Η Ελλάδα εκπαιδεύει γιατρούς για το εξωτερικό… Πώς και γιατί 17.500 Έλληνες γιατροί έχουν φύγει από τη χώρα

Του Γιώργου Μώρου, φυσικοθεραπευτή και πολιτευτή της Ελληνικής Λύσης στην Αχαΐα

Η Ελλάδα εκπαιδεύει γιατρούς για το εξωτερικό... Πώς και γιατί 17.500 Έλληνες γιατροί έχουν φύγει από τη χώρα Για πολλούς νέους γιατρούς, το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι η αναμονή για ειδικότητα.

Κάθε χρόνο, εκατοντάδες νέοι Ελληνες γιατροί πακετάρουν τα πτυχία τους και φεύγουν για να ξεκινήσουν τη ζωή τους από την αρχή: στη Γερμανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Σουηδία, στη Γαλλία. Δεν πρόκειται για απλό επαγγελματικό ταξίδι· πρόκειται για διαρροή ζωτικής σημασίας ανθρώπινου κεφαλαίου. Σήμερα, περισσότεροι από 17.500 Ελληνες γιατροί εργάζονται στο εξωτερικό, έχοντας κοστίσει στο ελληνικό κράτος σχεδόν 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ σε εκπαίδευση και κατάρτιση – χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων που χρηματοδότησαν ένα «δώρο» στα ξένα συστήματα υγείας.

Κακές συνθήκες και χαμηλές αμοιβές

Οι περισσότεροι νέοι γιατροί που μένουν στην Ελλάδα περιγράφουν την πραγματικότητα με μια λέξη: εξαντλητική.
Εφημερίες χωρίς τέλος, υποστελεχωμένα νοσοκομεία, έλλειψη εποπτείας και καθοδήγησης. Το περιβάλλον εργασίας συχνά δεν ευνοεί την επιστημονική εξέλιξη, αλλά την αντοχή. Οι αμοιβές είναι απογοητευτικές: ένας ειδικευόμενος γιατρός στην Ελλάδα αμείβεται με περίπου 1.000 ευρώ μικτά, την ώρα που στη Γερμανία ή στη Σουηδία ξεκινά με 3.000 έως 4.500 ευρώ.

Η διαφορά αυτή δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι θέμα σεβασμού, αναγνώρισης και αξιοπρέπειας.

Αναμονές και αδιέξοδα

Για πολλούς νέους γιατρούς, το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι η αναμονή για ειδικότητα.

Σε δημοφιλείς τομείς όπως η παιδιατρική ή η δερματολογία, μπορεί να χρειαστεί να περιμένουν έως και επτά χρόνια για να ξεκινήσουν, ενώ στις εργαστηριακές ειδικότητες όπως ακτινολογία και μικροβιολογία, δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον για εξειδίκευση από τους νέους γιατρούς.

Στο εξωτερικό, αντίθετα, οι διαδικασίες είναι διαφανείς και άμεσες: ο γιατρός εντάσσεται σχεδόν αμέσως σε οργανωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης.

Αξιοκρατία και προοπτικές

Η έλλειψη αξιοκρατίας στο ελληνικό σύστημα υγείας λειτουργεί επίσης αποτρεπτικά. Περιορισμένες θέσεις, διορισμοί χωρίς διαφάνεια, πελατειακές σχέσεις και ελάχιστες ευκαιρίες ερευνητικής δραστηριότητας ωθούν τους νέους να αναζητήσουν ένα πιο δίκαιο περιβάλλον. «Στο εξωτερικό σε κρίνουν για τη δουλειά σου, όχι για το ποιον ξέρεις» λένε συχνά όσοι έφυγαν.

Ενα φαινόμενο με κόστος δισεκατομμυρίων

Η πολιτεία δαπανά περίπου 85.000 ευρώ για την εκπαίδευση κάθε γιατρού.

Αν πολλαπλασιάσει κανείς αυτό το ποσό με τους 17.500, περίπου, Ελληνες γιατρούς που σήμερα εργάζονται σε άλλες χώρες, προκύπτει ένα αστρονομικό ποσό: περίπου 1,49 δισεκατομμύρια ευρώ δημοσίων πόρων έχουν «μεταναστεύσει» μαζί τους.

Κι αυτό χωρίς να υπολογίζονται τα χρόνια εξειδίκευσης και το ανθρώπινο κεφάλαιο που θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο ελληνικό ΕΣΥ. Αν συνυπολογιστεί και το κόστος εξειδίκευσης το κόστος ανέρχεται στα 2,36–2,71 δισ. €

Το παράδοξο της επιτυχίας

Το παράδοξο είναι πως οι Ελληνες γιατροί διαπρέπουν στο εξωτερικό. Στελεχώνουν πανεπιστημιακά νοσοκομεία, καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις, διακρίνονται στην έρευνα. Η ελληνική ιατρική εκπαίδευση αποδεικνύεται υψηλού επιπέδου -αλλά η Ελλάδα δεν καταφέρνει να κρατήσει τα δικά της μυαλά.

Η λύση δεν είναι να τους κατηγορήσουμε

Το ζητούμενο δεν είναι να κατηγορηθούν όσοι φεύγουν· είναι να δημιουργηθούν συνθήκες που να τους κάνουν να θέλουν να μείνουν. Αξιοπρεπείς μισθοί, σταθερό εργασιακό περιβάλλον, αξιοκρατία, δυνατότητες εξέλιξης και ένα ΕΣΥ που να εμπνέει εμπιστοσύνη.

Γιατί κάθε γιατρός που μένει στην Ελλάδα, δεν είναι απλώς ένας άνθρωπος που δεν έφυγε· είναι μια επένδυση που απέδωσε -και μια ελπίδα ότι η Ελλάδα μπορεί να θεραπεύσει τις δικές της «πληγές».