5+1 ενστάσεις στο νομοσχέδιο
Του Λευτέρη Καρχιμάκη, υπ. διδάκτορας – λέκτορας Πολιτικών Επιστημών – μέλος συμβουλίου διοίκησης Πανεπιστημίου Leiden.
Η κυβέρνηση έρχεται να ενισχύσει την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και να ιδρύσει μη κρατικά – μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια.
Παρά το ότι δεκάδες προτάσεις βελτίωσης κατατέθηκαν, το τελικό κείμενο πάσχει ως προς την ενίσχυση του Δημόσιου – δωρεάν – Πανεπιστημίου κι ως προς τη δημιουργία μη Κερδοσκοπικών, που θα εξυπηρετούν την κοινωνική κινητικότητα.
Με βάση τα παραπάνω μπορούμε να μιλάμε για 5+1 σοβαρές ενστάσεις.
1. Υπάρχει πρόβλημα στην Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση, αλλά αυτό δεν έγκειται στην έλλειψη ιδιωτικών. Κάθε νομοσχέδιο πρέπει να επιλύει ένα πραγματικό πρόβλημα. Η κυβέρνηση έχει δίκιο ότι υπάρχει ζήτημα στην ΤΕ, αλλά αυτό δεν αντιμετωπίζεται με την ίδρυση ιδιωττικών.
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες άνω του 90% των φοιτητών είναι εγγεγραμμένο σε δημόσια. Οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην Τριτοβάθμια Παιδεία λαμβάνουν χώρα μετά από εξαντλητικό διάλογο κι έχουν ως άξονα την ενίσχυση και αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου. Αντίθετα, στη χώρα μας, η κυβέρνηση έρχεται, δίχως καμία ουσιαστική διαβούλευση με φορείς και αντιπολίτευση. Αντί να συζητήσουμε το πώς θα αναβαθμίσουμε το δημόσιο πανεπιστήμιο, συζητάμε το πώς θα δημιουργήσουμε ιδιωτικά. Πρέπει να συζητήσουμε το πώς θα φτιάξουμε τη δική μας Σορβόννη, το δικό μας Cambridge, το δικό μας Leiden, όλα κορυφαία δημόσια πανεπιστήμια κι όχι να παρακαλούμε κάποιους να έρθουν από το εξωτερικό, να μας σώσουν.
Αυτό προϋποθέτει σημαντική ενίσχυση της χρηματοδότησης των ΑΕΙ και επίλυση χρόνιων οργανωτικών ανεπαρκειών. Η Ελλάδα είναι ουραγός στις δαπάνες για την Παιδεία. Είναι ζήτημα προτεραιότητας. Πρέπει, πρώτα, να ενισχυθεί το δημόσιο πανεπιστήμιο και μετά να ανοίξει η κουβέντα για μη κρατικά ιδρύματα.
2. Δεν διασφαλίζεται ο ρόλος της Παιδείας, ως μοχλός κοινωνικής κινητικότητας.
Στη Νομική Αθηνών είχα συμφοιτητές ανθρώπους από κάθε κοινωνική τάξη. Πολλοί δεν θα είχαν την δυνατότητα να σπουδάσουν δωρεάν.
Ιδιωτικά πανεπιστήμια, σημαίνουν δίδακτρα ακριβά. Η Ιατρική του University of Nicosia, η πρώτη που θα ανοίξει Παράρτημα, έχει δίδακτρα 22.000 € και μερικές χιλιάδες τον χρόνο για ασφάλιση και τέλη εγγραφής. Στο 5ο και 6ο έτος προστίθενται 6.000 €. Δεν ξέρω καμία λαϊκή οικογένεια, που να μπορεί να τα πληρώσει.
Δίχως την πρότερη ενίσχυση της δημόσιας Εκπαίδευσης, κινδυνεύουμε να δημιουργήσουμε ακραίο ταξικό σύστημα και να διαλύσουμε το δωρεάν Πανεπιστήμιο. Θα μπορούσε, κάποιος, να αντιτάξει τη χορήγηση φοιτητικών δανείων. Στις χώρες, στις οποίες εφαρμόστηκε, πρόκειται για καταστροφική συνταγή. Επομένως, τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα έπρεπε να εγγυώνται την είσοδο δίχως να χρειάζεται να υποθηκεύσουν το μέλλον τους.
3. Μη κρατικά θα είναι, μη κερδοσκοπικά δεν θα είναι. Τα πανεπιστήμια, που θα έρθουν, μπορούν να είναι Κερδοσκοπικά. Ενα «μητρικό» θα πουλάει το franchise σε Παράρτημα, θα εγγράφει την πληρωμή στο Μητρικό στα έξοδα και έτσι, λογιστικά, θα φαίνεται ως μη κερδοσκοπικό!
Το σύστημα αυτό καταρρίπτει και το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι η δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων θα ανασχέσει την εκροή συναλλάγματος στο εξωτερικό. Τα δίδακτρα θα πηγαίνουν, μέσα από franchise, κατευθείαν στα μητρικά πανεπιστήμια εξωτερικού.
4. Πτυχία περιορισμένης ευθύνης. Η εμπλοκή funds ενέχει κίνδυνο δημιουργίας πτυχιούχων ανύπαρκτων πανεπιστημίων.
Θα αναρωτηθεί κανείς, γιατί να πάμε με το χειρότερο σενάριο; Γιατί, όταν νομοθετείς πρέπει να εξασφαλίζεις τη βιωσιμότητα των θεσμών που δημιουργείς. Η Πολιτεία υπέφερε κάθε φορά που αποφάσισε να ανοιχτεί στο… άγνωστο με βάρκα την ελπίδα!
Το κείμενο του νομοσχεδίου με κάνει να ανησυχώ. Ορίζει ότι η μελέτη οικονομικής βιωσιμότητας θα πρέπει να είναι 5ετής. Φανταστείτε οι φοιτητές να έχουν χρυσοπληρώσει ένα πτυχίο και τη στιγμή της αποφοίτησης τους το Πανεπιστήμιο να κλείνει. Το πρόβλημα δεν θα αφορά αποκλειστικά τους αποφοίτους ιδιωτικών πανεπιστημίων, αλλά το σύνολο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Η φήμη των ελληνικών πανεπιστημίων θα αμαυρωθεί και η δυνατότητα διεθνοποίησης θα καταστεί αδύνατη.
5. Κολλέγια στην Αγγλία, πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Ο νόμος επιτρέπει την «πανεπιστημιοποίηση» αλλοδαπών ιδρυμάτων τα οποία δεν αναγνωρίζονται ως Πανεπιστήμια στις χώρες τους. Ανοίγει, λοιπόν, η πόρτα για συμπίεση προς τα κάτω της ποιότητας της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Δημιουργείται, εύλογα, η απορία για το αν η κυβέρνηση επιδιώκει το εμπόριο της ιδιότητας του «Πανεπιστημίου», παίζοντας με τις ελπίδες χιλιάδων οικογενειών και με το επίπεδο της Τριτοβάθμιας Παιδείας στη χώρα.
Το Σύνταγμα δεν είναι προαιρετικό. Σε μία χώρα, που μόλις καταδικάστηκε από το Ευρωκοινοβούλιο για υποχώρηση του Κράτους Δικαίου, έχουμε την πολυτέλεια να επιχειρούμε συνταγματικές ακροβασίες; Αν η κυβέρνηση λαμβάνει σοβαρά υπόψη τον πραγματικό κίνδυνο, θα ξόρκιζε, όπως ο διάολος το λιβάνι, την πιθανότητα παραβίασης του Συντάγματος.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
