Αννα Ρούσσου: «Η γυναίκα μπορεί να διοικεί. Αποδεχθείτε το»
Μεγάλωσε σε μητριαρχικό, κυρίως, περιβάλλον, επέλεξε τις σπουδές φιλολογίας επειδή αγαπούσε τη λογοτεχνία, αλλά, τελικά, την κέρδισε η γλωσσολογία. Η Αννα Ρούσσου, καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών και πρόεδρος Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του Πανεπιστημίου Πατρών, μιλάει στην «Π» για την πορεία της.
Εντονότερες μνήμες από τα παιδικά σας χρόνια;
Είχα ευτυχισμένα παιδικά χρόνια με έντονες μνήμες από οικογενειακές συγκεντρώσεις με παππούδες, γιαγιάδες, πολλά ξαδέλφια και πολλές θείες! Ο πατέρας μου, ο αδελφός του και ο αδελφός της μητέρας μου ήταν ναυτικοί κι έτσι ο άμεσος οικογενειακός περίγυρος ήταν κατά βάση μητριαρχικός, σε μια περίοδο επίσης που οι γυναίκες διεκδικούσαν τα δικαιώματά τους.
Σπουδάσατε Φιλολογία επειδή…
Μου άρεσε η λογοτεχνία και πίστευα ότι αυτό αρκούσε για τη φιλολογία. Ομως όταν πέρασα στο τμήμα Φιλολογίας στην Αθήνα, συνειδητοποίησα ότι η φιλολογία ως επιστήμη δεν μου άρεσε ούτε μου ταίριαζε.
Και στη Γλωσσολογία τι σας είλκυσε;
Ηταν ένα καινούργιο γνωστικό αντικείμενο που σου επέτρεπε να δεις τη γλώσσα έξω και πέρα από το λογοτεχνικό κείμενο. Μου άρεσε ιδιαίτερα η θεωρητική προσέγγιση στη γλώσσα. Δηλαδή, τι είναι αυτό που έχουμε στο μυαλό μας ως ομιλητές και ομιλήτριες μιας γλώσσας. Τι είναι αυτό που γνωρίζουμε, πώς το γνωρίζουμε και πώς χρησιμοποιούμε αυτή τη γνώση.
Κάνατε μεταπτυχιακές στη Γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, όπου και ολοκληρώσατε τη διδακτορική σας διατριβή, ενώ υπήρξατε και βοηθός στο εκεί στο Τμήμα Γλωσσολογίας. Πώς ήταν η εμπειρία;
Η επιλογή για το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο έγινε λίγο τυχαία, αλλά ήταν αυτή που καθόρισε τη μετέπειτα επαγγελματική μου πορεία. Βρέθηκα σε ένα τμήμα Γλωσσολογίας και μπόρεσα να δω τη γλώσσα ως ένα φυσικό αντικείμενο. Η μεγάλη πρόκληση ήταν πώς μπορούμε να μελετήσουμε κάτι τόσο εσωτερικευμένο όπως η γλώσσα που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ψυχολογικής μας υπόστασης σαν να είναι κάτι έξω από εμάς. Οπως δηλαδή μια ερευνήτρια παρατηρεί μικροοργανισμούς στο εργαστήριό της. Στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου έκανα κάποια φροντιστηριακά μαθήματα. Τα δύο τελευταία χρόνια του διδακτορικού μου ωστόσο ήδη εργαζόμουν στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Ουαλίας, στο τμήμα Γλωσσολογίας, αρχικά ως βοηθός και στη συνέχεια ως λέκτορας.
Πότε διοριστήκατε στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας πότε και πώς θα περιγράφατε τη μέχρι σήμερα ακαδημαϊκή πορεία σας; Τρικλοποδιές ή αμφισβητήσεις από άνδρες συναδέλφους υπήρξαν;
Διορίστηκα το 2001 έχοντας ήδη εργαστεί 6 χρόνια στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Ουαλίας και άλλα 3 στο Τμήμα Αγγλικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Νομίζω ότι ανήκω στην «τυχερή» γενιά των πανεπιστημιακών που είχαν την ευκαιρία να διεκδικήσουν μια θέση εργασίας αρκετά νωρίς στην καριέρα τους. Δεν θα έλεγα ότι υπήρξαν τρικλοποδιές ή ιδιαίτερες αμφισβητήσεις στον επιστημονικό χώρο. Ωστόσο αν είσαι γυναίκα, η απαίτηση του να αποδείξεις ότι το επιστημονικό σου έργο αξίζει είναι πιο έντονη και η διαδικασία πιο επίπονη μερικές φορές. Οσο ανεβαίνει κανείς στην ιεραρχία και συμμετέχει σε θεσμικά όργανα από θέση ευθύνης συνειδητοποιεί ότι υπάρχει περισσότερη καχυποψία και αμφιβολία απέναντι στις γυναίκες για τις ικανότητές τους.
Διδασκαλία και έρευνα. Τι αγαπάτε στην κάθε μία τους;
Η έρευνα και η διδασκαλία τροφοδοτούν η μία την άλλη, όπως λέμε διαρκώς. Η έρευνα είναι μια πιο μοναχική πορεία –είσαι εσύ και το πρόβλημα που προσπαθείς να λύσεις, το ερευνητικό σου ζητούμενο. Η διδασκαλία είναι η εξωτερίκευση της γνώσης που έχεις. Η διδασκαλία σε πανεπιστημιακό επίπεδο έχει δύο βασικά πλεονεκτήματα. Το πρώτο είναι ότι διδάσκεις το αντικείμενο της έρευνάς σου και το δεύτερο ότι έχεις την τύχη να απευθύνεσαι σε νέους και νέες.
Είστε πρόεδρος Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του Πανεπιστημίου Πατρών. Ποιο το Σχέδιο Δράσης σας και ποιες οι προκλήσεις;
Το Σχέδιο Δράσης εκπονήθηκε από την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων και εγκρίθηκε από τη Σύγκλητο. Αρα είναι ένα επίσημο και δεσμευτικό έγγραφο για το Πανεπιστήμιο. Η βασική πρόκληση είναι η αλλαγή νοοτροπίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του πανεπιστημίου, η αναγνώριση της έμφυλης ανισότητας και η ανάγκη να γίνουν οι απαραίτητες δράσεις για την άμβλυνσή της αν όχι για την άρση της.
Για να καταστούν δυνατές η αλλαγή νοοτροπίας και η αναγνώριση έμφυλης ανισότητας -και- εκτός Πανεπιστημίου, σε τι δρόμο βρισκόμαστε, θεωρείτε, και ποιο το βασικότερο κώλυμα;
Εχουν γίνει πολλά βήματα για την κατάκτηση της έμφυλης ισότητας. Χρειάζεται όμως να γίνει αποδεκτό ότι οι γυναίκες μπορούν να κατέχουν αξιώματα, να κινούνται στην επαγγελματική ιεραρχία και να αποφασίζουν μόνες τους για τη ζωή τους. Η έλλειψη αποδοχής στο τελευταίο, δυστυχώς, επιβεβαιώνεται με τις αυξημένες γυναικοκτονίες.
Τα όπλα σας στις όποιες δυσκολίες, εν γένει;
Η υπομονή και το πείσμα θα έλεγα, μαζί με μια αισιόδοξη στάση απέναντι σε ανθρώπους και καταστάσεις.
Στόχοι/όνειρά σας;
Υπάρχουν προσωπικοί και επαγγελματικοί στόχοι, όπως συμβαίνει με όλους μας. Για να ευοδωθούν οι επαγγελματικοί στόχοι και να υπάρχει εξισορρόπηση με τους προσωπικούς χρειάζεται ένα υγιές επαγγελματικό περιβάλλον. Αυτό που θα ήθελα να δω λοιπόν είναι ο σεβασμός στο δημόσιο πανεπιστήμιο και η διατήρησή του.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
