Τα ψάρια που πρέπει να τρώμε με μέτρο – Τα προσέχουμε για να τα έχουμε!

Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος

Οι παλιοί συνήθιζαν να λένε την παροιμία: «Κάθε πράγμα στον καιρό του και τον Αύγουστο ο κολιός».

Κι αυτό γιατί ο «παχύς» κολιός του Αυγούστου είναι πολύ πιο νόστιμος, γιατί είναι γεμάτος αβγά. Σε μια εποχή, όμως, υπεραλίευσης, στη διάρκεια της οποίας τα αποθέματα ψαριών ανά τον κόσμο όλο και μειώνονται, μήπως πρέπει να αφήσουμε τον κολιό -κι άλλα είδη- στην ησυχία τους;

Η κλιματική κρίση, η άνοδος της θερμοκρασίας και η ρύπανση της θάλασσας, αλλά και τα κενά στον έλεγχο της αλιείας, η αποτυχία υιοθέτησης βιώσιμων πρακτικών, η παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία και η καταστροφή σημαντικών οικοτόπων, είναι μερικοί από τους βασικούς παράγοντες που αυξάνουν την πίεση σε θάλασσες όπως η Μεσόγειος, άρα και το Ιόνιο.

Καλό είναι, λοιπόν, να δίνουμε λίγη παραπάνω σημασία στο τι επιλέγουμε να φάμε και, ειδικά τώρα το καλοκαίρι, που οι ψαροταβέρνες έχουν την τιμητική τους. Τι εννοούμε; Αν για το ψάρι που θα επιλέξουμε να καταναλώσουμε, ξεκινήσουμε να λαμβάνουμε υπόψη το μέγεθός του και την περίοδο που αναπαράγεται, τότε μπορούμε έμπρακτα να βοηθήσουμε στην προστασία των θαλασσών μας. Με απλά λόγια, το μέγεθος ενός ψαριού δείχνει εάν έχει μπει στην αναπαραγωγική του φάση. Αν γνωρίζουμε την περίοδο αναπαραγωγής ενός ψαριού, τότε κάλλιστα μπορούμε να αποφεύγουμε την κατανάλωσή του το συγκεκριμένο διάστημα, επιτρέποντάς του να δώσει απογόνους και να αυξηθούν τα ιχθυαποθέματα.

Κι επειδή στην περιοχή μας κυριαρχούν οι γαύροι και οι σαρδέλες, ας δούμε, με την πολύτιμη βοήθεια του WWF Ελλάς, τι και πότε επιτρέπεται για τα δυο αγαπημένα είδη ψαριών:

ΣΑΡΔΕΛΑ
Ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος: 11 εκ. (ολικό μήκος). Προτείνεται η κατανάλωση σε μεγέθη μεγαλύτερα από 14 εκ. (ολικό μήκος).
Περίοδος αναπαραγωγής: Από Νοέμβριο έως Απρίλιο.

Την τελευταία διετία φαίνεται πως, εκτός της έντονης αλιευτικής πίεσης που υπόκειται το απόθεμα της σαρδέλας, το συγκεκριμένο είδος επηρεάζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό και από την αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας. Η σαρδέλα προτιμά τα κρύα νερά για να αναπαραχθεί και με την αύξηση της θερμοκρασίας έχουν συρρικνωθεί οι περιοχές που μπορεί να το κάνει.

ΓΑΥΡΟΣ
Ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος: 9 εκ. (ολικό μήκος). Προτείνεται η κατανάλωση σε μεγέθη μεγαλύτερα από 9 εκ.
Περίοδος αναπαραγωγής: Από Μάιο έως Σεπτέμβριο.

Ακολοθεί ένας βασικός οδηγός που μπορούμε να συμβουλευόμαστε, έτσι ώστε μέχρι το τέλος του καλοκαιριού να κάνουμε περισσότερο υπεύθυνες, βιώσιμες επιλογές στις ψαροταβέρνες, στα εστιατόρια και στο σπίτι.

ΑΣΤΑΚΟΣ
Ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος: 9 εκ. (μήκος κεφαλοθώρακα). Προτείνεται η κατανάλωσή του σε μεγέθη μεγαλύτερα των 9,5 εκ.
Απαγορευμένη περίοδος αλιείας: Από 1η Σεπτεμβρίου μέχρι 31 Δεκεμβρίου.
Περίοδος αναπαραγωγής: Από Σεπτέμβριο έως Οκτώβριο και από Φεβρουάριο έως Μάρτιο.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, απαγορεύεται η αλιεία, η εμπορία και η πώληση αβγομένων αστακών του είδους Palinurus elephas. Σε περίπτωση που αλιευθούν τέτοιοι αστακοί επιβάλλεται η άμεση απελευθέρωσή τους στη θάλασσα.

ΓΑΡΙΔΑ ΘΕΡΜΑΪΚΟΥ ΚΑΙ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ
Ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος: Προτείνεται η κατανάλωση σε μεγέθη μεγαλύτερα από 4,5 εκ. (μήκος κεφαλοθώρακα), καθώς ωριμάζει αναπαραγωγικά σε μέγεθος 4,1 εκ. (μήκος κεφαλοθώρακα)
Περίοδος αναπαραγωγής: Από Απρίλιο έως Οκτώβριο.

ΓΑΜΠΑΡΗ
Ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος: 2 εκ. (μήκος κεφαλοθώρακα). Προτείνεται η κατανάλωση σε μεγέθη μεγαλύτερα από 3 εκ. (μήκος κεφαλοθώρακα), καθώς ωριμάζει αναπαραγωγικά στα 2,5 εκ. (μήκος κεφαλοθώρακα).
Περίοδος αναπαραγωγής: Από Σεπτέμβριο έως Νοέμβριο κι από Μάρτιο έως Απρίλιο.

ΚΑΛΑΜΑΡΙ
Ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος: Προτείνεται η κατανάλωσή του σε μεγέθη μεγαλύτερα από 19 εκ. (μήκος μανδύα, δηλαδή το κυρίως σώμα του καλαμαριού, χωρίς τα πλοκάμια).
Περίοδος αναπαραγωγής: Από Δεκέμβριο έως Φεβρουάριο.

ΓΟΠΑ
Ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος: 10 εκ. (ολικό μήκος). Προτείνεται η κατανάλωσή της σε μεγέθη μεγαλύτερα από 15 εκ. (ολικό μήκος).
Περίοδος αναπαραγωγής: Από Ιανουάριο έως Μάιο.

ΜΠΑΚΑΛΙΑΡΟΣ
Ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος: 20 εκ. Προτείνεται η κατανάλωση σε μεγέθη μεγαλύτερα των 39 εκ.
Περίοδος αναπαραγωγής: Από Δεκέμβριο έως Ιούνιο.

ΦΑΓΚΡΙ
Ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος: 18 εκ. (ολικό μήκος). Προτείνεται να καταναλώνεται σε μεγέθη μεγαλύτερα από 27 εκ. (ολικό μήκος).
Περίοδος αναπαραγωγής: Από Φεβρουάριο έως Ιούνιο.

Κωνσταντίνος Κουτσικόπουλος: Προσοχή στις παράνομες αλιείες

Την προσοχή των πολιτών-καταναλωτών ειδικά αυτήν τη χρονική περίοδο ζήτησε ο καθηγητής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών Κωνσταντίνος Κουτσικόπουλος. «Επειδή το καλοκαίρι παρατηρείται πάντα αυξημένη ζήτηση για το ψάρι, καλό είναι να προσέχουμε αφενός το ελάχιστο επιτρεπόμενο εμπορεύσιμο μέγεθος κι αφετέρου το από πού αγοράζουμε ψάρια» δήλωσε ο Κ. Κουτσικόπουλος και πρόσθεσε: «Στην πρώτη περίπτωση βοηθούμε με τον τρόπο μας στην ισορροπία του θαλάσσιου οικοσυστήματος και στη δεύτερη περίπτωση υπάρχει όφελος τόσο για την οικολογία και το περιβάλλον, όσο και για τους επαγγελματίες ιχθυοπαραγωγούς που τηρούν τα επιτρεπόμενα κριτήρια και προδιαγραφές. Θέλει μεγάλη προσοχή κι επαγρύπνηση για να καταφέρουμε να αποφύγουμε να αγοράζουμε ψάρια που προέρχονται από παράνομες αλιείες ή από ερασιτέχνες».

Ο Κ. Κουτσικόπουλος έδωσε και κάποιες ακόμη χρηστικές πληροφορίες: «Δεν είναι αλήθεια ότι τα ψάρια αναπαράγονται το καλοκαίρι. Για παράδειγμα, ο γαύρος και η σαρδέλα είναι δύο μικρά πελαγικά ψάρια που μοιάζουν πολύ, τουλάχιστον εξωτερικά. Η σαρδέλα αναπαράγεται το χειμώνα, ενώ ο γαύρος το καλοκαίρι. Η ποικιλότητα στη φύση δεν χαρακτηρίζει μόνο τη μορφή, αλλά και τους κύκλους ζωής. Το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο προσπαθεί να περιορίσει την αλόγιστη πίεση στους ιχθυοπληθυσμούς και τα οικοσυστήματα, αλλά η ιδιαιτερότητα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων μας (σ. πολλά είδη που συνυπάρχουν και κυρίως κοντά στην ακτή) δυσκολεύει το εγχείρημα. Μια υπεύθυνη καταναλωτική συμπεριφορά είναι μια σημαντική συνεισφορά στην προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων μας».

Γιώργος Πετρόπουλος: «Η σαρδέλα έγινε όπως το… λάδι!»

Η περιοχή μας δεν είχε πολύ ψάρι το φετινό καλοκαίρι σύμφωνα με τον Γιώργο Πετρόπουλο, ιδιοκτήτη γνωστού ιχθυοπωλείου στην πλατεία Ομόνοιας της Πάτρας. «Στον Πατραϊκό αλιεύονται κυρίως σαρδέλα και γαύρος, όμως οι βοριάδες που επικρατούν το τελευταίο διάστημα δεν ευνοούν τους ψαράδες, με αποτέλεσμα να μη γίνονται καλές ψαριές» σχολίασε στην «Π» και πρόσθεσε: «Θα δούμε τι θα συμβεί όταν πέσει ο αέρας. Από τον Οκτώβριο, πάντως, αισιοδοξούμε ότι τα πράγματα θα είναι καλύτερα. Σε ό,τι αφορά την υπεραλίευση, είναι ένα φαινόμενο με αρνητικές συνέπειες για όλους. Και η σαρδέλα έφτασε να είναι όπως… το λάδι!».

Ο Γιώργος Πετρόπουλος συνιστά στους αναγνώστες της «Π» να προτιμούν το ψάρι, ενισχύοντας έτσι και την υγεία τους, αλλά και τον κλάδο των ιχθυοπαραγωγών και των αλιέων. «Αυτήν την περίοδο φεύγουν πολύ τα νηστίσιμα είδη, κυρίως καλαμαράκια, γαρίδες κ.λπ. Η εορτή της Παναγίας πέφτει φέτος Παρασκευή και ο κόσμος, ειδικά οι πιο παλιοί, ζητούν ψάρι, γιατί ξέρουν ότι το επιβάλει η ημέρα. Αρκετοί ζητούν και βακαλάους» τόνισε ο πατρινός ιχθυοπώλης.

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ

Με τη βοήθεια του Γιώργου Πετρόπουλου συντάξαμε και μια λίστα με τα είδη ψαριών που μπορεί να συναντήσει κανείς στο Ιόνιο. Τα κυριότερα είναι τα εξής: Καρχαρίας, σκυλόψαρο, σαλάχι, μουρούνα, σαρδέλα, σκουμπρί, κολιός, παλαμίδα, τόνος, λακέρδα, ξιφίας, γαύρος, σμέρνα, χελιδονόψαρο, μπακαλιάρος, λούτσος, αθερίνα, κέφαλος, δελφίνι, λαυράκι, ροφός, σφυρίδα, πέρκα, χάνος, συναγρίδα, τσιπούρα, δράκαινα, φαγκρί, λυθρίνι, σπάρος, σαργός, γόπα, μελανούρι, μαρίδα, κουτσουμούρα, μπαρμπούνι, γλώσσα, πεσκαντρίτσα κ.ά.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News