Αθηνά Ζωγραφάκη: «Ολα από την αγάπη όλα ξεκινούν. Και η ελευθερία και η δικαιοσύνη»
Είναι κειμενογράφος, επιμελήτρια κειμένων και blogger. Σήμανε, λοιπόν, η ώρα να προσφέρει στους αναγνώστες ένα βιβλίο. Το τιτλοφορεί «Παρα//μυθίες» (εκδ. Αμείλιχος) και αντλώντας ιστορίες από την ελληνική μυθολογία, δίνει φωνή σε μυθικούς χαρακτήρες για να τους ξανα-ζωντανέψει με έναν ιδιαίτερα γοητευτικό τρόπο που αντανακλά έναν διαφορετικό εαυτό τους. Πιο ανθρώπινο, πιο ώριμο και -ναι- σαφώς πιο σύγχρονο. Η Πατρινή Αθηνά Ζωγραφάκη μάς ξεναγεί στο συγγραφικό της εργαστήρι.
Πότε και με ποια αφορμή θυμάστε να ξεκινάει η σχέση σας με το γράψιμο; Hταν πεζό ή ποίημα; -επειδή γράφετε και ποίηση…
Α, με πάτε πολύ πίσω… Θυμάμαι τον εαυτό μου να διαβάζω και να γράφω από πολύ μικρή ηλικία, περίπου από το Δημοτικό. Εγραφα μικρά πεζά εν είδει ημερολογίου και έμμετρα τετράστιχα. Σαν εσωστρεφές παιδί που ήμουν, αυτά ήταν για μένα ο Μυστικός μου Κήπος. Εκεί το κακό διορθωνόταν με μαγικούς τρόπους και το καλό πάντα νικούσε.
2Κειμενογράφος, επιμελήτρια κειμένων, blogger. Από ποια ανάγκη σας προέκυψε η έκδοση του πρώτου σας βιβλίου «Παρα//μυθίες»;
Εχω δημοσιεύσει και άλλα πράγματα στο blog μου. Η πρόθεσή μου να εκδώσω κάτι με τον παραδοσιακό τρόπο έχει να κάνει με το γεγονός ότι το βιβλίο και η γοητεία του δεν αλλάζουν εύκολα. Το online κείμενο είναι δυναμικό. Διορθώνεται και ακυρώνεται με ένα κλικ. Εχω θητεύσει σε αυτή τη διαδικασία λόγω επαγγέλματος αρκετά. Τώρα ήθελα να βιώσω κάτι διαφορετικό. Το έντυπο κείμενο έχει μια εμμένεια, θα έλεγα. Είναι κάτι σαν άγκυρα στη θάλασσα της πληροφορίας. Ο,τι γράφει, δεν ξεγράφει.
Τι σας κέντρισε στην ελληνική μυθολογία, ώστε να εμπνευστείτε από αυτή και να χρίσετε πρωταγωνιστές σας κάποιους θεούς και ήρωες, σε μια ιστορία που ξεκινά από και κλείνει με «Ενα κουτί, μα τι κουτί…», και εκτυλίσσεται σε παρελθόν – παρόν;
Από μικρή διαβάζω μύθους. Σπουδάζοντας στο Φιλολογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Πάτρας, αυτή η επαφή μου βάθυνε ακόμα περισσότερο. Απλώς εγώ μεγάλωσα στην Ελλάδα. Αν είχα γεννηθεί αλλού, ίσως έγραφα για την Αματεράσου ή το Βασιλιά Πίθηκο. Οι μύθοι όλων των πολιτιστικών παραδόσεων της Γης με εξιτάρουν. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να μιλήσεις για ό,τι σε σφάζει ή για ό,τι είναι ταμπού από ένα μύθο. Είναι το σημείο που ενώνει όλη την ανθρωπότητα σε ένα συνεκτικό όλον. Δεν υπάρχει κοινότητα επί Γης που να μην έχει προφορικές ή γραπτές/αναπαραστατικές μυθικές ιστορίες να μας διηγηθεί. «Δείξε μου τον μύθο σου να σου πω ποιος είσαι».
Με ποια κριτήρια επιλέξατε τους χαρακτήρες – μυθολογίας και λογοτεχνίας – που συναντάμε στο βιβλίο σας;
Δε νομίζω ότι ήταν μια συνειδητή διαδικασία, την ώρα που το έκανα. Η «επιλογή» έγινε σε ένα βαθύτερο επίπεδο που δεν κατανοώ απόλυτα. Μάλλον με είλκυσαν χαρακτήρες που μπορούσαν λόγω της ιστορίας τους να συνομιλήσουν με θέματα του σήμερα: Χαρακτήρες όπως π.χ. η Πανδώρα, η Αλκηστη και η Αριάδνη διεκδικούν την απελευθέρωσή τους από την ανδροκρατία. Ηρωες όπως ο Οδυσσέας και ο Ηρακλής μετανιώνουν για τα λάθη τους και για τον θάνατο που έχουν προκαλέσει. Η Φαντίνα, από την άλλη, είναι ένας αγαπημένος, πονεμένος χαρακτήρας της σύγχρονης λογοτεχνίας που ήθελα να της δώσω μια δεύτερη ευκαιρία να ζήσει ευτυχισμένη με την κορούλα της.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση και το στοίχημα ενόσω γράφατε τις «Παρα//μυθίες» και πώς λειτούργησε η γραφή τους σε προσωπικό επίπεδο;
Η υπομονή ήταν η πρόκλησή μου. Η δημιουργία ενός βιβλίου είναι αργή, η ροή της γραφής όμως μπορεί να είναι πολύ γρήγορη. Ε, αυτό με ζόρισε. Το στοίχημά μου ήταν να φτιάξω κάτι που τουλάχιστον να μην προσβάλλει την αισθητική των αναγνωστών, ούτε να πουν «Εχασα τον χρόνο μου!». Ανακάλυψα μάλιστα και κάτι διαφορετικό από αυτό που μου είχαν διδάξει για τη λογοτεχνία: Πως τελικά η γραφή δε λύνει καμία βαθιά υπαρξιακή μας αγωνία. Οπως έλεγε σοφά ο Φουκώ: «Μη νομίζεις πως με τη γλώσσα θα αποφύγεις τον θάνατο, ότι αυτό που φτιάχνεις θα σε κάνει να ζήσεις περισσότερο…». Τέτοιες αγωνίες προσωπικά τις επεξεργάζομαι εντελώς σωματικά πλέον, μέσα από τις χριστιανικές μου καταβολές, τη φιλοσοφία του Ζεν και την καθημερινή μου πρακτική στο Qi Gong, το Rou Quan και το Kung Fu.
Κατά τη διαδικασία ύφανσης των ιστοριών σας, τι θελήσατε να επισημάνετε για την ανθρώπινη κατάσταση και την πορεία της στους αιώνες;
Το ότι κάνουμε κύκλους στο καπιταλιστικό σύστημα που έχουμε συνηθίσει να ζούμε, ανεξάρτητα από το πού κατατάσσουμε τον εαυτό μας πολιτικά. Δηλαδή, νομίζουμε ότι αλλάζουμε, ότι ζούμε κάτι καινούργιο ή προχωρημένο, αλλά επί της ουσίας ακόμα καταστρέφουμε, ακόμα πληγώνουμε τους συνανθρώπους μας και το περιβάλλον προς ίδιον όφελος, άμεσα ή έμμεσα. Ακόμα κάνουμε πως δήθεν δεν ξέρουμε τι φταίει. Εμείς και οι επιλογές μας. Τι άλλο;
«Μην αφήσεις τίποτα στο πέρασμά σου», παροτρύνει η Αθηνά τον Εγκέλαδο. «Τίποτα που να τους κάνει (τους ανθρώπους) να πιστέψουν ότι η απάθεια και η έλλειψη θάρρους επιτρέπονται […] Ανάγκασέ τους όλους να βγουν έξω. […] Να μην έχουν να κρυφτούν από τα συντρίμμια της ζωής που μόνοι τους έφτιαξαν». Ποιο το αντίδοτο, θεωρείτε, των δικαιολογιών που ορθώνουμε, στα σημαντικά, οι άνθρωποι;
Η ανάληψη των ευθυνών μας. Η κατάργηση της τυφλής ελπίδας που δε βγάζει πουθενά. Να πούμε τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη, σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Από το γιατί δεχόμαστε να φοράμε ρούχα που προέρχονται από παιδική δουλεία, μέχρι το τι θέση παίρνουμε για το ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα καίγεται, για να μετατραπεί σε ενεργειακή μπαταρία και δίοδος της υπόλοιπης Ευρώπης.
«Δεν έφταιξε η αγάπη στον κόσμο, αλλά η απουσία της» διαβάζουμε. Τι άλλο, κατά τη γνώμη σας, φταίει;
Αυτό. Για μένα, όλα από την αγάπη όλα ξεκινούν. Και η ελευθερία και η δικαιοσύνη. Αν αγαπούσαμε αληθινά, δε θα αμφισβητούσαμε με τις πράξεις μας το δικαίωμα στην ελευθερία, την τροφή και το νερό, στην υγεία και την ισότιμη μεταχείριση. Θα βιώναμε τον υπόλοιπο κόσμο ως ένα με εμάς. Θα ζητούσαμε αληθινές συγγνώμες, θα μαθαίναμε από τα λάθη μας. Δε θα κρατιόμασταν από τους εραστές μας πεισματικά, θα τους απελευθερώναμε. Δε θα βρίσκαμε συνέχεια δικαιολογίες.
Τι αν άλλαζε -ιδανικά- στον κόσμο μας θα σας έκανε να χαμογελάσετε αληθινά, πλατιά;
Να απονέμεται αληθινή δικαιοσύνη και να μην υπάρχουν δεσμά στους ανθρώπους, εσωτερικά και εξωτερικά. Να απαλλαγούμε συλλογικά από το κάρμα των ενσαρκώσεών μας. Να περάσουμε σε άλλα επίπεδα ομορφιάς και ύπαρξης. Να πετάξουμε, επιτέλους…
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News