Κώστας Τουρνάς στην «Π»: «Η νομοτέλεια θα φέρει τα πάνω κάτω» – Συνέντευξη του προικισμένου τραγουδοποιού

Τραγουδάει στο Αίγιο την Παρασκευή και φιλοσοφεί στην «Π», για το νου και τον χρόνο.

Κώστας Τουρνάς στην «Π»: «Η νομοτέλεια θα φέρει τα πάνω κάτω» - Συνέντευξη του προικισμένου τραγουδοποιού

Ο Κώστας Τουρνάς δεν είναι απλά ένας προικισμένος τραγουδοποιός. Είναι ένας ακαταπόνητος σκαπανέας της ψυχής, ένας διαχρονικός ποιητής, ένας διορατικός φιλόσοφος της ελληνικής μουσικής. Τα τραγούδια του εξακολουθούν να προσφέρουν αντίβαρο στη μηχανική εποχή μας και οι στίχοι του συνεχίζουν να υψώνονται σαν παντιέρες στους ιστούς των ανυπόταχτων ψυχών.

Το νέο του διπλό άλμπουμ «Αθώος», δεν είναι απλώς μια συλλογή τραγουδιών, αλλά ένα εγχειρίδιο ζωής για ασυμβίβαστες συνειδήσεις «αδειάζοντας» τον νου από τα εφήμερα και ασήμαντα.

Τραγούδια από αυτή την εξαιρετική δισκογραφική του κατάθεση, αλλά και όλες τις διαχρονικές επιτυχίες 50 χρόνων, θα παρουσιάσει με το συγκρότημά του, αύριο Παρασκευή (ώρα 22:00) στο Bar-restaurant «Tσιμπάει;» του Αιγίου.

Μιλώντας στην «Π» για το πώς καταφέρνει να διατηρεί εύφορο το χωράφι της έμπνευσής του μετά από τόσα χρόνια, ο Κώστας Τουρνάς δηλώνει «αδαής» και πιστεύει ότι για να τα «έχει πει όλα», θα έπρεπε να «τα γνωρίζει όλα». Αντιθέτως, υποπτεύεται τον εαυτό του και τις συνθήκες ύπαρξης, επιχειρώντας να ανιχνεύσει πράγματα που δεν διδάσκονται, ούτε ανήκουν στα βασικά εφόδια γνώσης των καθημερινών ανθρώπων. Η έμπνευσή του πηγάζει από την αδιάκοπη αναζήτηση της αυτογνωσίας, της κατανόησης του ανθρώπινου νου και των λειτουργιών του.

«ΑΘΩΟΣ, ΟΧΙ ΑΦΕΛΗΣ»
Εξηγώντας τον τίτλο «Αθώος» της νέας του συλλογής τραγουδιών, ο καλλιτέχνης εξηγεί ότι η «αθωότητα» στον τίτλο του δίσκου αναφέρεται κυρίως στην πρόθεση του νου. Ο Τουρνάς υποστηρίζει ότι ο μεγαλύτερος εχθρός μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός και η κακή χρήση του νου. Η αθωότητα, όπως την εννοεί, δεν σημαίνει αφέλεια ή άγνοια, αλλά την ικανότητα να αναγνωρίζουμε και να διορθώνουμε τις αρνητικές πτυχές της ποιότητάς μας (όπως το άγχος, τα νεύρα, το πείσμα) που μας ζημιώνουν. Ο δίσκος προτείνει πρακτικούς τρόπους να μην αφήνουμε αυτές τις καταστάσεις να φτάνουν στα ακραία τους σημεία και να μας βασανίζουν, επιδιώκοντας μια συνειδητή και «αθώα» ζωή.

Πώς όμως συνδέονται οι ανθρώπινες αρνητικές λειτουργίες, όπως το άγχος, τα νεύρα και το πείσμα, με τη διάρκεια και την ποιότητα της ζωής μας;
Ο Κώστας Τουρνάς επισημαίνει ότι οι βιολόγοι αναφέρουν πως ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να ζήσει τουλάχιστον 125 χρόνια, ανανεώνοντας κυτταρικά οστά, όργανα και ιστούς. Ωστόσο, οι περισσότεροι δεν φτάνουν σε αυτή την ηλικία, βασανιζόμενοι τόσο βιολογικά όσο και ψυχολογικά. Αυτό οφείλεται στην «κακή χρήση του νου» και στην ανεξέλεγκτη επικράτηση αρνητικών λειτουργιών, όπως το άγχος, τα νεύρα και το πείσμα. Αυτές οι λειτουργίες είναι επιζήμιες, «τρώνε τα χρόνια της ζωής μας» και την υγεία μας, εμποδίζοντάς μας να ζήσουμε ξένοιαστοι και με καθημερινή χαρά και ο ίδιος προτείνει πρακτικούς τρόπους για να μην επιτρέψουμε σε αυτές τις αρνητικές ποιότητες να μας κυριεύσουν.
· Για το άγχος: «Αν αναρωτηθούμε αν το άγχος έχει ποτέ λύσει κάτι ή αν γεννά περισσότερο άγχος, θα καταλάβουμε το άχρηστό του. Πρέπει να ασχοληθούμε περισσότερο με την πράξη και λιγότερο με την επεξεργαστική σκέψη που γεννά άγχος».
· Για τα νεύρα: «Αν μετρήσουμε μέχρι το πέντε, τα νεύρα μπορούν να εξατμιστούν».
· Για το πείσμα: «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το παρελθόν δεν μας ανήκει πια και είναι άχρηστο να το αναζωπυρώνουμε με πείσμα και εμμονές. Είναι σημαντικό να «υποπτευτούμε τους εαυτούς μας» και να αναζητήσουμε τρόπους να διορθώσουμε αυτές τις αρνητικές συμπεριφορές».

Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ Η ΣΤΙΓΜΗ
Πώς αντιλαμβάνεται ο Κώστας Τουρνάς την έννοια του χρόνου και της στιγμής;
Ο Τουρνάς πιστεύει ότι η στιγμή είναι “αιώνια, ανεξίτηλη και άχρονη”. Αυτό αποδεικνύεται από τις εξαιρετικά ευχάριστες στιγμές της ζωής μας (όπως ένα χάδι της μητέρας, ένα ερωτικό δόσιμο, μια στιγμή αναγνώρισης) που, όποτε τις ανακαλούμε, μας φέρνουν την ίδια ευχαρίστηση, σαν να ανακαλούμε τον “παράδεισο”. Αυτές οι στιγμές δεν χάνονται ποτέ και παραμένουν “εκεί” όσο υπάρχουμε. Η ικανοποίηση διαφέρει από την ευχαρίστηση: η ικανοποίηση “ταΐζει τον εγωισμό” και είναι στιγμιαία, ενώ η ευχαρίστηση είναι ένα “δώρο ύπαρξης”, μια ευλογία. Ο Τουρνάς ενθαρρύνει να είμαστε παρόντες στις στιγμές για να βιώσουμε περισσότερες τέτοιες “αιώνιες” εμπειρίες.

Τι σημαίνει ο στίχος του “Στις μέρες που έρχονται θα δεις ό,τι ήξερες να αλλάζει. Τα πάνω-κάτω να ‘ρχονται με πόλεμο να μοιάζει…”;
Όπως εξηγεί ο ίδιος, οι στίχοι αυτοί αναφέρονται στην επικείμενη αλλαγή των πραγμάτων που μας απειλούν. Ο Τουρνάς δηλώνει την πεποίθηση ότι τα «πλανεμένα ανθρώπινα σχέδια» θα σβήσουν. Παρατηρώντας τον έναστρο ουρανό, διαπιστώνουμε μια “απίστευτη αρμονία και νομοτέλεια”, όπου τίποτα δεν βρίσκεται σε σύγκρουση. Αντίθετα, οι άνθρωποι στη γη “κάνουμε μια κακή χρήση του τεράστιου δώρου του νου”, παραβιάζοντας τη νομοτέλεια με πράξεις όπως η αρπαγή, η εξαπάτηση, ο φόβος. Αυτή η κατάσταση, όπου ο άνθρωπος “κλονίζεται” και γίνεται “ίδιος με τις απειλές” (π.χ., γίνεται “τέρας” όταν κοιτάζει το τέρας), δεν μπορεί να έχει διάρκεια ζωής. Ο Τουρνάς πιστεύει ακράδαντα ότι αυτή η αρνητική κατάσταση θα τελειώσει, χωρίς να προσδιορίζει χρονικά πότε, επειδή “ο πιο ικανά εγκληματικός άνθρωπος δεν έχει όλα τα αποθέματα να μπορέσει να το πάει τόσο, ώστε να κυριαρχήσει”. Η λύση είναι να μην γίνουμε “τέρας” εμείς οι ίδιοι, ακόμα κι αν υπάρχει η απειλή.

-Ποιο είναι το βαθύτερο μήνυμα για τη ζωή και την ύπαρξη που μεταφέρει ο Κώστας Τουρνάς;
Ο αγαπημένος τραγουδοποιός τονίζει ότι η ζωή είναι ένα «δώρο», κάτι που αποδεικνύεται από το πόσο την αγαπάμε και φοβόμαστε να τη χάσουμε. Ωστόσο, υπονομεύουμε αυτό το δώρο λόγω «κατασκευαστικών ελαττωμάτων» (όπως το άγχος, τα νεύρα, το πείσμα) που, αν και γεννιόμαστε με όλα τα άλλα δώρα (ομορφιά, υγεία), τα στέλνουμε «περίπατο» με τη σκέψη και τις αρνητικές συμπεριφορές μας. Το βαθύτερο μήνυμα είναι να μην ανησυχούμε μήπως χάσουμε τη ζωή, αλλά μήπως την υπονομεύουμε οι ίδιοι για τους εαυτούς μας. Μας καλεί να αναγνωρίσουμε τις εσωτερικές μας προκλήσεις, να τις διορθώσουμε με πρακτικούς τρόπους και να ζήσουμε μια ζωή πιο συνειδητή, αθώα και σε αρμονία με τη νομοτέλεια του σύμπαντος, χωρίς να περιμένουμε βοήθεια από εξωτερικούς παράγοντες.