«Εφυγε» η φλογερή Πατρινή… Κεφαλονίτισσα Τζόγια Καππάτου – Η ζωή της και η μεγάλη της προσφορά

Εφυγε λίγο πριν τα 50χρονα της εξέγερσης του 1973, με διαρκές το αίτημα να μετατραπεί το Παράρτημα σε αφηγηματικό μνημείο

Καππάτου

Η μοίρα σκηνοθετεί με τη δική της φαντασία: Μπαίνοντας ο Νοέμβριος του 2023, 50 χρόνια μετά την εξέγερση των φοιτητών της Πάτρας τέτοιες μέρες του 1973, μαθαίνουμε από ένα πένθιμο μήνυμα του Δήμου Πατρέων ότι έφυγε από τη ζωή η γυναίκα-συνώνυμο των ηρωικών γεγονότων του Πανεπιστημίου Πατρών, η Τζόγια Καππάτου, η φλογερή Κεφαλονίτισσα που πολιτογραφήθηκε Πατρινή και έμεινε στην ιστορία για τη θαρραλέα της εμπλοκή στον ξεσηκωμό, από θέση ηγετική.

Στο πλευρό του συντρόφου της, αείμνηστου Δημήτρη Αθανασίου, μετέπειτα συζύγου της, αντιδημάρχου στον Δήμο. Η εξόδιος ακολουθία θα τελεστεί αύριο Παρασκευή 3 Νοεμβρίου στον Ιερό Ναό της Μητροπόλεως στο Αργοστόλι.

ΤΩΝ Κ. ΜΑΓΝΗ – Χ. ΒΕΡΓΑΝΕΛΑΚΗ

«Ηταν μια γυναίκα δυναμική, με έντονο ταμπεραμέντο» θυμάται ο Σάκης Κάππαρης, ένας (ζακυνθινής καταγωγής, εκείνος) Πατρινός που έζησε από κοντά τα γεγονότα -δώρισε μάλιστα ένα κινηματογραφικό φιλμ στην ΕΡΤ- και γνώρισε όλη τη φουρνιά των ανυπότακτων φοιτητών του θρυλικού παραρτήματος.

«Η Τζόγια υπήρξε σεμνή» προσθέτει ο ίδιος. Δεν επιδίωξε ποτέ πολιτική ανέλιξη, αλλά πάντως συνέχισε τις πολιτικές μάχες συνδικαλιστικά, ως πανεπιστημιακός και πολίτης. Αλλά και ως Κεφαλονίτισσα: Μέχρι να την καταβάλει η ασθένεια που την έπληξε τα 2-3 τελευταία χρόνια, αποτέλεσε ηγετική δύναμη των Κεφαλλήνων της Πάτρας. «Υπήρξε αισιόδοξη» συμπληρώνει ο Σ. Κάππαρης. «Πίστευε ότι θα υπάρξουν αλλαγές». Απογοητεύτηκε; ρωτάμε. «Δεν νομίζω. Ωρίμασε. Και προσαρμόστηκε».

Ο ΔΗΜ. ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ

Την αγωνιστική της δράση σκιαγραφεί στο βιβλίο του για τον αντιδικτατορικό αγώνα των φοιτητών -μαθητής τότε ο ίδιος- ο Δημήτρης Κοσμόπουλος, που μας διέθεσε απόσπασμα από την αναφορά του στην Τζόγια.

«Ως ένα από τα ηγετικά στελέχη του φοιτητικού κινήματος εκπροσώπησε, πολλές φορές σε διάφορες επιτροπές διεκδικήσεων, τους συμφοιτητές της και συμμετείχε σε όλες τις αντιδικτατορικές πρωτοβουλίες και κινητοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην πόλη μας.
Για τη δράση της συνελήφθη πολλές φορές, ανακρίθηκε και βασανίστηκε από την Ασφάλεια.
Παραπέμφθηκε  σε δίκη τον Αύγουστο του 1973 μαζί με άλλους εφτά φοιτητές για την κατάληψη της φοιτητικής λέσχης.
Το Νοέμβριο του 1973 ήταν μέλος της 12μελούς επιτροπής κατάληψης του Πανεπιστημίου Πατρών. Για το λόγο αυτό φυλακίστηκε στις φυλακές Κορυδαλλού και παραπέμφθηκε στο Στρατοδικείο Αθηνών».

ΤΙ ΕΓΡΑΨΕ Η ΙΔΙΑ

Τελευταία της πολιτική πράξη-ντοκουμέντο ήταν η συμμετοχή της στις αφιερωματικές «Συζητήσεις της Κυριακής», 2019, της «Π», γύρω από το ερώτημα «αν ζει το Πολυτεχνείο». Εγραψε:

«Το Αντιδικτατορικό Φοιτητικό Κίνημα (ΑΦΚ) ήταν το μόνο κίνημα που αναπτύχθηκε και αγωνιζόταν ανοιχτά και μαζικά εκείνη τη μαύρη περίοδο που «όλα τά ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά.
[…]
Το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα της Πάτρας (ΑΦΚΠ) είχε κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Είχε μεγάλη μαζικότητα, ήταν ένα κίνημα που δρούσε με μία φωνή, η ανάδειξη της ηγεσίας του κινήματος έγινε μέσα από τον αγώνα, αποφασίζαμε συλλογικά για την εξέλιξη και τη δράση του κινήματος, μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες σε συγκεντρώσεις που κάναμε κρυφά στα σπίτια μας. Στη συνέχεια μεταφέραμε τις προτάσεις μας σε ανοιχτές συγκεντρώσεις, αλλιώς τις μεταφέραμε από σπίτι σε σπίτι, τις υιοθετούσαν όλοι οι συμμετέχοντες φοιτητές και έτσι βαδίζαμε όλοι ενωμένοι σαν μια γροθιά. Διακινδυνεύοντας τη σωματική μας ακεραιότητα, ακόμα και τη ζωή μας, τη συνέχιση των σπουδών μας, αλλά εμπνευσμένοι από την ιστορία της χώρας μας και τα νεολαιίστικα κινήματα ανά τον κόσμο, καθοδηγούμενοι από τη Δημοκρατική μας συνείδηση και την αποφασιστικότητα της νιότης μας, δημιουργήσαμε το ΑΦΚΠ με τελικό στόχο, που η ίδια η πορεία του αγώνα ανέδειξε, την ανατροπή της χούντας από το λαϊκό κίνημα και τη δημιουργία μιας Νέας Ελλάδας δημοκρατικής, ελεύθερης από ξένους πάτρονες, που να ικανοποιεί τις λαϊκές ανάγκες.
[…]
Λίγο μετά τη μεταπολίτευση άρχισε η οργανωμένη προσπάθεια από τους κρατούντες και τα όργανά τους να παραχαραχθούν τα χαρακτηριστικά και οι στόχοι του ΑΦΚ και να απαξιωθεί το κίνημα, όπως έγινε υιοθετώντας τον όρο «γενιά του Πολυτεχνείου» και αποδίδοντας σε αυτή τη «γενιά» κάθε κατακριτέα πολιτική πράξη ή προσωπικά κίνητρα πολιτικών φιλοδοξιών κάποιων συνομηλίκων μας πολιτικών.
Το Πολυτεχνείο ζει, δεν βρίσκεται τώρα στο προσκήνιο, αλλά θα ζει και θα επηρεάζει τη νέα γενιά όσο τα σοβαρά προβλήματα κατακλύζουν τον κόσμο και οι λαοί θα αντιδρούν και θα μάχονται, όχι μόνο για τα καθημερινά τους προβλήματα, αλλά για μια Νέα Κοινωνία»

Το 2018, μέλη της τότε επιτροπής αγώνα των φοιτητών του «Παραρτήματος» είχαν στείλει επιστολή στη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου Πατρών, ζητώντας να φιλοξενηθεί στη διαδικτυακή βιβλιοθήκη του ιδρύματος όλο το υλικό που ήταν δημοσιευμένο σε ειδική ιστοσελίδα με τίτλο «Αντιδικτατορικό κίνημα Πάτρας».

Η Τζόγια Καππάτου είχε τονίσει:

«Μέχρι και πριν μερικά χρόνια προβάλλαμε το αίτημα να λειτουργήσει το Παράρτημα ως Αρχείο του αντιδικτατορικού αγώνα του φοιτητικού κινήματος της Πάτρας και να λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις νέων και πολιτισμού, αλλά και να μπορεί ο καθένας να μαθαίνει τι ακριβώς συνέβη τότε. Δυστυχώς όμως κανείς δεν μας άκουγε. Οπως και να ‘χει, οι αγώνες των φοιτητών της Πάτρας δεν θα σβήσουν ούτε θα χαθούν».
Ηχεί ακόμα η φράση της: «Ο αγώνας μας εκείνος είναι κομμάτι της ιστορίας του Πανεπιστημίου μας και της πόλης. Πρέπει να αναδειχθεί. Και με τη βοήθεια των σχολείων ακόμα. Να μεταφερθεί το κλίμα της εποχής στα σημερινά παιδιά για να καταλάβουν».