Σε αδιέξοδο η στέγαση στην Ελλάδα – Ενοίκια στα ύψη, μέτρα χωρίς αποτέλεσμα

Εκρηκτική η κατάσταση στην αγορά κατοικίας – Ανησυχία από Κομισιόν και Eurostat για τη ραγδαία επιδείνωση του στεγαστικού προβλήματος

Σε αδιέξοδο η στέγαση στην Ελλάδα – Ενοίκια στα ύψη, μέτρα χωρίς αποτέλεσμα

Σε νέα φάση έξαρσης έχει εισέλθει η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα, καθώς τα ενοίκια αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς και η προσιτή στέγη μετατρέπεται σε άπιαστο όνειρο για χιλιάδες νοικοκυριά. Παρά τις εξαγγελίες και τα προγράμματα της κυβέρνησης, το πρόβλημα όχι μόνο δεν περιορίζεται, αλλά εντείνεται, με τις τιμές να σκαρφαλώνουν και την ιδιοκατοίκηση να υποχωρεί σημαντικά.

Εκρηκτικές αυξήσεις στα ενοίκια – Στο 10,9% τον Μάιο
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό του Μαΐου 2025, τα ενοίκια σημείωσαν ετήσια αύξηση κατά 10,9%, ενώ ο γενικός δείκτης του κλάδου της στέγασης ενισχύθηκε κατά 6%. Η συνεχής άνοδος των τιμών έχει προκαλέσει ασφυξία στην αγορά ενοικίων, με πολλούς πολίτες να χαρακτηρίζουν «εξωπραγματικά» τα ποσά που απαιτούνται ακόμη και για παλιά, μικρά διαμερίσματα.

Κατά την τελευταία τετραετία (Μάιος 2021 – Μάιος 2025), τα ενοίκια έχουν αυξηθεί συνολικά κατά 21,5%, ενώ το συνολικό κόστος στέγασης κατά 22,6%. Ενδεικτικό της πίεσης που ασκείται στα νοικοκυριά είναι το γεγονός ότι τα ανείσπρακτα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 23% το 2024, αποκαλύπτοντας την αδυναμία πολλών ενοικιαστών να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Η προσιτή στέγη σε ανεπάρκεια – Το έλλειμμα 200.000 κατοικιών
Η συνολική εικόνα δείχνει μια αγορά ακινήτων που εμφανίζει σημάδια υπερθέρμανσης, μετά από μια δεκαετία συρρίκνωσης. Παράγοντες της κτηματαγοράς εκτιμούν ότι σήμερα «λείπουν» από την αγορά περίπου 200.000 κατοικίες, οι οποίες θα μπορούσαν να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος των αναγκών εάν επανέλθουν σε κυκλοφορία (π.χ. μέσω ανακαίνισης ή αξιοποίησης κλειστών διαμερισμάτων).

Ωστόσο, την κατάσταση επιδείνωσε πρόσφατα και η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, η οποία «φρέναρε» την έκδοση οικοδομικών αδειών, δημιουργώντας περαιτέρω εμπόδια στην ανανέωση του κτιριακού αποθέματος.

Η Κομισιόν «δείχνει» έλλειψη στρατηγικής και υπερτίμηση ακινήτων
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, επισημαίνει ξεκάθαρα πως η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια «κρίση προσιτότητας της κατοικίας» (housing affordability crisis). Η Κομισιόν ζητά την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, με καταγραφή του διαθέσιμου αποθέματος και των στεγαστικών αναγκών σε κάθε περιφέρεια, προκειμένου να διασφαλιστεί η προσβασιμότητα στη στέγαση.

Επιπλέον, εκτιμά πως οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο 9,3% κατ’ έτος την περίοδο 2020–2024, έναντι 4,9% στην Ε.Ε., χαρακτηρίζοντας την ελληνική αγορά «υπερτιμημένη» κατά περίπου 20%.

Η Ελλάδα στην κορυφή των στεγαστικών επιβαρύνσεων στην Ε.Ε.
Τα στοιχεία της Eurostat για το 2024 καταγράφουν την Ελλάδα ως τη χώρα με τη μεγαλύτερη στεγαστική επιβάρυνση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Έλληνες δαπανούν κατά μέσο όρο το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για έξοδα στέγασης (ενοίκιο ή δόση δανείου, λογαριασμοί, συντήρηση κ.λπ.), όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι μόλις 19,2%. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη η τάση είναι πτωτική, σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου το ποσοστό αυξήθηκε περαιτέρω από το 35,2% του 2023 και το 34,2% του 2022.

Τα ημίμετρα της κυβέρνησης – Σπίτι μου και επιδοτήσεις χωρίς αντίκρισμα
Η κυβέρνηση μέχρι στιγμής έχει απαντήσει με αποσπασματικές πρωτοβουλίες, όπως τα προγράμματα «Σπίτι μου 1 και 2» ή η επιδότηση ενοικίου, η οποία αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή τον Νοέμβριο του 2025. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δεν φαίνεται να μπορούν να αναχαιτίσουν το κύμα ακρίβειας, ούτε να αλλάξουν τους βασικούς όρους της στεγαστικής κρίσης.

Η ιδιοκατοίκηση –που κάποτε ξεπερνούσε το 84% στην Ελλάδα– έχει πλέον υποχωρήσει στο 69,6% (στοιχεία 2023), φανερώνοντας την υποχώρηση της δυνατότητας των νοικοκυριών να αποκτήσουν ή να διατηρήσουν ιδιόκτητη κατοικία.

Αττική και Αθήνα «πρωταθλήτριες» στις τιμές – Ραγδαία άνοδος και στις υπόλοιπες πόλεις
Η μέση τιμή ενοικίασης στην Αττική προσεγγίζει τα 12 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ στο κέντρο της Αθήνας, ένα μικρό διαμέρισμα μπορεί να κοστίζει ως και 583 ευρώ. Σύμφωνα με τις τελευταίες ετήσιες εκθέσεις του δικτύου RE/MAX Ελλάς, την περίοδο 2023-2024 σημειώθηκε αύξηση 5,6% στα ενοίκια πανελλαδικά και 7,6% στην Αττική, ενώ την περίοδο 2022-2023 η άνοδος ήταν 5,9% και 5,3% αντίστοιχα.

Η τάση παραμένει έντονα ανοδική, γεγονός που ενισχύει τις προβλέψεις για περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης στο εγγύς μέλλον.

Ένας εφιάλτης χωρίς τέλος για τα νοικοκυριά
Η εύρεση κατοικίας –είτε για αγορά είτε για ενοικίαση– έχει μετατραπεί σε εφιάλτη για χιλιάδες οικογένειες και νέους, με το πρόβλημα να γίνεται όλο και πιο σύνθετο και έντονο. Οι επόμενοι μήνες αναμένεται να είναι κρίσιμοι, καθώς οι πιέσεις στην αγορά συνεχίζονται, ενώ από πλευράς Πολιτείας απουσιάζει ένα συγκροτημένο, μακροπρόθεσμο στεγαστικό σχέδιο που θα αντιμετωπίσει τη ρίζα του προβλήματος και όχι μόνο τις συνέπειές του.