕ είναι κόμμα βασισμένο στο προϊόν, όχι την αγορά. Δεν κυνηγά δηλαδή το εκλογικό κοινό, προσπαθεί να το τραβήξει προς αυτό.

-Τι νιώθουν μέσα τους όσοι ψηφίζουν Κασιδιάρη; Τι τους παρακινεί να ψηφίσουν ένα τέτοιο πρόσωπο; Μόνο η αντίδραση;
Είναι η αντίδραση σε ένα σύστημα που νιώθουν πως προωθεί ατζέντα που δεν τους εκπροσωπεί και που θεωρούν πως δε νοιάζεται για αυτούς. Επίσης ο Κασιδιάρης έχει κάποια χαρακτηριστικά προσωπικότητας (π.χ. δυναμικός) που τον κάνουν να φαίνεται ως χαρισματικός, όπως ορίζεται στη βιβλιογραφία, σε μια μερίδα ψηφοφόρων και έτσι ταυτίζονται μαζί του.

-Τι ποσοστό ψηφοφόρων εκτιμάτε ότι θα ψηφίσει με μοναδικό κριτήριο την αντισυστημικότητα;
Δύσκολο να απαντηθεί μετά από την απαγόρευση στο κόμμα Κασιδιάρη να συμμετάσχει στις εκλογές, καθώς ένα κομμάτι των ψηφοφόρων του, δεν γνωρίζουμε πόσο, θα οδηγηθεί στην αποχή.

-Είναι πιθανό ένας δυνητικός ψηφοφόρος Κασιδιάρη να επιλέξει ακόμα κι ένα αριστερόστροφο αντισυστημικό κόμμα;
Ναι, διότι για αρκετούς το δίπολο «δεξιά-αριστερά» δεν σημαίνει τίποτα. Λειτουργούν κυρίως με το δίπολο «σύστημα/αντισύστημα» στο μυαλό. Προσπαθούν να γκρεμίσουν το υπάρχον status quo δίχως να σκέφτονται από τι θα αντικατασταθεί.

-Πιστεύετε πως θα είναι πολύ μικρό το ποσοστό των «ψηφοφόρων Κασιδιάρη» που θα επιλέξουν να ψηφίσουν τελικά ΝΔ;
Ναι, διότι η ΝΔ είναι εκπρόσωπος του συστήματος που μάχονται οι αντισυστημικοί και το κόμμα που πρωτοστάτησε στο κόψιμο του κόμματος Κασιδιάρη.

-Η πιθανότητα να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ για λόγους εκδίκησης προς τον Κ. Μητσοτάκη;
Κάποιοι θα το πράξουν. Θεωρώ πως θα είναι λίγοι.