Μπύρα Μάμος: Η άνοδος και η πτώση της πρώτης ελληνικής μπύρας

Υπάρχουν στιγμές, πρόσωπα και καταστάσεις στην τοπική ιστορία που έγιναν πρωτοσέλιδα. «Προϊόντα» όλα τους δύσκολων εποχών, όταν οι γνώσεις και η σκληρή προσωπική δουλειά αρκούσαν για να δικαιώσουν το όραμα και τους στόχους μιας επιχειρηματικής προσπάθειας, ή να την στείλουν… στην πτώχευση.

Μάμος και Αμβουργερ

Η Πάτρα έχει γράψει ιστορία (και) στο κεφάλαιο της Ελληνικής Ζυθοποιίας χάρη στους Μάμο και Αμβουργερ. Οι νεότερες γενιές μπορεί να μην γνωρίζουν αρκετά για τους δύο βιομήχανους και το πώς κατάφεραν να δημιουργήσουν μια μονάδα πρότυπο, καίτοι η μπύρα αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή αλκοολούχα ποτά στις παρέες των 20-30-40-50… ετών. Αντε να έχουν ακουστά τη γειτονιά, κοντά στο γήπεδο της Παναχαϊκής, εκεί που βρίσκονται ακόμα όρθια τα απομεινάρια του παλιού εργοστασίου.


Με οδηγό τον Παναγή Μάμο, απόγονο της οικογένειας και συντάκτη της έρευνας για τη «Δημιουργία και ιστορική διαδρομή του κλάδου της Ελληνικής Ζυθοποιίας», αναζητήσαμε στοιχεία και φωτογραφικό υλικό από την έναρξη μέχρι την παύση λειτουργίας της εταιρείας.
Διαπιστώνουμε ότι η Μπύρα «Μάμος» έβαλε το πρώτο λιθαράκι, σύμφωνα με τον Π. Μάμο, στον κλάδο του ελληνικού ζύθου. Ακόμα κι αν δεν είναι έτσι, συγκαταλέγεται στις πρώτες.
Η Πάτρα δεν έχει φωτίσει αρκετά αυτή την πλευρά της βιομηχανικής ιστορίας της (χωρίς να είναι η μόνη) και δεν έχει αναδείξει τους πρωταγωνιστές της, οι οποίοι δεν διακρίθηκαν μόνο επιχειρηματικά, αλλά είχαν και σημαντική κοινωνική προσφορά. Ποτέ δεν είναι αργά για να αναληφθεί μια σχετική πρωτοβουλία.

 

Το ξεκίνημα

Διοικώντας την επιχείρηση με διορατικότητα, δίνοντας έμφαση στην ποιότητα και με σεβασμό στον καταναλωτή, πέτυχε να διευρύνει συνεχώς τη διείσδυση της Μπύρας Μάμος στην αγορά με αποτέλεσμα το 1920 μέσω συνεχών επενδύσεων σε βιομηχανοστάσια και τεχνολογικό εξοπλισμό η παραγωγική δυναμικότητα του εργοστασίου να φτάσει τις 2.000.000 οκάδες ζύθου.


Υπήρξε ο πρώτος Ελληνας διπλωματούχος ζυθοποτός (απόφοιτος της Ζυθοποιητκής Ακαδημίας του Μονάχου).
Για την απόκτηση πέραν της θεωρητικής γνώσης και πρακτικής εμπειρίας εργάστηκε σε διάφορα βυνοποιεία και ζυθοποιεία, τόσο πριν την έναρξη των σπουδών του όσο και μετά την ολοκλήρωσή τους. Την περίοδο 16.11.1898-15.10.1900 εργάστηκε στο Ζυθοποιείο του Μοναστηριού των Βενεδικτίνων στο Αντεχς (περίχωρο του Μονάχου) Bier – Brauerei des Benedictiner Klosters Andechs, το οποίο ήταν φημισμένο γτα τους διάφορους τύπους μπύρας που παρασκεύαζε και από 09.04.1901-30.06.1901 στη Loewenbrauerei – Luis Sinner AG στο Freiburg. Τον Οκτώβριο του 1901 ανέλαβε προσωρινά τη διεύθυνση του μικρού ζυθοποιείου που είχε ιδρύσει ο πατέρας του στην Αθήνα κατά το διάστημα της απουσίας του στη Γερμανία, ενώ το 1903 βραβεύτηκε από τη διεθνή έκθεση των Αθηνών με το χρυσό μετάλλιο για την υπό τη δική του επίβλεψη και φροντίδα δημιουργία της μπύρας «Μελαχρινή Μάμμος». Το 1905 αναχώρησε πάλι για τη Γερμανία, όπου κατ’ αρχάς ανέλαβε τη διεύθυνση του Εργοστασίου Ζυθοποιίας των αδελφών Κέσλερ (Gebrueder Kessler) στο Bad Brueckenau της Βαυαρίας, ενώ στη συνέχεια επεδίωξε και πέτυχε να προσληφθεί, 16.09.1906, στη φημισμένη Δημοτική Ζυθοποιία του Πίλσεν/Τσεχία, Buergerliches Braeuhaus Pilsen ως Βυνοποτός.


Η τεχνογνωσία που απέκτησε εργαζόμενος σε διευθυντικές θέσεις σε σημαντικούς και φημισμένους την εποχή εκείνη εκπροσώπους – βιομηχανίες ζυθοποιίας των δύο σπουδαιότερων «Ευρωπαϊκών Σχολών Ζύθου», γερμανική κατ τσέχικη, του άνοιξε το δρόμο και τον βοήθησε να κάνα πραγματικότητα το όραμα και το πάθος του. Αυτό δεν ήταν άλλο από το να ιδρύσει στην πατρίδα του ένα τεχνολογικά σύγχρονο ζυθοποιείο εφάμιλλο των καλυτέρων του εξωτερικού, ώστε να προσφέρει στους συμπατριώτες του τη δυνατότητα να απολαύσουν και αυτοί μία καθαρώς ελληνικής δημιουργίας μπύρα εξαιρετικής ποιότητας. Τη δυνατότητα αυτή του την προσέφερε η συνεργασία με τον Αλβέρτο Αμβουργερ συνιδρυτή – συνιδιοκτήτη του φημισμένου Οίκου Αμβουργερ & Σια με αποτέλεσμα το 1908 την ίδρυση της «Εργοστάσιον Ζυθοποιίας Πέτρου Μάμμου και Σας».

 

Η κρίση

Δυστυχώς, η κρίση στο σταφιδεμπόριο, σε συνδυασμό με τη γενικότερη οικονομική κρίση, είχαν ως αποτέλεσμα και αυτός ο φημισμένος και πανίσχυρος εμπορικός οίκος Αμβουργερ & Σας το 1912 να ευρεθεί σε κατάσταση αδυναμίας εκπλήρωσης των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεών του. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την παρέμβαση των πιστωτριών τραπεζών, οι οποίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος συνέστησαν την Ελληνική Εταιρεία Εμπορίου, Εισαγωγών και Εξαγωγών ΑΕ (5Ε ΑΕ) στην οποία οι Αλβέρτος και Φραγκίσκος Αμβουργερ μεταβίβασαν όλα τα περιουσιακά στοιχεία και απαιτήσεις της εταιρείας Αμβουργερ & Σας.


Λόγω των ως άνω γεγονότων, ακολούθησαν διαπραγματεύσεις του Πέτρου Μάμου με την «5Ε ΑΕ», προκειμένου να προχωρήσει στην εξαγορά, μέσω μακροπρόθεσμου δανεισμού του από αυτήν, του μεριδίου συμμετοχής που κατείχε ο οίκος Αμβουργερ & Σας στο «Πατραϊκό Εργοστάσιο Ζυθοποιίας και Παγοποιίας ΜΑΜΟΣ & ΣΙΑ».

 

Το εργοστάσιο

Η ολοκλήρωση των εγκαταστάσεων και η θέση του εργοστασίου σε λειτουργία, τόσο του τομέα της ζυθοποιίας όσο και εκείνου της παγοποιίας, αποτέλεσε ένα πραγματικό τεχνολογικό επίτευγμα -άθλο για την εποχή εκείνη. Η Πάτρα δεν διέθετε τις αναγκαίες προϋποθέσεις από πλευράς υποδομών για την απορρόφηση, χρήση και εκμετάλλευση της νέας τεχνολογίας που είχε αλ^απτυχθεί στο εξωτερικό για την παραγωγή τεχνικού ψύχους σε βιομηχανικό επίπεδο αναγκαία προϋπόθεση όμως, τόσο για την παραγωγή υψηλών προδιαγραφών μπύρας τύπου lager όσο και παγοκολόνων για την τροφοδοσία επαγγελματικών και οικιακών ψυγείων.


Τον Σεπτέμβριο άρχισαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Πέτρου Μάμου και του Αμβουργερ, προκειμένου να ιδρύσουν από κοινού στην Πάτρα ένα ζυθοποιείο και παγοποιείο. Ο Πέτρος Μάμος συνέταξε την τεχνοοικονομική μελέτη και το όλο επιχειρηματικό σχέδιο της νέας μονάδος προβαίνοντας, τό σο στον ακριβή σχεδίασμα των αναγκαίων κτιριακών εγκαταστάσεων – βιομηχανοστασίων όσο και στην περιγραφή του αναγκαίου μηχανολογικού εξοπλισμού και εγκαταστάσεων για την παραγωγή, σε πρώτο στάδιο, 5.000 εκατόλιτρων ή 400.000 οκάδων ζύθου ετησίως και την προοπτική της δυνατότητας προοδευτικής αύξησης της παραγωγικής δυναμικότητος, ώστε αυτή να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται στις εκάστοτε μελλοντικές αυξήσεις της ζήτησης. Αφού η εν λόγω μελέτη έτυχε και της έγκρισης του οίκου Αμβουργερ, οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν στην ίδρυση της «Πατραϊκό Εργοστάσιο Ζυθοποιίας και Παγοποιίας ΜΑΜΟΣ & ΣΙΑ».

Ευθύς αμέσως ξεκίνησε και η υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου του επιχειρηματικού σχεδίου. Δαπάνες σχετικές με την υλοποίηση αυτού άρχισαν τον Νοέμβριο του 1907.

  • Από τις “Επιλογές” της “Π” στις 28 Μαρτίου 2015