Γιατί το χριστουγεννιάτικο τραπέζι μας παχαίνει όσο κανένα άλλο!
Οι ειδικοί βάλθηκαν να υπολογίσουν πόσο βάρος παίρνουμε πραγματικά στις γιορτές
Είναι αλήθεια ότι το χριστουγεννιάτικο τραπέζι αποτελεί, για πολλούς, μια γιορτινή ιεροτελεστία, η οποία όμως δεν έρχεται χωρίς συνέπειες: Τα εδέσματα είναι πλούσια, συνήθως ανθυγιεινά, γι’ αυτό και η πρόσληψη βάρους είναι σχεδόν αναπόφευκτη. Οι περισσότεροι «τρέμουν» στην ιδέα να αντιμετωπίσουν τη ζυγαριά τους μετά την περίοδο των γιορτών.
Τι λέει, όμως, η επιστήμη; Πόσο παχαίνουμε πραγματικά τα Χριστούγεννα;
Έρευνες δείχνουν ότι ακόμη και σύντομες περίοδοι υπερκατανάλωσης τροφής μπορούν να προκαλέσουν μικρές, αλλά μετρήσιμες αλλαγές στο σώμα. Μελέτες που εξέτασαν τη μέτρια αύξηση βάρους σε διάστημα μόλις μερικών εβδομάδων διαπίστωσαν πιθανές επιπτώσεις στην καρδιαγγειακή υγεία, το ανοσοποιητικό σύστημα και την ισορροπία στο εντερικό μικροβίωμα.
Με τον μέσο ενήλικα να καταναλώνει περίπου 6.000 θερμίδες μόνο την ημέρα των Χριστουγέννων -περισσότερο δηλαδή από το διπλάσιο της συνιστώμενης ποσότητας για τους άνδρες και σχεδόν το τριπλάσιο για τις γυναίκες- δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι η εορταστική περίοδος προκαλεί διατροφικό άγχος. Ωστόσο, εκπληκτικά λίγες αξιόπιστες μελέτες έχουν μετρήσει πόσο αυξάνεται πραγματικά το βάρος – και τα αποτελέσματα προκαλούν ανακούφιση.
Προσωρινή η αύξηση στη ζυγαριά
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η απόλαυση για λίγες ημέρες είναι απίθανο να προκαλέσει σημαντική ή μόνιμη αύξηση βάρους. Μεγάλο μέρος της άμεσης αύξησης που παρατηρείται στη ζυγαριά προέρχεται από την κατακράτηση υγρών, τους επιπλέον υδατάνθρακες που αποθηκεύονται στους μυς και την παρουσία περισσότερης τροφής στο πεπτικό σύστημα — όχι από μια ξαφνική αύξηση του σωματικού λίπους. Μόλις οι άνθρωποι επανέλθουν στις κανονικές συνήθειες διατροφής και άσκησής τους, αυτό το προσωρινό βάρος συνήθως μειώνεται άμεσα.
Σύμφωνα με τον δρ. Duane Mellor, διαιτολόγο με έδρα το Leicestershire, οι κοινές πεποιθήσεις σχετικά με την πρόσληψη θερμίδων και την αύξηση βάρους στις γιορτές δεν αντανακλούν την πραγματικότητα. «Οι έρευνες δείχνουν πλέον ότι αυτό δεν ισχύει απαραίτητα για όλους», λέει.
Η επιρρέπεια ενός ατόμου στην πρόσληψη βάρους εξαρτάται από παράγοντες, όπως το φύλο, το μέγεθος του σώματος, η μυϊκή μάζα, η ηλικία, η γενετική και τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας. Οι γυναίκες, για παράδειγμα, παίρνουν πιο εύκολα βάρος από τους άνδρες, λόγω των διαφορών στη σύνθεση του σώματος και στα πρότυπα αποθήκευσης λίπους. Έτσι, δύο άτομα που τρώνε ακριβώς το ίδιο γιορτινό γεύμα μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικά αποτελέσματα.
Πόσο βάρος παίρνουν πραγματικά οι άνθρωποι τα Χριστούγεννα;
Τα επιστημονικά ευρήματα είναι πιο μετριοπαθή από τις κοινές πεποιθήσεις:
Μια αμερικανική μελέτη του 2009 που παρακολούθησε 195 συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων διαπίστωσε μέση αύξηση βάρους 0,37 κιλών σε διάστημα 6-8 εβδομάδων.
Μια παρόμοια μελέτη στη Σουηδία ανέφερε αύξηση 0,4 κιλών σε μη παχύσαρκους ενήλικες σε διάστημα μόλις 2-3 εβδομάδων διακοπών. Τα αποτελέσματα διέφεραν σημαντικά στα παχύσαρκα άτομα, που παρουσίασαν ένα ευρύ φάσμα, από απώλεια βάρους έως αύξηση που ξεπερνούσε τα 6,1 κιλά.
Μια βρετανική μελέτη του 2020 στο PLOS One παρακολούθησε περισσότερους από 3.500 ενήλικες από τα τέλη Νοεμβρίου έως τον Ιανουάριο και διαπίστωσε μέση αύξηση βάρους 1,35%, ή περίπου 1,2 κιλά. Το βάρος των συμμετεχόντων άρχισε να μειώνεται ξανά μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου, υποδηλώνοντας ότι μεγάλο μέρος της αύξησης βάρους που παρατηρείται κατά τις γιορτές είναι προσωρινό και όχι μόνιμο.
Άλλες μελέτες έχουν διαπιστώσει μικρές αυξήσεις στο σωματικό λίπος, χωρίς σημαντικές αλλαγές στο συνολικό βάρος, ενώ ορισμένες δεν έχουν εντοπίσει καμία μετρήσιμη αλλαγή.
Αποφεύγοντας τον κίνδυνο το προσωρινό να γίνει μόνιμο
Δεν χρειάζεται να ακολουθείτε ακραίες δίαιτες τα Χριστούγεννα για να αποφύγετε την πρόσληψη βάρους, τονίζει ο δρ. Mellor. «Θα συνιστούσα μικρές, ρεαλιστικές αλλαγές στη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα, που είναι εύκολο να ακολουθήσετε», αντιπροτείνει.
Τα στοιχεία υποστηρίζουν αυτήν την προσέγγιση. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal παρακολούθησε 272 εθελοντές κατά τη διάρκεια δύο περιόδων Χριστουγέννων. Οι μισοί έλαβαν απλές οδηγίες, όπως να ζυγίζονται 2 φορές την εβδομάδα και να ενημερωθούν πόση άσκηση πρέπει να κάνουν για να αντισταθμίσουν τις συνέπειες κατανάλωσης γιορτινών εδεσμάτων, ενώ οι άλλοι συνέχισαν ως συνήθως. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι δεν έλαβαν συμβουλές αύξησαν το βάρος τους κατά 370γρ. κατά μέσο όρο, ενώ όσοι ακολούθησαν απλές παρεμβάσεις έχασαν περίπου 130 γραμμάρια.
Η καθηγήτρια Amanda Daley της Σχολής Αθλητισμού, Άσκησης και Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Loughborough, που συνέταξε τη μελέτη, κατέληξε: «Η έρευνά μας δείχνει ότι μια σύντομη παρέμβαση κατά τη διάρκεια της χριστουγεννιάτικης περιόδου μπορεί να προλάβει την αύξηση βάρους που συσσωρεύεται με την πάροδο του χρόνου».
Συμπέρασμα
Μερικές ημέρες απόλαυσης δεν θα αναιρέσουν έναν ολόκληρο χρόνο υγιεινών συνηθειών. Η επιστήμη είναι σαφής: Αυτό που τρώτε μετά τα Χριστούγεννα έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από αυτό που τρώτε στο γιορτινό τραπέζι. Η βραχυπρόθεσμη αύξηση του βάρους είναι φυσιολογική, αναμενόμενη και, σε μεγάλο βαθμό, προσωρινή. Επομένως, απολαύστε τις γιορτές και, όταν τελειώσουν, επιστρέψτε στην ισορροπημένη σας ρουτίνα.
Η «Πελοπόννησος» και το pelop.gr σε ανοιχτή γραμμή με τον Πολίτη
Η φωνή σου έχει δύναμη – στείλε παράπονα, καταγγελίες ή ιδέες για τη γειτονιά σου.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
