Ο Ευάγγελος Βενιζέλος στην «Π»: «Αυτός είναι ο πόλεμος της γενιάς μας» ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος μίλησε εφ΄ όλης της ύλης στην «Π». Αποκαλυπτικός για την περίοδο των μνημονίων, επικριτικός προς τη σημερινή κυβέρνηση, αρνητικός για την πιθανότητα νέας συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, αλλά και σίγουρος ότι η προεδρία Τραμπ δεν αποτελεί μια απλή παρένθεση. Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δηλώνει θαυμαστής των Τσόρτσιλ και Ντε Γκολ, σε μια συνέντευξη που θα συζητηθεί
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος μιλά στην «Πελοπόννησο» για τις κρίσιμες αποφάσεις της περιόδου 2009-2019, την αναδιάρθρωση του χρέους και τις προκλήσεις της ελληνικής πολιτικής και οικονομίας. Από το PSI έως τις διεθνείς σχέσεις, αναλύει το βάρος των επιλογών, τα πολιτικά κόστη και τη στρατηγική που χρειάζεται η Ελλάδα για να διασφαλίσει σταθερότητα και ανάπτυξη.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στους ΘΕΟΔΩΡΟ ΛΟΥΛΟΥΔΗ και ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟ
-Είχατε πολύ μεγάλη δράση σε κυβερνητικά πόστα όπου πάρθηκαν κρίσιμες αποφάσεις για τη λειτουργία του κράτους, για την εξωτερική πολιτική και άλλα. Αυτό που έχει αφήσει μεγάλο αποτύπωμα είναι η δράση σας ως αντιπροέδρου κατά την περίοδο της «διαχείρισης της κρίσης χρέους». Τότε με την συμμετοχή σας λήφθηκαν αποφάσεις με μεγάλο κόστος:
– Ποια η πιο αποδοτική – σημαντική;
– Αν μπορούσατε να αλλάξετε μία απόφαση της περιόδου εκείνης, ποια θα ήταν και γιατί;
Η δεκαετία της κρίσης υπήρξε μια ιστορική εμπειρία για τη χώρα, που μας υποχρεώνει να επανεξετάσουμε τα πάντα, πριν και μετά. Η πολιτική των τελευταίων έξι ετών διαφέρει ριζικά από όσα συνέβαιναν το 2009-2019, μια περίοδο με μεγάλο βάρος και πυκνότητα γεγονότων. Υπηρέτησα τότε ως υπουργός Οικονομικών και αντιπρόεδρος σε τρεις κυβερνήσεις: Παπανδρέου, Παπαδήμου και στη συνεργασία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, καθώς και στην κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Επωμίστηκα βαρύ φορτίο, και ως αντιπολίτευση (2015-2019). Καθοριστική απόφαση της περιόδου ήταν η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, το PSI και το OSI, που εξασφάλισαν δημοσιονομική σταθερότητα. Μέχρι το 2032 υπάρχει περίοδος χάριτος χωρίς χρεολύσια, γεγονός κρίσιμο για τη δημοσιονομική διαχείριση και τη δυνατότητα διάθεσης πλεονάσματος προς όφελος των πολιτών.
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο ερώτημα, η διαπραγμάτευση ήταν ασύμμετρη. Δεν μπορούσαμε να επιβάλουμε την άποψή μας. Από την άποψη αυτή δεν πετύχαμε πολλά γιατί ήταν μια άνιση διαπραγμάτευση. Επρεπε πάρουμε κολοσσιαία δάνεια, έπρεπε να σώσουμε τη χώρα, να παραμείνει στο ευρώ και στη Δημοκρατία. Βεβαίως και θα θέλαμε πολύ διαφορετικό μοντέλο προσαρμογής. Να γίνουν όλα πιο ήπια, με λιγότερη ύφεση, μικρότερη ανεργία και λιγότερο επενδυτικό κενό. Επρεπε να αποδεχτούμε δύσκολες επιλογές των εταίρων μας με τεράστια λάθη εκ μέρους τους κι έλλειψη εμπειρίας και διορατικότητας».
Δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη
-Ποιο ήταν το πιο βαρύ πολιτικό κόστος που αναλάβατε συνειδητά, γνωρίζοντας ότι πιθανώς θα επηρέαζε την υστεροφημία σας; Οι Ελληνες έχουν κατανοήσει επαρκώς τι συνέβη τότε; Εχουν αποδώσει τα του Καίσαρος τω Καίσαρι; Παρακολουθούμε συνεντεύξεις σας και αισθανόμαστε πως θεωρείτε πως όχι. Εκδώσατε κι ένα βιβλίο «Εκδοχές Πολέμου», γιατί αυτός ο τίτλος; Γιατί η περίοδος από το 2009 μέχρι το 2022;
Αυτός είναι ο πόλεμος της γενιάς μας. Ο αγώνας που έδωσε η χώρα μας, η κοινωνία μας, να σταθεί όρθια κι εντός δημοκρατικού πλαισίου και να διασώσει το 75% του επιπέδου ζωής, θυσιάζοντας το 25%. Στη συνέχεια έγιναν πραγματικοί πόλεμοι, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, αλλά και ο πόλεμος κατά της πανδημίας. Επρεπε να δούμε πώς θα εξελιχθεί και η κανονικότητα. Μέχρι το 2022 ήμασταν στο μέσον της εξαετίας και είχαμε περισσότερες προσδοκίες γι’ αυτήν την περίοδο. Από το 2022 έως το 2025 πήγαμε μάλλον χειρότερα, παρά καλύτερα.
«Η Ευρώπη είναι σε πολύ μεγάλη αμηχανία»
– Σε 3 χρόνια ολοκληρώνεται η θητεία του προέδρου Τραμπ. Τι θα αφήσει πίσω; Είναι παρένθεση ή η αρχή μιας νέας κατάστασης; Είπατε πολλές φορές ότι ο Τραμπ έχει επιδοθεί σε ένα «παγκόσμιο φεστιβάλ βολονταρισμού». Θα βρει μιμητές σε ηγέτες με ισχύ;
Ο «βολονταρισμός» σημαίνει άσκηση εξουσίας βάσει προσωπικής βούλησης, χωρίς θεσμικά αντίβαρα, αντίθετα με τη λογική του αμερικανικού συστήματος όπως την περιέγραψε τον 18ο αιώνα ο Τοκβίλ. Το αμερικανικό μοντέλο στηρίζεται σε κοινωνικές, οικονομικές και θεσμικές προϋποθέσεις που επηρεάζουν και την εξωτερική πολιτική. Οι ΗΠΑ παραμένουν η μόνη υπερδύναμη με ιδεολογική και τεχνολογική υπεροχή, ενώ η Κίνα αναδύεται χωρίς τα χαρακτηριστικά μιας δημοκρατίας, τουλάχιστον από δυτική σκοπιά. Οι θέσεις του Τραμπ δεν είναι ατομικές επιλογές, αλλά προϊόν βαθύτερων κοινωνικών διεργασιών. Οι ΗΠΑ δεν είναι μόνο η Νέα Υόρκη και η Καλιφόρνια· ο Τραμπ εκφράζει μια ισχύ που ελκύει τους Αμερικανούς, προτάσσοντας το «Πρώτα η Αμερική» και τη διατήρηση της δυτικής ηγεμονίας υπό αμερικανικούς όρους. Οι αποφάσεις για Ρωσία, Κίνα και τον παγκόσμιο Νότο λαμβάνονται μονομερώς, όπως φάνηκε σε Γάζα, Ουκρανία και Ανατολική Μεσόγειο. Ο Τραμπ δεν είναι παρένθεση· στηρίζεται από Κογκρέσο, Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και Ανώτατο Δικαστήριο, αν και αρχίζουν να εμφανίζονται ρωγμές. Οι ενδιάμεσες εκλογές θα δείξουν τον πραγματικό συσχετισμό δυνάμεων. Παρά κάποιες ήττες, παραμένει ισχυρός, καθώς η Νέα Υόρκη δεν αντιπροσωπεύει το σύνολο της Αμερικής.
«Ο Μαμντάνι είναι ένας λίμπεραλ, ο οποίος επαναφέρει τη woke κουλτούρα και είναι αντι-Τραμπ για το κοινό του»
-Τι κομίζει η εκλογή Μαμντάνι στη δημαρχία της Νέας Υόρκης;
Το αμερικανικό φιλελεύθερο μοντέλο μπορεί, με ευρωπαϊκά κριτήρια, να θεωρηθεί πιο «αριστερό» ακόμη και από ευρωπαϊκές σοσιαλδημοκρατικές προτάσεις. Είναι ένας λίμπεραλ, ο οποίος επαναφέρει τη woke κουλτούρα και είναι αντι-Τραμπ για το κοινό του, χωρίς όμως να αλλάζει ουσιαστικά τον συσχετισμό δυνάμεων. Δημοκρατικοί γερουσιαστές συχνά ψηφίζουν με Ρεπουμπλικάνους, ώστε να εξασφαλιστεί πλειοψηφία 60 ψήφων και να λειτουργήσει το κράτος μετά από δημοσιονομικά αδιέξοδα. Γι’ αυτό χρειάζεται επιφυλακτικότητα και συγκέντρωση στην Ευρώπη και τον δικό της ρόλο.
-Η Ευρώπη ποια θέση έχει στο σημερινό πλαίσιο; Θα «ακολουθούμε» ηγέτες όπως ο Ντόναλντ Τραμπ ή μπορούμε να θέσουμε και τη δική μας οπτική; Πιστεύετε στο όραμα της ομοσπονδιακής Ευρώπης; Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η θέση που μπορεί να έχει η Ελλάδα στη σημερινή Ευρώπη; Έχουμε στρατηγικό σχέδιο ή απλώς αντιδρούμε στις εξελίξεις;
Η Ευρώπη είναι σε πολύ μεγάλη αμηχανία, έχει μεγάλη δυσκολία, επιβάλλεται να κοιτάζει τις κοινωνίες της που αντιδρούν πολλές φορές με ακραίο τρόπο που ξεπερνούν τα όρια του ορθολογισμού γιατί γίνονται επιλογές που δοκιμάζουν τα όρια της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Η άνοδος της ακροδεξιάς και του λαϊκισμού, η διεύρυνση των ανισοτήτων και οι πιέσεις στο κοινωνικό κράτος τροφοδοτούν τη δυσαρέσκεια. Παράλληλα, η Ευρώπη χάνει ευκαιρίες, μένοντας πίσω στην τεχνολογία, την τεχνητή νοημοσύνη και την πράσινη μετάβαση.
Οι ΗΠΑ καθοδηγούν τη νέα ενεργειακή πολιτική, προωθώντας το δικό τους LNG αντί του ρωσικού φυσικού αερίου, με πρόσθετο κόστος για την Ευρώπη. Κανείς δεν γνωρίζει τι θα ακολουθήσει μετά από μια πιθανή λύση στο ουκρανικό ζήτημα. Με μια ηγεσία διστακτική και εξαρτημένη από τις ΗΠΑ μέσω ΝΑΤΟ και διμερών σχέσεων, η Ευρώπη δείχνει να συρρικνώνεται, να γερνά και να χάνει τον παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Το να δηλώνει κανείς «Ευρωπαίος» δεν αρκεί για να επιλύσει τα εθνικά του προβλήματα, ιδιαίτερα για χώρες με ειδικά ζητήματα ασφάλειας όπως η Ελλάδα. Αν οι ευρωπαϊκές χώρες έπρεπε να επιλέξουν μεταξύ στρατηγικής αυτονομίας ή στενής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, οι περισσότερες θα διάλεγαν το δεύτερο -και η Ελλάδα ανάμεσά τους. Η κυβέρνηση αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στις πρόσφατες αμυντικές συμφωνίες, αναγνωρίζοντας ότι η περιοχή της Μεσογείου και των Βαλκανίων είναι γεμάτη ευαισθησίες, με αιχμή τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό. Αλλωστε, κάθε χώρα βιώνει διαφορετικά τον κίνδυνο· οι Βαλτικές χώρες, για παράδειγμα, έχουν άλλες προτεραιότητες ασφάλειας.
«Κινούμαστε αποσπασματικά και με αδράνεια»
– Στην Ελλάδα σήμερα, στην οικονομία της, στην κοινωνία, στις διεθνείς σχέσεις κ.λπ. υπάρχει ανάγκη σοβαρών βημάτων και προσαρμογών. Αλλά πρώτα πρέπει να αποφασίσει τι θέλει να κάνει. Αυτό είναι δουλειά των κομμάτων και περιφερειακά της διανόησης όπως κάνετε και εσείς με τον ΚΥΚΛΟ. Θεωρείτε ότι είμαστε κοντά στα να βρούμε και στην συνέχεια να «συναινέσουμε» ως προς τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα;
Οχι, είμαστε πολύ μακριά. Η Δημοκρατία κινείται πάντα ανάμεσα στην ιστορία και τη συγκυρία. Είναι εκ φύσεως περιοδική, καθώς βασίζεται σε εκλογικούς κύκλους όπου κόμματα και πρόσωπα διεκδικούν την πλειοψηφία, κάνουν συμβιβασμούς, υποχωρούν μπροστά στον λαϊκισμό και κρίνονται ξανά στις κάλπες. Αυτή η συγκυριακή διάσταση είναι η ουσία της. Παράλληλα, κάθε επιλογή κρίνεται ιστορικά: σκεφτείτε πόσο διαφορετική θα ήταν η πορεία της χώρας χωρίς τις αποφάσεις στους Βαλκανικούς Πολέμους, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Σήμερα, όμως, ο δημόσιος λόγος και ο πολιτικός πολιτισμός έχουν υποβαθμιστεί. Δεν υπάρχει ουσιαστικός διάλογος μεταξύ των κομμάτων -ένα από τα μεγαλύτερα ελλείμματα της «κανονικότητας» μετά την κρίση. Δεν μπορούμε να κάνουμε μια σοβαρή αξιολόγηση της εξωτερικής μας πολιτικής γιατί έχουμε δημιουργήσει στερεότυπα τα οποία έχει απορροφήσει η κοινή γνώμη, αλλά και οι ειδικοί, οι διπλωμάτες, οι στρατιωτικοί και οι ακαδημαϊκοί και έτσι δεν μπορούμε να επανεξετάσουμε συγκεκριμένες πολιτικές, με αποτέλεσμα να κινούμαστε αποσπασματικά και με αδράνεια. Δεν συνθέτουμε γεγονότα σε μια στρατηγική προσέγγιση.
-Ποια η κατάσταση των κομμάτων στην Ελλάδα σήμερα. Κάνουν τη δουλειά τους; Και εδώ μια πολύ κοντινή ερώτηση: δουλειά των κομμάτων είναι «να ικανοποιούν τις ανάγκες των πολιτών» ή «τις ανάγκες της χώρας»; Αυτά τα δύο πάνε πάντα μαζί ή όχι; Σήμερα πάνε μαζί;
Ας δούμε τι έγινε με τα ΕΛΤΑ. Αυτή η αλλαγή με το κλείσιμο των καταστημάτων γίνεται για λόγους εκσυγχρονισμού; Είναι μια μεταρρύθμιση; Θα αποκτήσουμε πιο σύγχρονα, βιώσιμα και ανταγωνιστικά ταχυδρομεία σε σχέση με τις ιδιωτικές εταιρείες; Αν είναι έτσι πρέπει να το αποδεχθεί και να το στηρίξει η πλειοψηφία, η οποία, όμως, αντιδράει. Αντιδρούν οι βουλευτές για λόγους τοπικής κοινωνικής δυσαρέσκειας, η οποία είναι προφανής. Δεν είπε κανείς στους πολίτες τι θα γίνει με τις συντάξεις τους, με την εξυπηρέτησή τους, δεν τους είπε κανείς ποια είναι η εναλλακτική λύση. Τι κάνει η κυβέρνηση; Υποχωρεί.
Αυτό δεν δείχνει αφομοίωση των μαθημάτων της κρίσης. Τα ΕΛΤΑ παραμένουν μια παλιά ΔΕΚΟ, όπως και οι σιδηρόδρομοι -όπου, μετά από χρόνια διαχωρισμών, τώρα επανενώνονται οι οντότητες. Και πάνω απ’ όλα, το δυστύχημα στα Τέμπη ανέδειξε τα βαθιά προβλήματα του συστήματος. Παρόμοια ζητήματα υπάρχουν παντού: στις αγροτικές επιδοτήσεις, στον ΟΠΕΚΕΠΕ, στα κρούσματα ευλογιάς στα κοπάδια. Αντί για ουσιαστικό έλεγχο, έχουμε εξεταστικές επιτροπές χωρίς αποτέλεσμα και εσωκομματικές συγκρούσεις για τα ΕΛΤΑ.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, δεν μπορεί να υπάρξει νηφάλιος, υπεύθυνος και διορατικός δημόσιος διάλογος για το πώς θα προστατευθεί ο τόπος σε μια τόσο απαιτητική και αβέβαιη συγκυρία.
– Η υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν τελικά θεσμικές ανεπάρκειες ή πολιτικές ευθύνες. Ή και τα δύο μαζί;
Και τα δύο μαζί. Υπάρχουν τεράστιες πολιτικές ευθύνες και αυτό θα καταγραφεί. Δείτε την εικόνα των πρώην υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης στην εξεταστική επιτροπή -είναι δημόσιες οι συνεδριάσεις στο κανάλι της Βουλής. Αυτοί είναι οι υπουργοί που άσκησαν αγροτική πολιτική τα τελευταία έξι χρόνια! Υπάρχει και σοβαρό διαρθρωτικό πρόβλημα, που ήταν προφανές. Το κενό που έχει δημιουργηθεί είναι τεράστιο. Στη Λάρισα, μετά τη φυσική καταστροφή του Daniel, δεν έχει γίνει ακόμη αποκατάσταση του επαρχιακού οδικού δικτύου. Η περιοχή ζούσε από το αγροτικό εισόδημα, που τώρα κλονίζεται. Τι θα γίνει με το νερό και την άρδευση, που απορροφά το 80% του; Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες περιφέρειες της χώρας.
«Ολοι οφείλουν να φέρονται στο ΠΑΣΟΚ με τρυφερότητα και σεβασμό»
-Για το ΠΑΣΟΚ σήμερα τι λέτε; Εάν αλλάζατε κάτι στο ΠΑΣΟΚ τι θα ήταν αυτό;
Το ΠΑΣΟΚ έχει την ηγεσία και τον ρόλο του. Είναι μεγάλο επίτευγμα που στήθηκε όρθιο, υπερασπιζόμενο την πολιτική του στα χρόνια της κρίσης, όταν παρέλαβε τη χώρα πτωχευμένη το 2009. Σήκωσε δυσανάλογο βάρος στη διαχείριση της κρίσης, ενώ όλοι οι επόμενοι προσχώρησαν στις πολιτικές του. Ολοι οφείλουν να φέρονται στο ΠΑΣΟΚ με τρυφερότητα και σεβασμό γιατί είναι ο σοβαρός θεσμικός παράγοντας για να κυβερνηθεί η χώρα με έναν άλλον τρόπο. Το μικρό ΠΑΣΟΚ, το μεσαίο ΠΑΣΟΚ που πρέπει να μεγαλώσει και να είναι αυτό που του αξίζει και που πρέπει να είναι. Αυτό, ανεξαρτήτως προσώπων, είναι ένα γενετικό και ένα διαρθρωτικό χαρακτηριστικό του ΠΑΣΟΚ. Παρά τις ρήξεις και την απώλεια βάσης, η κοινωνία επανεκτιμά τις αξίες και τη συνεισφορά του ΠΑΣΟΚ, ενώ η ΝΔ εκμεταλλεύτηκε το πλεονέκτημα της εξουσίας και του εύκολου σεβασμού των στελεχών. Οταν λέω ότι η χώρα είμαι μη διακυβερνήσιμη, εννοώ ότι πρέπει να έχει διακυβερνησιμότητα, να συζητάμε δηλαδή με άλλον τρόπο, με άλλον τρόπο αίσθησης ευθύνης για το μέλλον και συναντίληψης.
-Στις δημοκρατίες δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Υπάρχει περίπτωση να ξαναδούμε συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ; Ποια κομματική συμμαχία με σκοπό τη διακυβέρνηση της χώρας σάς εκφράζει;
Μια χαρά αδιέξοδα υπάρχουν στις δημοκρατίες. Τα οποία τα υπερβαίνεις με κόστος, με μεγάλο κόστος. Η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ δημιουργήθηκε το 2011 με πρωτοβουλία του Γ. Παπανδρέου, που είχε προτείνει συνεργασία ήδη από τον Ιούνιο του 2011, πριν αναλάβω το υπουργείο Οικονομικών. Αν είχε γίνει αποδεκτή η πρότασή μου το 2010 για 180 ψήφους στο πρώτο μνημόνιο, όλοι θα είχαν αναλάβει την ιστορική τους ευθύνη. Η κυβέρνηση Παπαδήμου προήλθε ξανά από πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ. Στις εκλογές του 2012, παρότι είχαμε σοβαρά εσωτερικά προβλήματα, το ΠΑΣΟΚ άντεξε και στήριξε τη χώρα στην αναζήτηση λύσης. Σήμερα δεν υπάρχει κρίση, αλλά απαιτούνται προγραμματικές, θεσμικές και ηθικές δεσμεύσεις, ενώ η ΝΔ απέχει από το ΠΑΣΟΚ όσο από την αυτοδυναμία.
Τα νέα κόμματα, η Πάτρα και ο Σαββόπουλος
– Νέα κόμματα. Τι θέλει ακριβώς ο κ. Τσίπρας; Γιατί επανεμφανίζεται στην πολιτική; Θα διεμβολίσει το ΠΑΣΟΚ; Συνεργαστήκατε με τον κ. Σαμαρά σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, οπότε τον γνωρίζετε αρκετά καλά. Θεωρείτε ότι θα διαβεί τον Ρουβίκωνα για δεύτερη φορά μετά την Πολιτική Ανοιξη;
Εχουμε περάσει περιόδους ακραίου πολυκομματισμού, όπως σε Ολλανδία, Ισραήλ και Γερμανία. Τα νέα κόμματα θα μετρηθούν και θα συμμετάσχουν στον δημόσιο διάλογο, λέγοντας όσα τώρα αποφεύγουν. Εγώ, όμως, βλέπω τα θέματα εθνικά και όχι κομματικά. Εγώ, όμως, που δεν βλέπω τα θέματα κομματικά, προσπαθώ να συμβάλλω στα εθνικά, εκκλησιαστικά και θεσμικά ζητήματα με επιστημονική πειθαρχία, εκφράζοντας ελεύθερα τη γνώμη μου χωρίς εκλογικές σκοπιμότητες.
-Οι Ελληνες λιγοστεύουν, γερνάνε και μαζεύονται στα αστικά κέντρα. Οι δείκτες περιφερειακής ανάπτυξης είναι προβληματικοί. Είναι λύση να εστιάσουμε στην περιφερειακή ανάπτυξη και, εάν ναι, τι πρέπει να κάνουμε;
Εζησα τα προβλήματα της Πάτρας όταν ετοίμαζα τη χώρα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και γνώρισα την πόλη ως Ολυμπιακή, παρακολουθώντας έργα και πολιτιστικές παρεμβάσεις.
Είναι να απορεί κανείς με την Πάτρα που είναι η πόλη των πρωθυπουργών που είχε ελλείμματα στις βασικές της υποδομές μέχρι τώρα. Το ότι η εθνική οδός Αθηνών-Πατρών τελείωσε τόσο αργά κι έχει αλλάξει τη σχέση της πόλης με την πρωτεύουσα, άρα τις αναπτυξιακές της προϋποθέσεις, είναι απορίας άξιο.
Θα έβαζα, λοιπόν, έναν όρο: Θα πρέπει η Πάτρα ως κοινωνία, ως παραγωγική οντότητα, οι δυνάμεις της οι επιχειρηματικές, οι ακαδημαϊκές, οι πολιτιστικές να ξέρουν τι θέλουν. Να θέλουν κάτι, να το διεκδικούν και να θέλουν να το επιβάλουν. Αν αφήνεσαι στην οποιαδήποτε κυβερνητική βούληση και στον κεντρικό σχεδιασμό θα έχεις πάντα προβλήματα κι εκκρεμότητες.
-Πείτε μας εν ζωή προσωπικότητες από οποιοδήποτε πεδίο που θαυμάζετε για το έργο τους. Είναι σημαντικό να ακούσουμε από πού μαθαίνει κάποιος από τον οποίο μαθαίνουμε εμείς.
Στην ελληνική πολιτική ιστορία υπάρχουν αδικημένοι, δεν θα αναφερθώ όμως σε Ελληνες. Αξίζει να δούμε και δύο μεγάλες προσωπικότητες της Ευρώπης του 20ού αιώνα: τον Ουίνστον Τσόρτσιλ και τον Ντε Γκολ. Και οι δύο έζησαν την ιστορία από κοντά, έχασαν εκλογές αλλά επανήλθαν. Ο Τσόρτσιλ καταστράφηκε πολιτικά μετά την Καλλίπολη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και πήρε Νόμπελ Λογοτεχνίας αντί για Ειρήνης. Ο Ντε Γκολ, από συνταγματάρχης έγινε ηγετική μορφή της ελεύθερης Γαλλίας στο Λονδίνο, ενώ η πολιτική του ανέλιξη διακόπηκε για χρόνια μέχρι την επιστροφή του το 1958 ως πρόεδρος. Και οι δύο δείχνουν τη σύνδεση της συνείδησης με την Ιστορία και τη σημασία της συγκυρίας.
-Τέλος, ποιο βιβλίο θα προτείνατε στους αναγνώστες μας;
Υπάρχει μεγάλη βιβλιοπαραγωγή στη χώρα μας και πάντα πίστευα ότι πρέπει να επιστρέφουμε στα βασικά. Θα διάλεγα, πάντως, ένα βιβλίο ποίησης από την ελληνική ποιητική παραγωγή και για να κάνουμε ένα επίκαιρο μνημόσυνο θα πρέπει κανείς να διαβάσει τα λόγια από τα τραγούδια του Διονύση Σαββόπουλου, να τον αντιμετωπίσει δηλαδή ως έναν από τους μεγαλύτερους Ελληνες ποιητές και όχι τραγουδοποιούς-συνθέτες. Αυτό θα μας βοηθήσει πολύ στη συνεννόησή μας.
Η «Πελοπόννησος» και το pelop.gr σε ανοιχτή γραμμή με τον Πολίτη
Η φωνή σου έχει δύναμη – στείλε παράπονα, καταγγελίες ή ιδέες για τη γειτονιά σου.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
