Ο Ιούλιος έφερε μια Χούντα – Η υπόθεση Ασπίδα και οι άφρονες που έστρωσαν το δρόμο
Της δικτατορίας των Απριλιανών επίορκων συνωμοτών του 1967, προηγήθηκαν τα Ιουλιανά του 1965, δηλαδή μια άλλη βασιλική-πρωθυπουργική διαφωνία.
Της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922, προηγήθηκαν ο εθνικός διχασμός, η διαφωνία δηλαδή βασιλιά Κωνσταντίνου και πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου για τη στάση της χώρα μας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι γαλλικές λόγχες του 1917 και η αναπάντεχη (;) λαϊκή ετυμηγορία του 1920.
Της δικτατορίας των Απριλιανών επίορκων συνωμοτών του 1967, προηγήθηκαν τα Ιουλιανά του 1965, δηλαδή μια άλλη βασιλική-πρωθυπουργική διαφωνία. Οταν η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ για την ύπαρξη συνωμοτικής ομάδας στο στράτευμα και η πολυσυζητημένη εμπλοκή του Ανδρέα Παπανδρέου σε αυτήν, τίναξαν στον αέρα όχι μόνο ένα κόμμα, την Ενωση Κέντρου, αλλά και την ίδια τη Δημοκρατία.
Για να φτάσουμε, όμως, στη ρήξη του βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, μια ημέρα σαν σήμερα το 1965, επιβάλλεται να σημειώσουμε ότι όλα ξεκίνησαν έναν χρόνο πριν, το 1964. Το έτος εκείνο επέρχεται η μεγάλη εκλογική νίκη της Ενώσεως Κέντρου. Νίκη με 52,72% και 171 βουλευτές που όμως συνάντησε ανυπέρβλητες δυσκολίες στην κάθε κυβερνητική εφαρμογή, τόσο λόγω της δυσκολίας στην αποδοχή μεταρρυθμίσεων από το παγιωμένο τότε μετεμφυλιακό καθεστώς, όσο κι εξαιτίας ανταγωνισμών στο ίδιο το κυβερνόν κόμμα.
ΟΙ ΑΠΟΥΣΙΕΣ
Οταν η Ενωση Κέντρου ανέλαβε την εξουσία, ήταν απούσες οι προσωπικότητες που έδιναν, ως αντίβαρα, μια σταθερότητα και περιόριζαν την ακραία συγκρουσιακότητα των δύο αστικών παρατάξεων. Απών ήταν, ως αυτοεξόριστος, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μετά την ήττα της ΕΡΕ τον Νοέμβριο του 1963, νεκρός ο Σοφοκλής Βενιζέλος στις 7 Φεβρουαρίου 1964, μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές, νεκρός και ο βασιλιάς Παύλος 6 Μαρτίου 1964, τρεις εβδομάδες μετά τις εκλογές.
Στη θέση του Παύλου έχουμε έναν δημοφιλή μεν, αλλά άπειρο βασιλιά, τον Κωνσταντίνο, ενώ την ίδια ώρα η απουσία του Σοφοκλή Βενιζέλου και η απελευθέρωση φιλοδοξιών στο βενιζελικό στρατόπεδο της Ενωσης Κέντρου επέτρεψαν σε ισχυρές προσωπικότητες, όπως ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης να υπολογίζουν -και όχι άδικα- ότι αποτελούσαν τη διάδοχη κατάσταση. Σε αυτό το πολυπαραγοντικό κομματικό πλαίσιο, συμμετείχε με δυναμικό τρόπο και ο Ανδρέας Παπανδρέου. Γιος του πρωθυπουργού, φρέσκος έπειτα από δεκαετίες ακαδημαϊκής καριέρας στις ΗΠΑ, ανατρεπτικός και συγκρουσιακός στις προτάσεις του, συσπείρωσε γύρω του ριζοσπάστες και νέους πολιτικούς.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ
Τον Ιούλιο του 1965, ο Γεώργιος Παπανδρέου διαφώνησε με τον βασιλιά Κωνσταντίνο για το πρόσωπο του υπουργού Εθνικής Αμυνας και την αλλαγή του αρχηγού ΓΕΣ. Ο Παπανδρέου επιθυμούσε να αντικαταστήσει τον τότε υπουργό Πέτρο Γαρουφαλιά και τον στρατηγό Ιωάννη Γεννηματά αντίστοιχα, εκδηλώνοντας και την πρόθεση να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο Αμύνης. Ο Κωνσταντίνος αρνήθηκε να υπογράψει το σχετικό διάταγμα, προβάλλοντας ως δικαιολογία τη, φημολογούμενη τότε, εμπλοκή του Ανδρέα Παπανδρέου στον παραστρατιωτικό ΑΣΠΙΔΑ, ενώ και ο Γαρουφαλιάς αρνιόταν να εγκαταλείψει το υπουργείο! Κι εκεί ήρθε η διαφωνία, η ανταλλαγή οξύτατων επιστολών (για τις οποίες χρόνια αργότερα δήλωσε ότι μετάνιωσε ο Κωνσταντίνος) και η τελική ρήξη. Στις 7 το απόγευμα της 15ης Ιουλίου 1965 πραγματοποιήθηκε στα Ανάκτορα η τελευταία συνάντηση βασιλιά και πρωθυπουργού. Διήρκεσε μόνο δέκα λεπτά και επιβεβαίωσε το τέλος, με τον Γ. Παπανδρέου να υποβάλλει την παραίτησή του. Πενήντα λεπτά μετά την προφορική του δήλωση, ορκίστηκε ο πρώτος «αποστάτης» πρωθυπουργός, ο τότε πρόεδρος της Βουλής και μέλος της Ενωσης Κέντρου, Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας. Ακολούθησε η «σαλαμοποίηση» του κόμματος κι αν εξαιρέσουμε την τελευταία συναινετική προσπάθεια με την κυβέρνηση Παρασκευόπουλου, το χαλί για την 21η Απριλίου είχε ήδη στρωθεί…
Γεώργιος Παπανδρέου
Πρωθυπουργός
Ο «Γέρος» της Δημοκρατίας ξεκίνησε την πρωθυπουργική του θητεία έχοντας άψογη συνεργασία με τον βασιλιά Κωνσταντίνο και διατηρώντας τη σχέση «παππούς-εγγονός». Στη συνέχεια τα πράγματα άλλαξαν. Ισως έπαιξε ρόλο και το πατρικό φίλτρο…
Κωνσταντίνος
Βασιλιάς των Ελλήνων
Η απειρία του και οι κακοί σύμβουλοι εμπόδισαν τον νεαρό βασιλιά να ξεπεράσει τη διαφωνία του με τον πρωθυπουργό. Πολλοί υποστηρίζουν ότι εκείνον τον Ιούλιο του 1965, ο Κωνσταντίνος έχασε στην ουσία τον θρόνο του…
Κωνσταντίνος Μητσοτάκης
«Δελφίνος» της Ενωσης Κέντρου
Μετά τον αιφνίδιο θάνατο του Σοφοκλή Βενιζέλου, πρόβαλε ως ο ηγέτης του βενιζελικού στρατοπέδου στην Ενωση Κέντρου, ερχόμενος σε ευθεία αντιπαράθεση με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Μετείχε στην πρώτη κυβέρνηση των λεγόμενων «Αποστατών»…,
Ανδρέας Παπανδρέου
«Δελφίνος» της Ενωσης Κέντρου
Ο γιός του πρωθυπουργού επέστρεψε στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ με ηγετικές τάσεις, συγκεντρώνοντας γύρω του μια νέα ομάδα πολιτικών. Η εμπλοκή του στην υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ αποτέλεσε τη θρυαλλίδα των εξελίξεων.
Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας
Πρόεδρος της Βουλής
Σημαντικός λογοτέχνης, αλλά στην πολιτική απέτυχε. Στιγματίστηκε ως ο «Κατεψυγμένος πρωθυπουργός» και ως ο πρώτος «Πρωθυπουργός της Αποστασίας», παρότι η κυβέρνησή του τελικά δεν πέτυχε να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης και παραιτήθηκε.
Τι έγραψε η «Π» εκείνη την εποχή
Η εφημερίδα «Πελοπόννησος» κατέγραψε στις εκδόσεις εκείνων των ταραγμένων ημερών όλες τις εξελίξεις, έχοντας προφανώς επιλέξει την αυστηρή κριτική στην Παπανδρεϊκή πτέρυγα της Ενωσης Κέντρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι γίνεται λόγος ακόμη και για «Παπανδρεϊκές ταραχές», ενώ το κύριο άρθρο 48 ώρες μετά τη λεγόμενη «Αποστασία» μιλάει για το βαρύ έργο όλων όσων βρέθηκαν τότε απέναντι στον Γεώργιο και τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ιδού και τα πρωτοσέλιδα στις εκδόσεις της 16ης, της 17ης και της 18ης Ιουλίου 1965.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
