Μη κρατικά ΑΕΙ: Τι προβλέπει το νομοσχέδιο – Απαντά το Υπουργείο Παιδείας

Το υπουργείο Παιδείας έδωσε ερωτήσεις και απαντήσεις τόσο για το πως θα ενισχυθούν τα δημόσια πανεπιστήμια όσο και για το πως θα λειτουργήσουν τα μη κρατικά πανεπιστήμια, παραρτήματα μεγάλων ξένων πανεπιστημίων.

κρατικά

Το νομοσχέδιο για τα μη κρατικά πανεπιστήμια παρουσίασε σήμερα (20.12.2023) στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης. Ο πρωθυπουργός τόνισε πως πρόκειται για ιστορική μεταρρύθμιση, μέσα από την οποία αναβαθμίζεται και το δημόσιο πανεπιστήμιο.

Το υπουργείο Παιδείας έδωσε ερωτήσεις και απαντήσεις τόσο για το πως θα ενισχυθούν τα δημόσια πανεπιστήμια όσο και για το πως θα λειτουργήσουν τα μη κρατικά πανεπιστήμια, παραρτήματα μεγάλων ξένων πανεπιστημίων.

Το πώς θα λειτουργούν τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα ρυθμιστεί με το νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί. Ο νόμος θα προβλέπει ότι η εγκατάσταση, στην Ελλάδα, παραρτήματος πανεπιστημίου άλλης χώρας θα υπόκειται σε ιδρυματική και τμηματική αξιολόγηση καθώς και σε πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών του. Η πιστοποίηση θα γίνεται από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Για να πάρει άδεια ένα παράρτημα θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης θα είναι αρμόδια για τον έλεγχο, για την αξιολόγηση και την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών.

Για να πάρει άδεια να παράρτημα ξένου πανεπιστημίου, πρέπει, μεταξύ άλλων: να είναι αναγνωρισμένο στη χώρα από την οποία προέρχεται, τα προγράμματα σπουδών να έχουν επίσης πιστοποιηθεί, οι τίτλοι σπουδών που θα εκδίδονται στην Ελλάδα θα είναι οι ίδιοι με τους τίτλους σπουδών που θα είχαν χορηγηθεί στη χώρα προέλευσης και τα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά δικαιώματα να είναι ίδια.

Το δημόσιο πανεπιστήμιο
Eρώτηση: Τι σηματοδοτεί το «Eλεύθερο Πανεπιστήμιο» όπως τιτλοφορείται το σχέδιο νόμου;

Με τον όρο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» περιγράφεται η διπλή «απελευθέρωση» που επιδιώκουμε για το ελληνικό πανεπιστήμιο: Αφενός, η ενίσχυση και πρόσθετη αυτονομία των δημόσιων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και αφετέρου η αποδέσμευση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από ένα αναχρονιστικό κρατικό μονοπώλιο.

Eρώτηση: Τι αλλάζει στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο;

Αλλάζουν πάρα πολλά: Από τη διευκόλυνση ενός πανεπιστημίου να ιδρύει νέα τμήματα έως την δημιουργία μηχανισμού χρηματοδότησης καινοτόμων ιδεών. Η δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση απαλλάσσεται από τη γραφειοκρατία που λειτουργεί ως τροχοπέδη για εκπαιδευτικούς και φοιτητές.

Eρώτηση: Ποιες παρεμβάσεις θα γίνουν για τη μείωση της γραφειοκρατίας;

Απλουστεύονται όλες οι διαδικασίες που επιβαρύνουν την καθημερινή λειτουργία των ιδρυμάτων. Για παράδειγμα, καταργείται η μέχρι σήμερα απαραίτητη υπογραφή του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού ακόμη και σε μικρής κλίμακας αναθεωρήσεις των προϋπολογισμών. Επίσης απλοποιούνται οι διαδικασίες όσον αφορά στους Ειδικούς Λογαριασμούς Καινοτομίας και Έρευνας.

Eρώτηση: Προβλέπονται ψηφιακές δράσεις στα πανεπιστήμια;

Ο στόχος είναι όσο το δυνατόν γρηγορότερα τα Πανεπιστήμιά να είναι πλήρως ψηφιακά σε ό,τι αφορά στη διοικητική τους λειτουργία. Ανάμεσα σε πολλά άλλα, προβλέπεται ο ανασχεδιασμός των διαδικασιών και πλήρης ψηφιοποίηση των ΕΛΚΕ των ΑΕΙ . Επίσης η οργάνωση ψηφιακού συστήματος για την διασύνδεση των Πληροφοριακών Συστημάτων των ΕΛΚΕ με τις ψηφιακές πλατφόρμες αναφορών και πιστοποίησης των δαπανών των διαχειριστικών αρχών ΕΣΠΑ, ΕΛΙΔΕΚ και Ταμείου Ανάκαμψης. Στόχος είναι η απόλυτη διαφάνεια στις δαπάνες.

Eρώτηση: Θα υπάρξουν αλλαγές στον τρόπο εκλογής των διοικήσεων;

Εισάγονται πρόνοιες ώστε να αποφεύγεται η προσφυγή σε δεύτερη εκλογική διαδικασία. Μία εξ αυτών είναι πως σε περίπτωση αδυναμίας , λόγω ισοψηφίας, των έξι εσωτερικών μελών να εκλέξουν τα πέντε εξωτερικά , η ψήφος του πρώτου σε σειρά εκλογής θα μετράει διπλή.

Eρώτηση: Τι αλλάζει ως προς τη δυνατότητα και τη διαδικασία ίδρυσης νέων τμημάτων;

Τα Πανεπιστήμια αποκτούν μεγαλύτερη ευελιξία ως προς την ίδρυση, συγχώνευση και κατάργηση τμημάτων με τη σύμφωνη γνώμη της ΕΘΑΑΕ. Τα ΑΕΙ θα εισηγούνται στην ΕΘΑΑΕ, παρουσιάζοντας πλήρη ακαδημαϊκό και επιχειρησιακό φάκελο. Η ΕΘΑΑΕ θα αξιολογεί την πρόταση με κριτήρια ποιότητας και βιωσιμότητας. Το Υπουργείο Παιδείας διατηρεί τον εποπτικό του ρόλο, ωστόσο τα πανεπιστήμια κερδίζουν μεγαλύτερο βαθμό αυτονομίας.

Eρώτηση: Πώς ενισχύεται η διεθνοποίηση των Πανεπιστημίων;

Περισσότερα από 60 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης θα κατευθυνθούν στην περαιτέρω ενίσχυση της διεθνοποίησης των Πανεπιστημίων. Στην κατεύθυνση αυτή θεσμοθετούνται :

  • Η δυνατότητα των δημοσίων πανεπιστημίων να συνάπτουν συμφωνίες δικαιόχρησης (franchise), επικύρωσης (validation) και πιστοποίησης (accreditation) με αναγνωρισμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
  • Η δημιουργία και χρηματοδότηση κοινών προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων.
  • Η Ελλάδα μπορεί να γίνει πόλος έλξης για χιλιάδες φοιτητές που μπορούν να εγγραφούν στα αγγλόφωνα ή ελληνόγλωσσα προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά προγράμματα. Για την προσέλκυσή τους απλουστεύεται το σύστημα χορήγησης άδειας εισόδου και διαμονής.

Η σύμπλευση των ελληνικών ΑΕΙ με καταξιωμένα διεθνή πανεπιστήμια θα αναβαθμίσει το ακαδημαϊκό τους έργο και θα ανοίξει νέους ορίζοντες .

Eρώτηση: Ποιους αφορά η δημιουργία μηχανισμού χρηματοδότησης νεοφυών επιχειρήσεων στα ΑΕΙ;

Αφορά αποκλειστικά φοιτητές ή ερευνητές. Το κονδύλι που έχει προβλεφθεί αγγίζει τα 50 εκ. ευρώ.

Οι δικαιούχοι ανήκουν σε δύο κατηγορίες:

α) Η 1η αφορά φοιτητικές ομάδες, κατά προτίμηση διατμηματικές ή διαπανεπιστημιακές, που έχουν αναπτύξει μία καινοτόμα επιχειρηματική ιδέα (business concept), και έχουν κάνει τα πρώτα βήματα ελέγχου και έρευνας αγοράς (business validation).

β) Η 2η αφορά μεμονωμένους ερευνητές ή ερευνητικές ομάδες που έρχονται με μία ιδέα για την επιχειρηματική αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων (research commercialization concept).

Eρώτηση: Σε τι ωφελούνται οι φοιτητές των δημοσίων πανεπιστημίων από τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;

Τα οφέλη είναι πολλαπλά. Πρώτα από όλα οι ακαδημαϊκοί αποδεσμεύονται από τη γραφειοκρατία και μπορούν να αφιερώσουν πλέον το χρόνο τους στη βασική τους προτεραιότητα που είναι η διδασκαλία και η πρόοδος των φοιτητών. Τα κονδύλια για έρευνα και λειτουργία του πανεπιστημίου θα εκταμιεύονται πολύ πιο γρήγορα προς όφελος των φοιτητών. Η διεθνοποίηση των δημοσίων πανεπιστημίων και η όσμωση τους με τα ξένα ακαδημαϊκά ιδρύματα θα ενισχύσει τη θέση τους στον παγκόσμιο εκπαιδευτικό χάρτη.

Eρώτηση: Θα αυξηθούν οι τακτικές δαπάνες για την τριτοβάθμια εκπαίδευση;

Το δημόσιο πανεπιστήμιο θα ωφεληθεί αθροιστικά με περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο ευρώ από τον Τακτικό Προϋπολογισμό , το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ. Την ίδια ώρα βρίσκονται σε εξέλιξη προγράμματα ύψους περίπου 700 εκ. ευρώ για κατασκευή και συντήρηση φοιτητικών εστιών. Ακολουθεί πλήρης ανάλυση των ποσών :

Η τακτική χρηματοδότηση για το 2024 θα είναι αυξημένη κατά 11 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με φέτος, δηλαδή από τα 116 εκατομμύρια το 2023 θα πάμε στα 127 εκατομμύρια ευρώ. Προβλέπεται, επιπλέον, ένα εκατομμύριο ευρώ για την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.

Ο σχεδιασμός του ΥΠΑΙΘΑ προβλέπει μια σειρά από επιπλέον χρηματοδοτικά εργαλεία για τα Πανεπιστήμια. Ειδικότερα:
Έκτακτη χρηματοδότηση για το 2023: 16.100.000 ευρώ, αυξημένο σε σύγκριση με το αντίστοιχο κονδύλι του 2022, που (αφαιρουμένου του ενεργειακού σκέλους) ανερχόταν στα 7,5 εκατομμύρια ευρώ. Σημειώνεται ότι η έκτακτη χρηματοδότηση για το 2023 αντιστοιχεί σχεδόν στο σύνολο του ταμειακού αποθέματος του ΥΠΑΙΘΑ.

  • Έργο «Πανεπιστήμια Αριστείας»: χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες. Τα 132 εκατομμύρια ευρώ του έργου θα κατανεμηθούν σε όλα τα πανεπιστήμια με κριτήρια που θα διαμορφωθούν σε συνεργασία με την ΕΘΑΑΕ. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν «δεύτερο προϋπολογισμό», που θα μπορεί να κατευθυνθεί κυρίως σε ερευνητικό εξοπλισμό, αλλά και σε ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο φάσμα δράσεων και έργων.
  • Πρόγραμμα «Εμπιστοσύνη στα αστέρια»: έχει εκδοθεί η προδημοσίευση του έργου, που ανέρχεται σε 93 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για νέους ερευνητές και συμπράξεις ερευνητών από διαφορετικά ΑΕΙ.
  • Πρόγραμμα «Συμπράξεις ερευνητικής αριστείας»: από το Ταμείο Ανάκαμψης θα κατευθυνθούν 90.700.000 ευρώ για 70 συνεργατικές δράσεις.
    «Ερευνώ – Καινοτομώ»: για σκοπούς έρευνας και καινοτομίας θα κατευθυνθούν από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας 182 εκατομμύρια ευρώ + επιπλέον 60 εκατομμύρια ευρώ από το ΕΛΙΔΕΚ (ακόμα υπό διαπραγμάτευση).
  • Νέο ερευνητικό πρόγραμμα: συνεργασία με Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας για ένα επιπλέον ερευνητικό πρόγραμμα με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ συνολικού ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ.

Clusters για Competence Centers (Κέντρα Ικανοτήτων)
Τακτικός προϋπολογισμός 2024: 127.030.000,00 € αυξημένος κατά 10.910.000 €

Έκτακτη Χρηματοδότηση 2023: 16.100.000,00 € αυξημένη κατά 8.600.000,00€

Εργα ΤΑΑ (475εκ):

  • Πανεπιστήμια Αριστείας: 132 εκ για αγορά ερευνητικού εξοπλισμού και ενίσχυση καινοτομικής δραστηριότητας
  • Διεθνοποίηση ΑΕΙ: 60εκ για joint Μεταπτυχιακά με ξένα πανεπιστήμια
  • Εμπιστοσύνη στα αστέρια: 97εκ (Ερευνητικά έργα σε Μεταδιδακτορικούς φοιτητές και ερευνητές)
  • Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας: 90,7 εκ (Συμπράξεις ΑΕΙ με επιχειρήσεις για εκπόνηση Ερευνητικών Έργων)
  • Βιομηχανικά Διδακτορικά: 21,5 εκ
  • Επισκέπτες καθηγητές: 59,7 εκ
  • e-University – Ψηφιακές υπηρεσίες Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων: 13,5€

 

Διαβάστε επίσης:

Πάτρα: Θρήνος και σπαραγμός στην κηδεία του 29χρονου Χρήστου Κουρουνιώτη – Ντυμένος γαμπρός με στέφανα στην τελευταία κατοικία του ΦΩΤΟ ΒΙΝΤΕΟ

Πάτρα: «Βραχνάς» τα διπλοπαρκαρισμένα ΙΧ στο κέντρο – Κυκλοφοριακό «έμφραγμα» με «σαφάρι» της Τροχαίας

Πάτρα: «Εσβησε» ξαφνικά ο πρόεδρος των κρεοπωλών Παναγιώτης Ζυγούρας

Πάτρα: Μεταφορά «εξπρές» παιδιού από Αστυνομικούς σε Νοσοκομείο

Μητσοτάκης: Με αυστηρά κριτήρια η λειτουργία των μη κρατικών πανεπιστημίων – Ιστορική μεταρρύθμιση