Η διαχείριση της μετανάστευσης είναι πρόκληση για τα κράτη-μέλη της ΕΕ
Ο Κων/νος Σ. Μαργαρίτης είναι Δημοσιογράφος
Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση όσον αφορά στην εφαρμογή του συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο, το οποίο εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2024.
Στα μισά της μεταβατικής περιόδου, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και από τα κράτη-μέλη, αλλά απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την αντιμετώπιση των εναπομενουσών προκλήσεων και τη διασφάλιση της πλήρους λειτουργίας του νέου ισχυρού συστήματος διαχείρισης της μετανάστευσης της ΕΕ τον Ιούνιο του 2026.
Στο κοινό σχέδιο εφαρμογής που παρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2024, η Επιτροπή είχε καθορίσει τα βασικά ορόσημα για τη δημιουργία των νομικών και επιχειρησιακών ικανοτήτων που απαιτούνται για την επιτυχή έναρξη εφαρμογής της νέας νομοθεσίας έως τον Ιούνιο του 2026.
Όπως απαιτείται βάσει του συμφώνου, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής σε κάθε δομικό στοιχείο του κοινού σχεδίου εφαρμογής:
- Eurodac: Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά στη δημιουργία της ανανεωμένης βάσης δεδομένων Eurodac, ως κρίσιμης προϋπόθεσης για τη λειτουργία όλων των στοιχείων του συμφώνου. Δεδομένου ότι ορισμένα κράτη μέλη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις όσον αφορά τη δημιουργία του νέου συστήματος, η Επιτροπή και ο Οργανισμός της ΕΕ για τη Λειτουργική Διαχείριση Συστημάτων ΤΠ Μεγάλης Κλίμακας (eu-LISA) παρακολουθούν τις εξελίξεις και θα συνεχίσουν να παρέχουν πρόσθετη στήριξη.
- Εξωτερικά σύνορα: Οι προετοιμασίες για τη θέσπιση του νέου ελέγχου διαλογής και των διαδικασιών στα σύνορα βρίσκονται σε εξέλιξη. Ορισμένα κράτη-μέλη έχουν ήδη επιτύχει την απαιτούμενη ικανότητα υποδοχής και τους απαιτούμενους ανθρώπινους πόρους. Εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις όσον αφορά στον προσδιορισμό των τοποθεσιών για τον έλεγχο διαλογής και τις διαδικασίες στα σύνορα, καθώς και όσον αφορά στις προμήθειες και τους επαρκείς πόρους.
- Συνθήκες υποδοχής: Η διασφάλιση επαρκούς ικανότητας υποδοχής και κατάλληλων συνθηκών υποδοχής σε όλα τα κράτη-μέλη είναι ουσιαστικής σημασίας, μεταξύ άλλων για την πρόληψη δευτερογενών μετακινήσεων από ένα κράτος μέλος της ΕΕ σε άλλο. Συνεχίζονται οι εργασίες για την αποτύπωση των νέων προτύπων υποδοχής και τη διασφάλιση επαρκούς ικανότητας.
- Δίκαιες, αποτελεσματικές και συγκλίνουσες διαδικασίες ασύλου: Τα κράτη μέλη προσαρμόζονται στο νέο νομικό πλαίσιο, επίσης με τη στήριξη της ΕΕ. Απαιτούνται περαιτέρω εργασίες για τη μείωση των καθυστερήσεων και των καθυστερήσεων στις διαδικασίες ασύλου, μεταξύ άλλων με την αύξηση της ικανότητας και την παροχή επαρκούς κατάρτισης.
- Διαδικασίες επιστροφής: Τα κράτη-μέλη καλύπτουν τα κενά μεταξύ των διαδικασιών ασύλου και επιστροφής, όπως απαιτείται από το σύμφωνο. Οι διαπραγματεύσεις σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό περί επιστροφής προχωρούν και θα πρέπει να ολοκληρωθούν ταχέως για την αντιμετώπιση των εναπομενουσών ανεπαρκειών στις διαδικασίες επιστροφής.
- Υλοποίηση της υπευθυνότητας: Για να λειτουργήσει το Σύμφωνο, τα κράτη μέλη πρέπει να εργαστούν με βάση τη δίκαιη κατανομή ευθυνών. Οι μεταφορές βάσει του κανονισμού του Δουβλίνου προς το κράτος μέλος που είναι υπεύθυνο για την αίτηση ασύλου θα πρέπει να πραγματοποιούνται προς και από όλα τα κράτη μέλη. Αυτό είναι απαραίτητο για την αποτελεσματική μετάβαση στους νέους κανόνες ευθύνης και την ορθή λειτουργία του ετήσιου κύκλου αλληλεγγύης, ο οποίος θα καθορίσει τις συνεισφορές αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών.
- Υλοποίηση της αλληλεγγύης: Συνεχίζονται οι εργασίες για την προετοιμασία του πρώτου ετήσιου κύκλου αλληλεγγύης τον Οκτώβριο του 2025 και για τη θέσπιση του μόνιμου μηχανισμού αλληλεγγύης έως τον Ιούνιο του 2026. Η Επιτροπή, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για το Άσυλο (EUAA) και τα κράτη μέλη συνεργάζονται στενά για τη συλλογή των απαραίτητων δεδομένων για την αξιολόγηση της μεταναστευτικής κατάστασης και τον καθορισμό των συνεισφορών αλληλεγγύης κάθε κράτους-μέλους.
- Απαιτείται ετοιμότητα και σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα ασύλου και υποδοχής μπορούν να λειτουργούν σωστά υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Τα κράτη-μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα σχέδια έκτακτης ανάγκης είναι κατάλληλα για τον επιδιωκόμενο σκοπό, να τα δοκιμάζουν όταν είναι δυνατόν και να διασφαλίζουν τη συνοχή με άλλα σχέδια έκτακτης ανάγκης, όπως για τα σύνορα και την επιστροφή.
- Νέες διασφαλίσεις και παρακολούθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων: Το σύμφωνο επιτυγχάνει ισορροπία μεταξύ των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων των ατόμων που ζητούν προστασία στην ΕΕ. Τα εθνικά σχέδια αντικατοπτρίζουν γενικά αυτή τη συνολική ισορροπία και ενσωματώνουν τα νέα στοιχεία. Θα πρέπει να συνεχιστούν οι εργασίες για τη θέση σε λειτουργία του ανεξάρτητου μηχανισμού παρακολούθησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της δωρεάν παροχής συμβουλών.
- Ένταξη και νόμιμες οδοί: Σε ολόκληρη την ΕΕ, οι προσπάθειες ένταξης έχουν ολοένα και πιο θετικά αποτελέσματα, ενώ απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες στους τομείς της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, της υγείας και της στέγασης.
Η Επιτροπή, οι οργανισμοί της ΕΕ Frontex, EUAA, eu-LISA στηρίζουν τα κράτη-μέλη, μεταξύ άλλων μέσω πρακτικής καθοδήγησης, νέων εργαλείων και στοχευμένης στήριξης.
Τον Μάιο διατέθηκαν επιπλέον 3 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να συμβάλουν στην εφαρμογή του συμφώνου και να στηρίξουν τα κράτη-μέλη που φιλοξενούν εκτοπισθέντες από την Ουκρανία.
Αλλάζουν τα δεδομένα και απαιτείται μια σύγχρονη προσέγγιση για την επίλυση των θεμάτων.
Ο Κων/νος Σ. Μαργαρίτης είναι Δημοσιογράφος
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
