«Γεννήθηκα στα Προσφυγικά» – Μία πρόταση made in Patras για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή

Μία πρόταση που υποβλήθηκε στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» και για την οποία αναζητούνται νέοι τρόποι πραγματοποίησής της.

Γεννήθηκα

Πριν λίγες ημέρες, όταν γράψαμε για την εκδήλωση «Ήχοι της Αιολικής Γης» που θα πραγματοποιηθεί στο Ρωμαϊκό Ωδείο στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός», αναρωτηθήκαμε για το γιατί δεν είδαμε καμία πατρινή πρόταση στον κατάλογο όσων εγκρίθηκαν, εκφράζοντας παράλληλα την απορία αν έγιναν προτάσεις από πατρινούς φορείς ή αν έγιναν και δεν εγκρίθηκαν.

Η απορία αυτή μας λύθηκε λίγο αργότερα, όταν μάθαμε για την πρόταση «Γεννήθηκα στα Προσφυγικά. Πρόταση αφιερωματικού Κύκλου εκδηλώσεων 1922-2022: Εκατό χρόνια Μνήμης και Τιμής» που κατατέθηκε από την Ομάδα Πολιτισμού και Επικοινωνίας Area 51 και το Μαύρο Θέατρο της Πάτρας, υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Πατρέων.

Ήταν Σεπτέμβριος του 1922 όταν στην Πάτρα ήρθαν χιλιάδες πρόσφυγες, από τους οποίους 8.000 – 10.000 παρέμειναν σε αυτή, γεννώντας έτσι την πρώτη γενιά των Πατρινών με προσφυγική ρίζα.

Στόχος της πρότασης ήταν να καταγραφεί και να τιμηθεί αυτή η νέα αφετηρία αλλά και η διαδρομή όσων ξεκίνησαν να ριζώνουν στα Προσφυγικά και την Πάτρα. Να μεταφερθούν προσωπικές ιστορίες και βιώματα, να καταγράψει τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες, να θυμίσει αλλά και να γνωρίσει σε όσους δεν ξέρουν γεύσεις και αρώματα, να γνωρίσουν τους τόπους δουλειάς τους αλλά και να διασκεδάσουμε όλοι με του χορούς, τα τραγούδια, τον Καραγκιόζη τους.

Ο κύκλος εκδηλώσεων σχεδιάστηκε να γίνει με επικεφαλής θεσμικό διοργανωτή τον Πολιτιστικό Οργανισμό Δήμου Πατρέων, συνδιοργανωτή το Μαύρο Θέατρο Πάτρας και εκτέλεση παραγωγής την ομάδα πολιτισμού και επικοινωνίας Area 51 Patras

Η πρόταση υποβλήθηκε στο ΥΠΠΟΑ στο πλαίσιο του προγράμματος «Όλη η Ελλάδα, ένας Πολιτισμός 2022», το δε σύνολο των εκδηλώσεων σχεδιάζεται να ενταχθεί σε ξεχωριστή ενότητα του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας 2022

Για την επιτυχία της διοργάνωσης είναι καθοριστική η συμμετοχή του Παμμικρασιατικού Συνδέσμου και άλλων συλλόγων και φορέων, που γνωρίζουν την ανθρωπογεωγραφία και την ιστορία της συνοικίας.

Κυρίαρχο ρόλο θα παίξουν τμήματα του Πολιτιστικού Οργανισμού Δ. Πατρέων, ειδικά του Χορευτικού Τμήματος και του Ωδείου Πατρών (Σχολή παραδοσιακών οργάνων).

Ο τόπος διεξαγωγής των εκδηλώσεων ήταν τα Προσφυγικά και συγκεκριμένα πέντε σημεία – αυλές οι οποίες θα διαμορφώνονταν κατάλληλα. Και τι θα βλέπαμε σε αυτές τις αυλές;

Αυλή 1: Εκθεσιακός multimedia χώρος με φωτιζόμενα μεταλλικά σταντ και led projections με εικαστικές δημιουργίες και έργα με αφετηρία τα Προσφυγικά και τον Ξεριζωμό, με την συνεργασία και την σύμπραξη του Εικαστικού Επιμελητηρίου Ελλάδας

Αυλή 2: Λαβύρινθος της Μνήμης, θεματική βιωματική διαδρομή (Εγκατάσταση, πόλεμος, φθορά) Μια διαδρομή που περιλαμβάνει τα σημαντικότερα σημεία-σταθμούς στα 100 χρόνια των Προσφυγικών μέσα από φωτογραφίες, βίντεο και αντικείμενα

Αυλή 3: Πολιτισμός της κουζίνας: ανοικτές κουζίνες, κοινή τραπεζαρία. Συνταγές και κεράσματα, με χρώμα και άρωμα προσφυγικό, σε κοινά τραπέζια για γείτονες και επισκέπτες.

Αυλή 4: Σκιές και Εικόνες: χώρος Θεάτρου Σκιών με αφιερωματικά έργα και προβολών ανάλογων ντοκιμαντέρ και ταινιών. Ειδικά αφιερώματα, αλλά και αναβιώσεις αυθεντικών έργων των θρυλικών Καραγκιοζοπαιχτών της συνοικίας, (Αλεξόπουλος και Ορέστης) μαζί με έκθεση σκηνικών, εργαλείων και φιγούρων τους.

Αυλή 5: Τα βήματα του χορού: Από τους παλιούς τόπους στη νέα πατρίδα, λίγα βήματα χορού. Μαθήματα και χορευτικά γλέντια με παραδοσιακές φορεσιές, από τα Χορευτικά τμήματα του Παμμικρασιατικού και του Πολιτιστικού Οργανισμού.

Παράλληλα στην Πλ. Ελευθερίας θα πραγματοποιούντο 2 μεγάλες λαϊκές μουσικές γιορτές που θα σηματοδοτούσαν την έναρξη και τη λήξη των αφιερωματικών εκδηλώσεων.

Στην έναρξη θα προσκαλούντο γνωστοί ερμηνευτές, ενώ στην γιορτή λήξης πρωταγωνιστές θα ήταν τα μουσικά σχήματα του Παμμικρασιατικού, με ερμηνευτές και μουσικούς της πόλης που συμπράττουν μαζί του.

Θεματικές εκδηλώσεις θα πραγματοποιούνταν επίσης και στου Κόττα, (Ευγένιος Βούλγαρης) το γήπεδο Προσφυγικών (αγώνας με ομάδα ποδοσφαίρου από Έλληνες Τουρκίας) και αλλά σημεία ή γεγονότα με έντονο συμβολισμό, όπως το μπλόκο Προσφυγικών.

Συνολικά οι εκδηλώσεις θα εξαπλώνονταν στη διάρκεια ενός 10ημέρου, περιλαμβάνοντας δύο Σαββατοκύριακα για  τις μεγαλύτερες εκδηλώσεις και αρκετές μέρες για εκθέσεις, προβολές.

Και όπως μάθαμε, αυτή τη στιγμή, αφού η πρόταση δεν εγκρίθηκε στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός», αναζητούνται νέοι τρόποι πραγματοποίησής της.