Ρεκόρ στα στεγαστικά δάνεια: Στροφή στην πρώτη κατοικία με όρους βιωσιμότητας, τι αλλάζει για αγοραστές και τράπεζες

Αμετάβλητη παραμένει η δυναμική της στεγαστικής πίστης το 2025, με τις τράπεζες να καταγράφουν ισχυρή ζήτηση και αύξηση εκταμιεύσεων. Την ίδια στιγμή, ειδικοί τονίζουν την ανάγκη χρηματοοικονομικής υπευθυνότητας στην απόφαση αγοράς ακινήτου.

Ρεκόρ στα στεγαστικά δάνεια: Στροφή στην πρώτη κατοικία με όρους βιωσιμότητας, τι αλλάζει για αγοραστές και τράπεζες

Θετική πορεία συνεχίζει να καταγράφει η στεγαστική πίστη το πρώτο εξάμηνο του 2025, με τις νέες εκταμιεύσεις να προσεγγίζουν – σύμφωνα με τραπεζικές εκτιμήσεις – το 1 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει, όπως σημειώνουν στελέχη του κλάδου, την ενίσχυση του ρόλου των τραπεζών στη στήριξη της πραγματικής οικονομίας και την επιστροφή της αγοράς κατοικίας σε συνθήκες κανονικότητας.

Υπενθυμίζεται ότι το 2024 έκλεισε με στεγαστικά δάνεια ύψους 1,8 δισ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο περίπου 38% σε σχέση με το 2023, οπότε οι εκταμιεύσεις είχαν φτάσει τα 1,3 δισ. ευρώ. Η αύξηση αυτή αποτελεί συνέχεια μιας ανοδικής τάσης που ξεκίνησε από το 2020, μετά από σχεδόν μια δεκαετία στασιμότητας.

Οι τραπεζικές προβλέψεις για το υπόλοιπο του 2025 είναι ακόμη πιο αισιόδοξες, με βασικούς καταλύτες την αυξημένη ζήτηση για πρώτη κατοικία και την ενεργοποίηση νέων κρατικών προγραμμάτων, όπως το «Σπίτι μου ΙΙ».

Το μέσο ύψος των νέων δανείων κυμαίνεται πλέον μεταξύ 110.000 και 120.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό εγκρίσεων έχει ξεπεράσει το 70% – με αρκετές περιπτώσεις να φτάνουν έως και το 80%, χάρη στο προφίλ των αιτούντων: ηλικίες 35 έως 50 ετών, σταθερό εισόδημα, χαμηλό δανειακό υπόλοιπο και ίδια κεφάλαια για την κάλυψη μέρους της αξίας του ακινήτου.

Κανόνες για ασφαλή αγορά κατοικίας

Με δεδομένο το αυξημένο ενδιαφέρον για στεγαστική πίστη, το Κέντρο Χρηματοοικονομικής Υπευθυνότητας επισημαίνει σειρά βασικών αρχών για τη λήψη μιας σωστά σταθμισμένης απόφασης αγοράς ακινήτου:

  • Ρεαλιστικός προϋπολογισμός: Η μηνιαία δόση δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 30–35% του εισοδήματος. Υπολογίζονται και έξοδα συντήρησης, φόροι, κοινόχρηστα, ανακαινίσεις.
  • Κατάλληλο ακίνητο: Επιλέγεται ακίνητο με βάση τις πραγματικές ανάγκες και όχι την πολυτέλεια. Προτεραιότητα στη λειτουργικότητα.
  • Τοποθεσία: Λαμβάνονται υπόψη η ποιότητα ζωής, οι συγκοινωνίες, η προοπτική ανάπτυξης, η ασφάλεια και η αξία μεταπώλησης.
  • Σύγκριση τιμών: Έρευνα για παρόμοια ακίνητα στην ίδια περιοχή και ανάλυση τάσεων πριν την τελική απόφαση.
  • Νομικός και πολεοδομικός έλεγχος: Τίτλοι ιδιοκτησίας, πολεοδομικές εκκρεμότητες, αυθαιρεσίες και νομιμότητα χρήσεων πρέπει να έχουν ελεγχθεί από ειδικούς.
  • Σωστή χρηματοδότηση: Επιλογή σταθερού επιτοκίου σε φάσεις αυξημένου κόστους δανεισμού. Διαπραγμάτευση όρων, χρήση ανεξάρτητου συμβούλου.
  • Τεχνικός έλεγχος: Μηχανικός ελέγχει το ακίνητο για στατικότητα, μόνωση, εγκαταστάσεις και ενδεχόμενες ανάγκες ανακαίνισης.
  • Μελλοντικός σχεδιασμός: Λαμβάνονται υπόψη αλλαγές στη ζωή του νοικοκυριού – εργασία, οικογένεια, μετακινήσεις – και η βιωσιμότητα της επένδυσης.
  • Κρυφά κόστη: Φόροι μεταβίβασης, συμβολαιογραφικά και δικηγορικά έξοδα, κόστος αναβάθμισης ή συντήρησης, ειδικά για παλαιά ακίνητα.
  • Συνεργασία με ειδικούς: Μεσίτης, δικηγόρος, μηχανικός και χρηματοοικονομικός σύμβουλος εξασφαλίζουν ότι η αγορά είναι ασφαλής.
  • Δανεισμός με όρια: Το νοικοκυριό πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το 30–40% της αξίας με ίδια κεφάλαια. Ο δανεισμός δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60–70% της αξίας του ακινήτου.

Το πρόγραμμα του Κέντρου Χρηματοοικονομικής Υπευθυνότητας υλοποιείται από την doValue σε συνεργασία με το Εργαστήριο Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, υπό την επιστημονική επιμέλεια του καθηγητή Νίκου Δ. Φίλιππα. Στόχος είναι η ενίσχυση της οικονομικής ενημέρωσης των πολιτών και η ενθάρρυνση υπεύθυνων οικονομικών αποφάσεων σε ένα περιβάλλον με αυξανόμενο ενδιαφέρον για την αγορά κατοικίας.