Η δυναμική στάση Ε.Ε. απέναντι στην Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία

κομισιόν

Η Ε.Ε. και τα κράτη μέλη της καταδίκασαν απερίφραστα από την πρώτη στιγμή τον βάναυσο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και την παράνομη προσάρτηση των περιφερειών Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνας της Ουκρανίας. Καταδικάζουν επίσης την εμπλοκή της Λευκορωσίας στη στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας.

Οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ, απαίτησαν επανειλημμένα από τη Ρωσία να σταματήσει αμέσως τις στρατιωτικές ενέργειες, να αποσύρει άνευ όρων όλες τις δυνάμεις και τον στρατιωτικό εξοπλισμό από την Ουκρανία και να σεβαστεί πλήρως την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.

Υπογράμμισαν το δικαίωμα της Ουκρανίας να επιλέγει η ίδια το πεπρωμένο της και επαίνεσαν τον λαό της Ουκρανίας για το θάρρος που επιδεικνύει υπερασπιζόμενος τη χώρα του.

Ως αντίδραση στη στρατιωτική επίθεση, η ΕΕ επέκτεινε σε μεγάλο βαθμό τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, προσθέτοντας σημαντικό αριθμό προσώπων και οντοτήτων στον κατάλογο κυρώσεων και θεσπίζοντας πρωτοφανή περιοριστικά μέτρα.

Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να συνεχίσει να επιδεικνύει αλληλεγγύη και να παρέχει στήριξη στους πρόσφυγες που εγκαταλείπουν την Ουκρανία λόγω του πολέμου και στις χώρες που τους φιλοξενούν. Συντονίζει επίσης τις ενέργειές της με εταίρους και συμμάχους στους κόλπους του ΟΗΕ, του ΟΑΣΕ, του ΝΑΤΟ και της G7.

Οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ υπογράμμισαν ότι η Ρωσία, η Λευκορωσία και όλοι όσοι φέρουν ευθύνες για εγκλήματα πολέμου, θα λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Ατομικές και οικονομικές κυρώσεις

Επίσης, η ΕΕ θέσπισε μια σειρά κυρώσεων ως αντίδραση στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και στην παράνομη προσάρτηση των περιφερειών Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνας της Ουκρανίας.

Τα μέτρα αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της οικονομικής βάσης της Ρωσίας, στερώντας της κρίσιμες τεχνολογίες και αγορές και περιορίζοντας σημαντικά την ικανότητά της να διεξάγει πόλεμο.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ έχει επίσης θεσπίσει κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας, του Ιράν και της Βόρειας Κορέας λόγω της εμπλοκής τους στη ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας.

Επί του παρόντος, τα κράτη μέλη έχουν διαφορετικούς ορισμούς του τι συνιστά παραβίαση των περιοριστικών μέτρων και ποιες ποινές πρέπει να επιβάλλονται στην περίπτωση τέτοιας παραβίασης. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε:

-Διαφορετικούς βαθμούς επιβολής κυρώσεων

-Κίνδυνο καταστρατήγησης των εν λόγω μέτρων

Γι’ αυτόν τον λόγο, στις 28 Νοεμβρίου 2022, το Συμβούλιο εξέδωσε απόφαση με την οποία προστίθεται η παραβίαση των περιοριστικών μέτρων στον κατάλογο των «εγκλημάτων της ΕΕ» που περιέχονται στη Συνθήκη για τη λειτουργία της ΕΕ.

Στις 12 Απριλίου 2024, το Συμβούλιο εξέδωσε νέους κανόνες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ποινικοποιείται η παραβίαση περιοριστικών μέτρων.

Η νέα νομοθεσία ορίζει ποια συμπεριφορά συνιστά ποινικό αδίκημα, καθώς και τις κατάλληλες ποινές:

-Στα ποινικά αδικήματα περιλαμβάνονται: Η παροχή βοήθειας σε άτομα για να παρακάμψουν ταξιδιωτική απαγόρευση της ΕΕ, η εμπορία προϊόντων που υπόκεινται σε κυρώσεις και οι συναλλαγές με άτομα που υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα της ΕΕ

-Αποτρεπτικές ποινές οι οποίες διαφέρουν ανάλογα με τα αδικήματα, αλλά θα πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές

-Αυστηρότερη επιβολή: Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να διασφαλίσουν ότι οι κυρώσεις της ΕΕ τηρούνται

Παράλληλα, το Συμβούλιο εξέδωσε απόφαση με την οποία αναστέλλεται πλήρως η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας για την απλούστευση της έκδοσης θεωρήσεων.

Ενεργειακή κρίση

Οι χώρες της ΕΕ αντέδρασαν ενωμένες στην αύξηση των τιμών της ενέργειας και στις απειλές για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ. Τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που ενέκρινε το Συμβούλιο για να διασφαλίσει επαρκή και οικονομικά προσιτό ενεργειακό εφοδιασμό συνέβαλαν στην ηρεμία των αγορών. Η τιμή του φυσικού αερίου, η οποία είχε φτάσει σε πρωτοφανή κορύφωση τον Αύγουστο του 2022, όμως τώρα είναι σχετικά σταθερή.

Τα συντονισμένα μέτρα της ΕΕ επικεντρώθηκαν στα εξής:

-Διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού και των οδών του

-Εξασφάλιση φυσικού αερίου σε εθνικά αποθετήρια

-Μείωση των λογαριασμών ενέργειας για πολίτες και επιχειρήσεις

-Ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ χωρών της ΕΕ

-Πρόληψη εκτινάξεων των τιμών

-Ταχύτερη μετάβαση σε καθαρότερη ενέργεια

Την ίδια ώρα χώρες της ΕΕ απομακρύνονται από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, με τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία να πέφτουν από 40 % των συνολικών εισαγωγών το 2021 σε 15 % το 2023.