Γιατί ο εμβολιασμός έπεσε σε τοίχο;

Γιατί ο αριθμός όσων αρνούνται ή φοβούνται να εμβολιαστούν παραμένει τόσο υψηλός;

εμβολιασμός

Κι εκεί που οι περισσότεροι θεωρούσαν πως οι μη εμβολιασμένοι αποτελούσαν μια μικρή μειοψηφία στο κοινωνικό σύνολο, της τάξης του 15 με 20% το πολύ, αποδεικνύεται ότι το ποσοστό είναι πολύ μεγαλύτερο. Είναι ανησυχητικά μεγάλο! Oταν ακούς ότι μόνο οι ανεμβολίαστοι υγειονομικοί στα Νοσοκομεία της Αχαΐας είναι πάνω από 1.000, καταλαβαίνετε τι συμβαίνει σ’ άλλους χώρους… Και τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Αλλωστε, φαίνεται κι απ’ τους αριθμούς πλέον. Τα ερωτήματα γίνονται όλο και πιο επίκαιρα, όλο και πιο ασφυκτικά: γιατί τόσο πολύς κόσμος δεν πείστηκε; Γιατί η μεγάλη επικοινωνιακή εκστρατεία εμβολιασμού δεν απέδωσε; Γιατί ο αριθμός όσων αρνούνται ή φοβούνται να εμβολιαστούν παραμένει τόσο υψηλός; Υπάρχουν λογικές εξηγήσεις;

εμβολιασμός

Ο Γιώργος Πλειός είναι καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Κοινωνικής Ερευνας στα ΜΜΕ στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

«Λάθος η ομογενοποίηση των δύο αυτών κατηγοριών»

«Τα περισσότερα ΜΜΕ, τα κεντρικά και κυρίαρχα, όταν ενέσκυψαν τα πρώτα προβλήματα και κάποιοι αμφισβήτησαν την ασφάλεια των εμβολίων, θεωρώντας ότι προκαλούν σοβαρές παρενέργειες, απομόνωσαν κάποιες περιπτώσεις, τις μεγέθυναν με δραματικό τόνο, τις πολλαπλασίασαν και στην πραγματικότητα βοήθησαν να δημιουργηθεί και να διογκωθεί μια μεγάλη αμφιβολία σ’ ένα μέρος του κοινού, το οποίο έτσι κι αλλιώς ήταν δύσπιστο ή υποψιασμένο, είτε γιατί έχει μια κριτική στάση απέναντι σε όλα, είτε γιατί έχει ακραίες προλήψεις και προκαταλήψεις. Κάπως έτσι εμφανίστηκε πάλι αυτό το λεγόμενο αντιεμβολιαστικό κίνημα, που όμως δεν είναι ένα ενιαίο πράγμα. Καταρχάς, ακόμα και πριν την πανδημία, υπήρχε ένα ποσοστό ανθρώπων που είχαν σταματήσει να εμβολιάζονται ή να εμβολιάζουν τα παιδιά τους. Και τώρα το κίνημα βρήκε έδαφος και ζωντάνεψε. Είναι, κυρίως, προϊόν ημιμάθειας, για την οποία έχουν συμβάλει τα ΜΜΕ συγχέοντας τη γνώση με τη γνώμη: δίνουν ίδιο βήμα και ίδιο χρόνο σ’ έναν επιστήμονα, έναν γιατρό, έναν σεισμολόγο, έναν νομικό και για το ίδιο θέμα σ’ έναν αθλητή, ένα μοντέλο, έναν καλλιτέχνη, σε κάποιον εντελώς άσχετο επί της υπόθεσης.

Μην ξεχνάτε, παράλληλα, ότι μια μερίδα κόσμου έχει στραφεί στη μεταφυσική, πιστεύοντας ότι με μαντζούνια και ξόρκια θα βρει λύση στο πρόβλημά του, ενώ έχουν αυξηθεί και οι θεωρίες συνωμοσίας. Ποιος είναι όμως τώρα ο μεγάλος κίνδυνος; Να παγιωθεί αυτή η αντιεμβολιαστική νοοτροπία. Κι εδώ έχουν κύρια ευθύνη οι επίσημοι φορείς, που βάζουν στο ίδιο τσουβάλι όλους αυτούς τους Tαλιμπάν, θρησκόληπτους και συνωμοσιολόγους, μαζί με όσους αντιμετωπίζουν με κριτική σκέψη και σκεπτικιστική διάθεση τις παλινωδίες της Πολιτείας και των Εταιρειών και τις αντιφάσεις στη διαχείριση της πανδημίας. Βάζοντας στο ίδιο τσουβάλι αυτές τις δύο διαφορετικές κατηγορίες, η Πολιτεία συμπεριφέρεται και στους μεν και τους δε με τον ίδιο τρόπο, οπότε παγιώνει και πιθανότατα ομογενοποιεί τις δύο κατηγορίες, κάτι που συνιστά μεγάλο λάθος και ταυτόχρονα κίνδυνο για πιο γενικευμένη και ενιαία αντίδραση. Πρόκειται για επιστημονικό, αλλά κυρίως για πολιτιστικό ζήτημα. Οι αντιδράσεις, είτε προέρχονται από προκατάληψη είτε από σκεπτικισμό, αποτελούν πρόβλημα. Αλλά πολλά πράγματα δεν έγιναν τυχαία: Πολλοί υπουργοί, πολιτικοί, θεσμικοί φορείς έκλεισαν το μάτι σε τέτοιες ομάδες ανθρώπων.

Βλέπει ο κόσμος όλες τις αυτές τις αντιφάσεις και πιστεύει πως τα πράγματα δεν είναι τόσο σοβαρά όσο του τα παρουσιάζουν. Και τώρα που είμαστε με την πλάτη στον τοίχο, κατηγορούμε αυτούς που εμείς τους ωθήσαμε να έχουν τέτοια στάση; Δεν νομίζω πως θα έχει καλή εξέλιξη όλη αυτή η ιστορία…».

εμβολιασμός

Ο Παναγιώτης Ιακωβής είναι επεμβατικός καρδιολόγος, διδάκτωρ Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

«Οταν χτίζουμε τείχη ανάμεσα στους ανθρώπους…»

«Το περιεχόμενο της άρνησης εμβολιασμού πολλών συμπολιτών μας είναι καθαρά συναισθηματικό. Δεν σχετίζεται με δεδομένα αριθμητικά, μαθηματικά, βιοχημικά και ιατρικά.

Είναι φόβος, διστακτικότητα, αίσθημα ανασφάλειας, ανυποληψία της κρατικής μηχανής και ενίοτε καθαρά πολιτική αντίθεση προς τις κυβερνητικές παραινέσεις. Το τελευταίο, νομίζω, καταλαμβάνει σημαντικότατη θέση στην αντιεμβολιαστική μερίδα συμπολιτών μας.

Συνεπώς, θα αυξήσουμε τα ποσοστά εμβολιασμού αν μιλάμε με πραότητα, υπομονή, ανθρωπιά και παρέχουμε αίσθημα ασφάλειας σε όσους διστάζουν. Χρειάζεται συστηματική εργασία εκ μέρους της Πολιτείας και εξατομικευμένες παρεμβάσεις ανά κοινωνική ομάδα. Επί παραδείγματι, κανένα νόημα δεν έχει η παραίνεση για εμβολιασμό από τον κ. Γεωργιάδη προς τους φίλους του κ. Πολάκη. Είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.

Χρήσιμη θα ήταν κάθε προσπάθεια αφαίρεσης του πολιτικού προσήμου από την εμβολιαστική προσπάθεια, ώστε να εξαλειφθούν τα αντικυβερνητικά αντανακλαστικά πολλών διατακτικών συμπολιτών μας.

Αν πραγματικά θέλει η Ελληνική Πολιτεία να προωθήσει το εμβολιαστικό πρόγραμμα, θα ήταν χρήσιμο να ρίξει τις γέφυρές της προς τους πολίτες και τις κοινωνικές ομάδες που αρνούνται να εμβολιαστούν. Ο Ιακωβής έπεισε όσους περισσότερους μπορούσε. Ο τεχνοκρατικός λόγος του δεν μπορεί να διεισδύσει στις σκληρές κοινωνικές ομάδες που ανθίστανται ακόμη.

Φαίνεται, ίσως, δυσάρεστο για τους λειτουργούς της Πολιτείας το ότι θα πρέπει να πλησιάσουν συστηματικά τους (νομοταγείς) αντιεμβολιαστές. Αλλά αυτή η δυσάρεστη διαδικασία θα μας αποκαλύψει πολλά. Οτι δεν έχουμε να κάνουμε με “τέρατα”, ότι μπορούμε να ρίχνουμε γέφυρες σε απομονωμένες κοινωνικές ομάδες και ότι κατανοούμε μια κρίσιμη κοινωνική παράμετρο: όταν χτίζουμε τείχη ανάμεσα στους ανθρώπους, εξαϋλώνουμε κάθε πιθανότητα να φτάσει το λαμπερό φως της Επιστήμης στους πιο απομονωμένους και απελπισμένους συμπολίτες μας.

Με το καλό. Εναν – έναν. Πόρτα – πόρτα.

Η περίπτωση Τσιτσιπά δείχνει την ανικανότητα της Ελληνικής Πολιτείας να οργανώσει μια συντεταγμένη εκστρατεία υπέρ των εμβολιασμών. Είναι, λοιπόν, εμφανές το γιατί δεν καταφέραμε να επικοινωνήσουμε στους συμπολίτες μας την αξία του εμβολιασμού. Διότι δεν καταφέρνουμε ούτε τα στοιχειώδη.

Προστίθεται στην ατέλειωτη σειρά “καθηγητών” που διασπείρουν ανενόχλητα ψευδείς ειδήσεις ενώ κατέχουν κρίσιμες θέσεις για την Παιδεία και την Ανώτατη Εκπαίδευση. Προστίθεται στην κωματώδη κατάσταση των Ιατρικών Συλλόγων που εξάντλησαν την ενεργητικότητά τους στην διοργάνωση ομοιοπαθητικών συνεδρίων. Προστίθεται στην απίστευτη υποκρισία όσων θεωρούν ότι μπορούν να διοικούν χωρίς να δίνουν το καλό παράδειγμα στους Πολίτες.

Ας μην ψέγουμε, λοιπόν, τους απλούς πολίτες που δεν προσέρχονται να εμβολιαστούν. Τρομάζουν από το μέγεθος της ανευθυνότητος και της αναξιοπιστίας όσων μας διοικούν».