Δημοκρατικός Σχεδιασμός στην Ενέργεια

Του Θανάση Γιανναδάκη, Δρ. μηχανολόγος μηχανικός – πρ. πρόεδρος ΤΕΕ ΔΕ – μέλος ΝΕ ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Αχαΐας.

Η κρίση πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και το διακύβευμα της Πράσινης Μετάβασης αναδεικνύουν την ενέργεια ως αγαθό για τους πολίτες και βασική προϋπόθεση για τη συμμετοχή στην οικονομική ζωή του τόπου, των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η ενέργεια δεν μπορεί να αποτελεί μέσο άντλησης υπερκερδών από ολιγοπώλια, όπως εξελίσσεται με την πολιτική της κυβέρνησης, με την πολιτική από τη μία επιδότησης της ακρίβειας και από την άλλη διασφάλισης των υπερκερδών των ομίλων παραγωγής και πώλησης ενέργειας.

Η φθηνή πρόσβαση στην ενέργεια, ο εξηλεκτρισμός της παραγωγής και η αποδέσμευση από τα ορυκτά καύσιμα με την κοινωνικοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μέσα από συμμετοχικά και κυκλικά συνεργατικά σχήματα πρέπει να αποτελούν εθνικό και ευρωπαϊκό στόχο.

Γιατί η ενέργεια δεν μπορεί να αποτελεί προνομιακό πεδίο ολιγοπωλίων μιας και μέσω του κόστους της αυτής κινδυνεύουμε να οδηγηθούμε σε αντίστοιχα ολιγοπώλια εμπορικά και παραγωγικά, τα οποία θα διαλύσουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους αγρότες, τους αυτοαπασχολούμενους και την κοινωνική συνοχή την ίδια.

Γιατί η κυκλική διαχείριση της παραγωγής, διαχείρισης αποβλήτων και η ενεργειακή αξιοποίησή τους από συνεργατικά σχήματα του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα αποτελούν όρους βιώσιμης περιβαλλοντικής διαχείρισης και συνάμα οικονομικής ενίσχυσης της ραχοκοκαλιάς της ελληνικής υπαίθρου.

Γιατί η ενέργεια, εν τέλει, μπορεί για την Ελλάδα να αποτελέσει και σημαντική οικονομική βοήθεια για το ασφαλιστικό σύστημα μέσω της πραγματικής λειτουργίας ενός Ταμείου Αλληλεγγύης Γενεών.

Η κοινωνικοποίηση των ΑΠΕ δεν είναι άλλη μια πολιτική μαρκίζα ευκαιρίας.
Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα με πλούσιο δυναμικό σχεδόν σε όλα τα πεδία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας δεν είναι δυνατό οι πολίτες να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση στον πλούτο μέσω εργαλείων κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής. Η θέσπιση των ενεργειακών κοινοτήτων είναι ένα πρώτο βήμα το οποίο όμως κατά κύριο λόγο αφορά σε κοινωφελείς οργανισμούς ή σε μεγάλα τραστ ενεργειακών ομίλων που εισχωρούν σε συνεργατικά σχήματα.

Χρειαζόμαστε τη διαμόρφωση ενός ριζοσπαστικού, καινοτόμου αλλά και αυστηρού ρυθμιστικού πλαισίου, ως προς τις εγγυήσεις και τις δεσμεύσεις προς τους πολίτες, όπου θα είναι δυνατό να προχωρήσουν επενδύσεις με συμμετοχική χρηματοδότηση απευθείας από τους πολίτες. Αυτή είναι μια πιο προωθημένη πρόταση από τα αντισταθμιστικά οφέλη.

Τι πρέπει να κάνουμε και τι όχι;

Για όλα αυτά πρέπει να αντληθούν σημαντικοί πόροι για το ηλεκτρικό δίκτυο μεταφοράς και διανομής από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε αντιδιαστολή με το πενιχρό ποσό των 376 εκ. ευρώ που έχει ήδη δεσμεύσει η κυβέρνηση. Δεν μπορεί το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας να είναι κορεσμένο για τους πολλούς και διαθέσιμο μόνο για τους μεγάλους ομίλους παραγωγής ενέργειας.

Για όλα αυτά η εντατικοποίηση προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις πρέπει να αποτελούν παράμετρο αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας που πλήττει οριζόντια την ελληνική οικογένεια και συνθήκη ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. Χωρίς να στρεβλώνει το ίδιο το κράτος την αγορά της ενέργειας μέσω της δημιουργίας τεχνητής αύξησης των τιμών και χωρίς να δημιουργούνται συνθήκες αποκλεισμού στην πράξη για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Για όλα αυτά χρειάζεται προώθηση των κοινόχρηστων μικροδικτύων παραγωγής και διαχείρισης ΑΠΕ σε επίπεδο γειτονιάς. Η Ελλάδα θα πρέπει να μπει ακόμα πιο δυναμικά στον τομέα της Ερευνας και της Τεχνολογίας για την παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας, ενισχύοντας την εθνική της βιομηχανία και προωθώντας κυκλικά οικοσυστήματα τα οποία θα παράγουν προστιθέμενη αξία από την προστασία του περιβάλλοντος.

Η επένδυση στην εγχώρια παραγωγή ενεργειακών έξυπνων συστημάτων και του σχετικού εξοπλισμού αποτελεί σημαντική παράμετρο αντιμετώπισης της εκροής επιστημονικού δυναμικού και της δημιουργίας καλά πληρωμένων θέσεων εργασίας.

Το ΠΑΣΟΚ ζητά τη θετική κρίση των πολιτών για μια πραγματική αλλαγή στον τομέα της ενέργειας.