Είκοσι εννέα χρόνια από την κρίση των Ιμίων: Μια νύχτα που η Ελλάδα πόνεσε…

29 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την κρίση των Ιμίων, τη νύχτα που Ελλάδα και Τουρκία έφτασαν μια ανάσα από γενικευμένη πολεμική σύρραξη.

Μπορεί, βέβαια, τη νύχτα της 30ης προς 31η Ιανουαρίου 1996 να κορυφώθηκε το δράμα, όμως η κρίση των Ιμίων είχε ξεκινήσει ημέρες νωρίτερα και ουσιαστικά εξέφραζε τη σφοδρή επιδίωξη της Τουρκίας να δημιουργήσει γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο.

Φυσικά, η τραγικότερη συνέπεια ήταν η απώλεια τριών Ελλήνων αξιωματικών. Ο Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο Παναγιώτης Βλαχάκος και ο Εκτορας Γιαλοψός έχασαν τη ζωή τους, όταν το ελικόπτερό τους, κατά τη διάρκεια αναγνωριστικής πτήσης στα Ιμια, συνετρίβη.

Τα Ιμια αποτελούν σύμπλεγμα δύο πολύ μικρών, ακατοίκητων, νησίδων ανατολικά της Καλύμνου.

Τη νύχτα εκείνη η Ελλάδα πόνεσε, μάτωσε, διασύρθηκε, μίκρυνε!

Αναγκάστηκε να προχωρήσει σε έναν οδυνηρό συμβιβασμό. Ακόμα και σήμερα, απαγορεύεται σε ελληνικά πλοία να προσεγγίσουν την… ουδέτερη βραχονησίδα σε καθαρά ελληνικό έδαφος.

Η υπερδύναμη επέβαλε τη θέλησή της. «No ships, no troops, no flags» (ούτε πλοία, ούτε στρατεύματα, ούτε σημαίες) θα διαμηνύσει εκείνο το βράδυ. Η Αθήνα και η Αγκυρα συναινούν. Το κλίμα στην Αγκυρα είναι θριαμβευτικό. Στην Αθήνα βαρύ και ασήκωτο.

Ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, άπειρος στη διαχείριση τέτοιου είδους κρίσεων, αφού μόλις είχε χριστεί πρωθυπουργός από την ΚΟ του ΠΑΣΟΚ, προσπαθεί αρχικά να αποκρύψει ότι είχε συμφωνήσει για την υποστολή της ελληνικής σημαίας στα Ιμια και ευχαριστεί από το βήμα του Κοινοβουλίου τους Αμερικανούς για τη μεσολάβηση, κάτι που προκαλεί τη μήνη της αντιπολίτευσης.

Ενάμιση χρόνο μετά, τον Ιούλιο του 1997, ολοκληρώθηκε και η δεύτερη φάση του δράματος και του «γκριζαρίσματος» του Αιγαίου, με την υπογραφή της «Συμφωνίας της Μαδρίτης».

* Η «Πελοπόννησος» επέλεξε να μιλήσουν για ‘κείνη τη «μαύρη» νύχτα, καθώς και για τις προεκτάσεις της μέχρι και σήμερα, 3 απόστρατους και υψηλόβαθμους αξιωματικούς. Οι δύο εκ των οποίων διατέλεσαν υπασπιστές του αείμνηστου προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου. Κι ο ένας έζησε την κρίση των Ιμίων πλάι στον πρόεδρο…

Ιωάννης Μπαλτζώης: «Η χώρα έχασε έδαφος»

O Ιωάννης Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος ε.α. και πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ). Διετέλεσε υπασπιστής του αείμνηστου προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου από το 1995-2000.

«Θα σας πω ακριβώς αυτό που μου είπε ο αείμνηστος πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος, όταν πήγα στο γραφείο του την επομένη μέρα της κρίσης για να τον ενημερώσω. «Η Ελλάδα έχασε έδαφος για πρώτη φορά. Και πολύ φοβάμαι ότι αυτό που έγινε θα είναι αιτία πολλών κακών στο μέλλον. Θα γκριζοποιηθούν κι άλλα νησιά μας». Ηταν τόσο στενοχωρημένος και τόσο προβληματισμένος ο πρόεδρος. Και μου είπε και το εξής: «Ισως αυτό που έγινε στα Ιμια να είναι η αρχή του κακού για το Αιγαίο».

Δυστυχώς δικαιώθηκε ο πρόεδρος… Τα Ιμια παραμένουν όχι απλώς μια ανοιχτή πληγή, αλλά κάτι πολύ χειρότερο: από εκείνο το συμβάν και μετά, οι Τούρκοι άρχισαν να γίνονται πολύ πιο διεκδικητικοί. Και παραμένουν μέχρι και σήμερα.

Υπηρετούσα την περίοδο εκείνη στο Στρατιωτικό Γραφείο της Προεδρίας της Δημοκρατίας, ως υπασπιστής Στρατού Ξηράς τού Κωστή Στεφανόπουλου. Ελαβα οδηγία και μετείχα σε όλες τις συσκέψεις των επιτελών των Ενόπλων Δυνάμεων για την κρίση, ώστε να ενημερώσω τον πρόεδρο.

Στις 30 Ιανουαρίου το απόγευμα παραβρέθηκα στην κύρια σύσκεψη στο ΕΘΚΕΠΙΧ. Στο τέλος έλαβε τον λόγο ο Α/ΓΕΕΘΑ και αφού συμφώνησε με τις εκτιμήσεις των επιτελών, έκανε μια ερώτηση ουσίας: «Πότε εκτιμάτε ότι θα φθάσουμε στην κορύφωση της κρίσης;». Τότε ένας υποναύαρχος απάντησε: «Πάντως όχι απόψε κ. αρχηγέ, αλλά σε 1-2 ημέρες». Τότε ο Α/ΓΕΕΘΑ απάντησε: «Συμφωνώ μαζί σας. Εκτιμώ και εγώ ότι δεν θα είναι απόψε η κρίσιμη ημέρα».
Ετσι λοιπόν τελείωσε η καθοριστική ενημέρωση στο ΕΘΚΕΠΙΧ και όλοι έμειναν με την εντύπωση ότι τη νύχτα της 30ης προς 31η Ιανουαρίου δεν θα γινόταν κάτι το συνταρακτικό.

Μετά την ενημέρωση, μεταβήκαμε στο γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Εκεί με τη σειρά μας ο ένας μετά τον άλλον οι τρεις υπασπιστές ενημερώσαμε πλήρως τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τις εξελίξεις.

Ο κ. Στεφανόπουλος, αφού άκουσε προσεκτικά την ενημέρωσή μας, ρώτησε: «Πότε είπατε ότι εκτιμούν τα Επιτελεία μας ότι θα φθάσουμε στην κορύφωση της κρίσης;».

Του απάντησα ότι σύμφωνα με το ΓΕΕΘΑ και με τη σύμφωνη γνώμη του Α/ΓΕΕΘΑ, η κορύφωση της κρίσης δεν αναμενόταν 30 και 31 Ιανουαρίου 1996, αλλά σε 1-2 ημέρες. Τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με ανήσυχο ύφος, μας απάντησε: «Γιατί εγώ νομίζω ότι απόψε θα φθάσουμε στην κορύφωση της κρίσης; Γιατί εγώ νομίζω ότι όλα θα κριθούν απόψε;». Και γυρίζοντας στον διευθυντή του Στρατιωτικού Γραφείου, είπε: «Κύριε ναύαρχε, θέλω να έχετε συνεχή επαφή με τα Επιτελεία και να ενημερώνεστε ανά πάσα στιγμή. Αν μάθετε οτιδήποτε ανησυχητικό, οποιαδήποτε ώρα της νύχτας, μη διστάσετε να με πάρετε τηλέφωνο».

Τα γεγονότα που ακολούθησαν δικαίωσαν τελικώς τον Κωστή Στεφανόπουλο που εκτίμησε σωστότερα την κατάσταση από το ΓΕΕΘΑ και τον Α/ΓΕΕΘΑ και αυτό λέει πολλά».

Λάμπρος Τζούμης: «Υποστήκαμε αληθινό διασυρμό»

Ο Λάμπρος Τζούμης είναι αντιστράτηγος ε.α. Απόφοιτος της Σχολής Διοίκησης Επιτελών του Στρατού Ξηράς, της Ανωτάτης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου και της Σχολής Εθνικής Αμυνας. Από πέρυσι είναι περιφερειακός συντονιστής Πολιτικής Προστασίας στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.

«Είχαν προηγηθεί των Ιμίων δύο ακόμα σοβαρές κρίσεις. Το 1976 όταν η Τουρκία έβγαλε το Χώρα, οι δύο χώρες κατέληξαν στο πρωτόκολλο της Βέρνης με το οποίο αποφασίστηκε ότι δεν θα γίνονται έρευνες στο Αιγαίο αν δεν επιλυθεί το θέμα της υφαλοκρηπίδας. Ακόμα το θέμα είναι έωλο…

Το 1987 η Τουρκία έβγαλε το Σισμίκ και η τότε κυβέρνηση Παπανδρέου έπραξε ορθά, επιλέγοντας επιθετική πολιτική. Η Τουρκία αναδιπλώθηκε και απέσυρε το σκάφος, αλλά τον επόμενο χρόνο ο Α. Παπανδρέου συναντήθηκε στο Νταβός με τον Οζάλ και ουσιαστικά επανεπιβεβαίωσαν το πρωτόκολλο της Βέρνης. Και επέστρεψε ο Ανδρέας τότε και είπε στη Βουλή το περίφημο mea culpa.

Το 1996, όμως, ήταν η πιο σοβαρή κρίση, γιατί πρώτη φορά οι Τούρκοι κατέλαβαν ελληνικό έδαφος. Υπεστήκαμε αληθινό διασυρμό και από τότε η Τουρκία ξεκίνησε μια σειρά διεκδικήσεων που συνεχίζονται έως και σήμερα. Το 1996 έβαλε η Τουρκία στο τραπέζι τη θεωρία των γκρίζων ζωνών.

Και το αποκορύφωμα ήρθε το 1997, όταν η Ελλάδα υπέγραψε τη συνθήκη της Μαδρίτης με την οποία αναγνωρίσαμε μόνιμα και ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας, ενώ έμεινε γκρίζο το θέμα των συνόρων. Κι εκεί πατάει η Τουρκία και συνεχώς ζητάει…».

Δημήτρης Τσαϊλάς: «Ηταν μία γεωστρατηγική ήττα»

Ο Δημήτριος Τσαϊλάς είναι υποναύαρχος ε.α. του Πολεμικού Ναυτικού. Στην κρίση των Ιμίων το 1996 υπηρετούσε ως κυβερνήτης στην πυραυλάκατο Λάσκος.

Από το 1999 έως το 2002 διατέλεσε υπασπιστής του αείμνηστου Προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου.

«O ναυτικός πόλεμος είναι μια έντονα ανθρώπινη επιχείρηση, γεμάτη σκοτεινά πάθη, τύχη και αβεβαιότητα. Είναι ένας πόλεμος άτακτος και ακανόνιστος, λειτουργώντας με τη δική του ανατρεπτική λογική. Ολοι έχουν ένα σχέδιο «μέχρι να τους ρίξουν μια γροθιά στο στόμα» είπε ο θρυλικός πυγμάχος Μάικ Τάισον. Κάθε σχέδιο για ανταγωνισμό και σύγκρουση που παραμελεί την αλληλεπίδραση σε ωθεί στην ήττα.

Στα Ιμια, έχουμε νίκη της συνωμοσίας λόγω υποχώρησης της πολιτικής βούλησης, με ταυτόχρονη απόσυρση των αντιπάλων δυνάμεων, που είχε ως αποτέλεσμα την παράδοση εθνικής κυριαρχίας στο γκριζάρισμα και συμπερασματικά μία γεωστρατηγική ήττα.

Από τότε το “Νo ships, no troops, no flags” μας χαρακτηρίζει. Ως εκ τούτου, η κάθε προσπάθεια να εκτελέσουμε μια σύγχρονη ναυτική επιχείρηση που αφορά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα θα αμφισβητείται όλο και περισσότερο από τον αντίπαλο».

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News