Από το Εσχες στο αίσχος, από το πόθεν στο ουρανόθεν

Του Ανδρέα Λάζαρη, Διδάκτωρ Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, Θεωρίας της Λογοτεχνίας και Ερμηνείας των Κειμένων- ποιητής

Η κατάθεση του Πόθεν έσχες των πολιτικών προσώπων, κυρίως των πολιτικών αρχηγών, συγκέντρωσε την προσοχή πολιτών και δημοσιογράφων. Κυρίως συγκέντρωσε τις ποικίλες αντιδράσεις των απλών πολιτών, κυμαινόμενες από σιωπηρή οργή και αγανάκτηση έως και εκφράσεις ύβρεων ή αποστροφής, χαρακτηριστικές της οξύθυμης και ενστικτώδους αντίδρασης του λαού μας σε ό,τι, με όρους αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, θα αποκαλούσαμε Υβρι, αλαζονεία, έκλυτο βίο, περιφρόνηση του μέτρου.

Τα ερωτήματα αυθόρμητα και αμείλικτα. Όταν οι αποδείξεις είναι απτές και συντριπτικές, τότε και η απαίτηση δικαιοσύνης αλλά και οι προϋποθέσεις ισότητας εκλαμβάνουν την αποτύπωσή τους στο λεγόμενο αριστοτελικό μέσο ή μεσότητα. Αυτή η παράβαση και παραβίαση του μέτρου είναι τόσο εξόφθαλμα ακραία και αμετροεπής, που εγείρει ερωτηματικά για την ποιότητα και την λειτουργία έστω και αυτής της φαλκιδευμένης αστικής δημοκρατίας, βαλκανικής εμπνεύσεως και οργάνωσης.

Η συγκρότηση μιας πολιτείας δεν μπορεί να στηρίζεται στην τυπική συγκρότηση και επιφανειακή λειτουργία των θεσμικών εκπροσώπων της.

Η παραδοσιακή διάκριση των εξουσιών, κατοχυρωμένη θεσμικά και πολιτικά, από εχέγγυο ελέγχου της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, μετατράπηκε σε εκφαυλισμένη θεραπαινίδα των επιθυμιών των αρχόντων, εκτρέφοντας το φαινόμενο της διαπλοκής. Και η ηθική εξαχρείωση της πλειονότητας της πολιτικής ηγεσίας, εντοπισμένη στα χωροχρονικά πλαίσια της Ελλάδας του 2022, αποδεικνύει το ουσιώδες δομικό πρόβλημα της σύγχρονης Νεοελληνικής ιστορίας.

Η σήψη είναι η γάγγραινα που σάπισε το σώμα της ελληνικής κοινωνίας, διαπαιδαγώγησε τον Νεοέλληνα σε σχέσεις συναλλαγής και ρουσφετιού, εκμαύλισε τις συνειδήσεις σε μια πρωτότυπη διαλεκτική ανατροφοδότηση κράτους-πολίτη, κατέστησε το θεσμικό ιδιωτική υπόθεση. Κατάργησε την άμεση μορφή δημοκρατίας, εισάγοντας τον ρόλο του ενδιάμεσου, του απαραίτητου διαμεσολαβητή για την προάσπιση των συμφερόντων της κοινωνίας.

Τα ποσά ζαλίζουν και σοκάρουν. Δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε καταθέσεις, πληθώρα ακινήτων σε Ελλάδα και εξωτερικό, μετοχές σε εταιρείες και ένας υπερβολικός δανεισμός από τις χρεοκοπημένες και ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες συνιστούν το σκηνικό της φρίκης. Και αν το έσχες είναι φρίκη, το πόθεν συνιστά το αίσχος. Πόθεν το χρήμα; Απάντηση. Δια της εισαγγελικής ρήσεως: αδιευκρίνιστο. Πέρα από την έρευνα, λοιπόν, κινείται ο πλούτος της εξουσίας. Και με τη θεσμική κατοχύρωση πλέον της Δικαιοσύνης. Το έγκλημα είναι νόμιμο ή δεν αποδεικνύεται παράνομο. Έτσι, μπορεί να συνεχιστεί η κλοπή και εντέλει να μην τολμήσει κανείς να διερευνήσει ή να αμφισβητήσει το πόθεν.
Αδυνατούν να κατανοήσουν εκτελεστική και δικαστική εξουσία ότι το χάσμα που γίνεται χαοτικό, η ακραία χλιδή των Λουδοβίκων και ο ακραίος ευτελισμός της αξιοπρέπειας των πολλών επωάζουν την εξέγερση, την κοινωνική έκρηξη, την βίαιη απαίτηση της ισότητας και της Δικαιοσύνης.

Η εποχή της «ρευστής» νεωτερικότητας, κατά Μπάουμαν, ή του τεχνοκρατικού καπιταλισμού ή της μετανεωτερικότητας με την τεχνητή νοημοσύνη, καθιστά την ανισότητα, την φτώχεια, την περιθωριοποίηση προσωπική υπόθεση, ατομική ιδιότητα, συνθήκη που φτιάχνει τους λεγόμενους παρίες ή παρείσακτους. Τα νέα μη ανακυκλώσιμα υλικά, για τα οποία δεν υπάρχουν κάδοι ή εργοστάσια ανακύκλωσης.