Αννα Φτερνιάτη: Οι προκλήσεις σού δίνουν έγνοιες μα και σε ξανανιώνουν

Πελοπόννησος Newsroom

Ηθελε να ασχοληθεί με τη θεραπεία της ψυχής, αλλά ακολουθώντας την πατρική συμβουλή, πήρε τον δρόμο που οδηγεί στη μετάδοση της γνώσης. Καθηγήτρια Διδακτικής της Γλώσσας και πρόεδρος του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας του Παν/μίου Πατρών, η Αννα Φτερνιάτη κάνει αυτό που αγαπά και νιώθει πολύ τυχερή.

Εντονότερες μνήμες από τα παιδικά σου χρόνια;

Αυτό που χάρηκα πάρα πολύ ήταν πρώτα-πρώτα το παιχνίδι στη γειτονιά και τις αλάνες, που υπήρχαν ακόμα εκείνη την εποχή στο κέντρο της πόλης μας. Έπαιζα έξω με τα άλλα παιδιά μέχρι που νύχτωνε, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου μέχρι και τα δεκατέσσερα. Μετά παρέλαβα ένα ποδήλατο, που μ’ αυτό γύριζα όλη την πόλη και το δασύλλιο. Τσακίστηκα κιόλας για καλά δυο τρεις φορές! Ημουν πολύ ζωηρό παιδί με κάποια έφεση στα ατυχήματα και, όταν σκέφτομαι πόσο διακινδύνευα μερικές φορές, απορώ που επιβίωσα…

Κάτι άλλο που σφράγισε την παιδική μου ηλικία ήταν οι αφηγήσεις και τα τραγούδια της Σμυρνιάς γιαγιάς μου, από τη μαμά, της Ευτυχίας.  Μια πανέξυπνη, μορφωμένη και ικανή γυναίκα, μια survivor από τρεις πολέμους και μια καταστροφή, που περνούσα μαζί της πολύ χρόνο, μια και οι δύο γονείς μου δούλευαν.

Ο λόγος που είπες ναι στις σπουδές Φιλολογίας; Και μετά το πτυχίο, σε ποια μονοπάτια συνέχισες;

Η αρχική μου επιθυμία ήταν να περάσω στην Ιατρική και να γίνω ψυχίατρος-ψυχοθεραπεύτρια. Ο μπαμπάς όμως, στον οποίο είχα τρελή αδυναμία, με «έψησε» ότι ήταν πολλά τα χρόνια των σπουδών για το συγκεκριμένο αντικείμενο και ότι θα δούλευα σε δύσκολες συνθήκες και με δύσκολες περιπτώσεις. Ετσι αποφάσισα να προσανατολιστώ στη Φιλολογία Αθηνών, μια και ήταν το μόνο Τμήμα όπου προσφέρονταν τότε μαθήματα ψυχολογίας. Εκεί όμως ερωτεύτηκα τη Γλωσσολογία. Τα συνδύασα όλα συνεχίζοντας μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι: Γράφτηκα σε δύο πανεπιστήμια συγχρόνως. Στο ένα, το Paris 5 της Σορβόννης, έκανα το 4^ο έτος του πτυχίου και μεταπτυχιακό στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία. Στο άλλο, το Paris 7, έκανα μεταπτυχιακό και άρχισα το διδακτορικό μου στη Γλωσσολογία με υποτροφία εργαστηρίου. Παρά την υποτροφία όμως, μου έλειπε πολύ η Ελλάδα! Δυόμισι χρόνια στο Παρίσι ήταν υπέροχα, αλλά είχα πάρει όσα ήθελα. Γι’ αυτό το διδακτορικό το συνέχισα εδώ τελικά, με ειδίκευση στη Διδακτική της Γλώσσας, που συνδυάζει όλα τα αντικείμενα που σπούδασα και είναι και ο τίτλος της θέσης μου στο Τμήμα.

Πρωτοδίδαξες πού και πώς θα χαρακτήριζες την εμπειρία;

Πρωτοδίδαξα ήδη ως φοιτήτρια, κάνοντας ιδιαίτερα, στην αρχή σε παιδιά γυμνασίου και αργότερα και σε λυκείου. Μάζευα χαρτζιλίκι για τις διακοπές μου, βλέπεις. Ομως Η (με κεφαλαίο) εμπειρία ήταν όταν δίδαξα πρώτη φορά σε τάξη. Διορίστηκα φιλόλογος σε Λύκειο στη Ρόδο, όπου έμεινα δύο χρόνια. Οι μαθητές και οι μαθήτριες της περιοχής ήταν «ιδιαίτερες» περιπτώσεις. Πολλοί είχαν σταματήσει στο απολυτήριο γυμνασίου και ξανάρχονταν αργότερα για να πάρουν «το χαρτί» από το λύκειο για επαγγελματικούς λόγους, χωρίς καμία πρόθεση να ασχοληθούν. Ηταν σχεδόν στην ηλικία μου και δούλευαν όλοι στη νύχτα. Κάποιοι είχαν ήδη αρκετό «παρελθόν». Σ’ αυτό συμπεριλαμβανόταν και η χρήση σκληρών ναρκωτικών. Ηταν μια απίστευτη πρόκληση για μένα τότε… Ενεργοποίησα και ανέπτυξα δεξιότητες που δεν φανταζόμουν και δεν πήγε καθόλου άσχημα! Μετά από αυτό όλα τα υπόλοιπα ήταν εύκολα.

Διαφορετική σελίδα ο διορισμός στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας του Παν/μίου Πατρών. Θα μας πεις;

Η σχέση μου με το πανεπιστήμιο άρχισε πολύ παλιότερα ήδη στη δεκαετία του ’90, όταν αποσπάστηκα από τη δευτεροβάθμια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, λόγω αυξημένων ειδικών προσόντων. Στη συνέχεια, όταν η προκάτοχός μου αφυπηρέτησε, δίδαξα με σύμβαση (Π.Δ.407) τα μαθήματά της, μέχρι που προκηρύχτηκε ξανά η θέση και το Τμήμα μού έκανε την τιμή να με εκλέξει ομόφωνα λέκτορα, τέλος του 2006.

Πώς θα περιέγραφες τη μέχρι σήμερα ακαδημαϊκή πορεία σου; Δυσκολίες/όμορφες στιγμές… Τρικλοποδιές ή αμφισβητήσεις από άνδρες συναδέλφους υπήρξαν;

Ξεκινάω με το τελευταίο. Ναι υπήρξαν, καθώς και σεξιστικές συμπεριφορές. Ο πανεπιστημιακός χώρος είναι ανδροκρατούμενος και αυτό συμβάλλει στον ανταγωνισμό. Οι συμπεριφορές αυτές όμως αργά ή γρήγορα υποχωρούσαν, καθώς έβαζα τα όρια με έναν τρόπο ευθύ και αποφασιστικό μεν, αλλά καθόλου ανταγωνιστικό. Δεν τρέφω την κόντρα με λίγα λόγια, όντας ειλικρινής και αυτό με κάνει να βρίσκω τελικά την ησυχία μου. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που οι συνάδελφοι (σύμφωνα με τη μαρτυρία τους) μου πρότειναν να γίνω πρόεδρος του Τμήματος. Τώρα, όσον αφορά τις όμορφες στιγμές είναι αναρίθμητες! Η δουλειά μου μού έχει δώσει πολύ χαρά και πολλές συγκινήσεις! Θεωρώ τυχερό τον εαυτό μου που αλληλεπιδρά με νέους ανθρώπους! Σημαντική η στιγμή που βραβεύτηκε από επιτροπή και κοινό πριν τρία χρόνια δημοσίευσή μου σε διεθνές περιοδικό της ειδικότητάς μου. Οσο για τα δύσκολα, δύσκολα ήταν τα πρώτα χρόνια των μνημονίων, όταν έπαιρναν οι συνάδελφοι σύνταξη ο ένας μετά τον άλλο και δεν γίνονταν πλέον νέες εκλογές για χρόνια. Αποδεκατίστηκε το Τμήμα, σταμάτησαν για δύο χρόνια τα μεταπτυχιακά μας και προσωπικά δούλευα περί τις δεκαπέντε με δεκαοχτώ ώρες την ημέρα, κάνοντας συγχρόνως έρευνα και δημοσιεύσεις, γιατί όφειλα να αξιολογούμαι κάθε τρία χρόνια για να εξελιχτώ. Η όλη υπόθεση κατάληξε σε υπερκόπωση πριν πέντε χρόνια…

Τι αγαπάς στη δουλειά σου και ποια η σχέση σου με τους φοιτητές σου;

Λατρεύω τη δουλειά μου! Και τη διδασκαλία και την έρευνα. Νιώθω πολύ τυχερή που μου αρέσει τόσο αυτό που κάνω! Το καλύτερο κομμάτι όμως είναι η σχέση με τα παιδιά! Μπορεί να είναι πολλοί στο μάθημα και να μη μπορείς να τους γνωρίζεις όλους, όπως στο σχολείο, αλλά η συνεργασία μαζί τους για οποιοδήποτε είδος εργασίας κρατάει το μυαλό σου φρέσκο και δημιουργούνται καμιά φορά και σχέσεις πιο βαθιές που παραμένουν για πολύ μετά την αποφοίτηση. Είμαστε φίλοι στο fb με παλιούς μου όχι μόνο φοιτητές, αλλά και μαθητές, που με βρήκαν, μου γράφουν σε διάφορες περιστάσεις και θυμούνται ακόμα το πώς περάσαμε τότε. Δε σου κρύβω πως πολλές φορές τα κείμενά τους με έκαναν να δακρύσω. Θεωρώ ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή ενός δασκάλου, γιατί οικονομικά είναι το πιο κακοπληρωμένο επάγγελμα με βάση το κοινωνικό αντίκρισμά του.

Τον προηγούμενο μήνα, αναγορεύτηκες πρόεδρος του Τμήματος. Συναισθήματα/προκλήσεις;

Η αλήθεια είναι ότι, ενώ οι προκλήσεις σού δίνουν έγνοιες, σε ξανανιώνουν παράλληλα. Ο τίτλος αυτός έχει πολλές και όχι εύκολες προκλήσεις. Είμαι υπεύθυνη για πάνω από σαράντα άτομα προσωπικό και για περίπου χίλιους επτακόσιους φοιτητές. Το Τμήμα έχει πολλά εργαστήρια, μουσείο, έξι μεταπτυχιακά προγράμματα, κάποια από αυτά διαπανεπιστημιακά, και διάφορες συνεργασίες και μνημόνια. Ωστόσο με τιμά ιδιαίτερα και θέλω και από εδώ να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου, που μου έκαναν την τιμή να με επιλέξουν για πρόεδρό τους για τα δύο επόμενα χρόνια.

Τα ζόρικα, γενικά, πώς τα πολεμάς;

Γενικά είμαι ψύχραιμη και λειτουργώ πολύ νοητικά. Αυτό βοηθάει να προσανατολίζεσαι και να ενεργείς. Οταν δεν πρόκειται για θέμα υγείας σοβαρό, σε όλα τα προβλήματα μπορεί να βρεθεί λύση. Σε συναισθηματικά ζόρια βοηθάνε πολύ οι καλοί φίλοι, το χιούμορ και η κατάλληλη μουσική.

Το τραγούδι -διαθέτεις εξαιρετική φωνή- τι θέση κατέχει στην καρδιά σου;

Εμαθα να τραγουδάω από τη γιαγιά, που είχε καλή και ιδιαίτερη φωνή! Γενικά ακούγαμε πολύ μουσική στο σπίτι. Είχα δηλαδή πολλά ακούσματα από μικρή. Στο Αρσάκειο είχαμε μετά μια πολύ καλή χορωδία. Ως φοιτήτρια στην Αθήνα ανήκα στη φοιτητική χορωδία που εκπαίδευσε και διηύθυνε ο Μίκης Θεοδωράκης και τότε διδάχτηκα πρώτη φορά φωνητική. Νομίζω ότι τότε ήταν που αγάπησα τόσο το τραγούδι. Ξέρεις, έχει κοινά σημεία με τη διδασκαλία: νοιώθεις και στις δύο περιπτώσεις ότι αόρατα νήματα σε συνδέουν με το κοινό σου και μπορείς να αλληλεπιδράσεις και να διαμορφώσεις μια άλλη κατάσταση. Οταν τραγουδάω, νιώθω το ίδιο μαγικά, όπως όταν διδάσκω. Σαν να μπαίνω σ’ έναν άλλο κόσμο…

Σου δίνουν ένα μαγικό ραβδάκι. Θα άλλαζες…

Το πρώτο είναι κάτι οικογενειακό. Θα ήθελα να σταματήσει να ταλαιπωρείται η μαμά μου από ένα πρόβλημα που έχει προκύψει τα τελευταία δυόμισι χρόνια. Θα έδινα πολλά γι’ αυτό! Η υπόλοιπη ζωή μου είναι επιλογή μου, οπότε δεν έχω άλλη πραγματική επιθυμία να εκφράσω, πέρα από υγεία. Το άλλο είναι sci fi, στη σφαίρα της φαντασίας. Θα ήθελα να γνώριζα πώς θα είναι ο κόσμος, όταν βγει από αυτή την παρακμή στην οποία βρισκόμαστε και εγκατασταθεί μια νέα εποχή, ελπίζω πιο εξελιγμένη πολιτισμικά και με περισσότερο σεβασμό και αποδοχή στην ύπαρξη.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News