Η ψυχοθεραπεία της Black Friday
Η Αντιγόνη Βαλληνδρά, είναι Γενικός Ιατρός, Διευθύντρια ΕΣΥ ΚΥ Αγίας Παρασκευής.
Η προσπάθεια να αποφύγεις να ψωνίσεις την Βlack Friday μοιάζει με την προσπάθεια που καταβάλλει κανείς να αντισταθεί στα μελομακάρονα κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων.
Και οι δυο πειρασμοί συμβαίνουν μια φορά το χρόνο, υπάρχουν για να σε δελεάζουν και δημιουργούν, ενδίδοντας σε αυτούς, ένα ευφορικό συναίσθημα που καταγράφεται στο μεταιχμιακό σύστημα του ανθρώπινου εγκεφάλου. Δηλαδή, στη μνήμη του.
Το φαινόμενο της Μαύρης Παρασκευής είναι εισαγόμενο από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και τα τελευταία χρόνια γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλες τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Έτσι κάθε χρόνο, ανήμερα την Black Friday, κι ενώ μια εβδομάδα πριν βομβαρδιζόμαστε από διαφημιστικά μηνύματα προϊόντων, οι αγοραστές τρέχουν στα καταστήματα ως ορμητικός χείμαρρος, προκειμένου να προλάβουν τις προσφορές.
Είναι προφανές ότι εμπλέκονται ποικίλοι ψυχολογικοί μηχανισμοί που, ενδεχομένως, μπορούν να ερμηνεύσουν την συμπεριφορά των αγοραστών. Οι τελευταίοι λειτουργούν ως μέρος ενός μεγάλου πλήθους και η ψυχολογία τους διέπεται από συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Mια από τις σημαντικές διαστάσεις της ψυχολογίας του πλήθους είναι ότι, όταν είμαστε μια ομάδα με άλλους ανθρώπους, γινόμαστε ανώνυμοι. Μπορούμε τότε να κάνουμε πράγματα που δεν θα κάναμε διαφορετικά.
Όσο πιο όμοιοι είμαστε με το υπόλοιπο πλήθος, τόσο μεγαλύτερη ψευδαίσθηση ελευθερίας έχουμε. Γι αυτό, μέσα στο πλήθος, μεταλλασσόμαστε σε ανταγωνιστικά και επιθετικά όντα. Φτάνουμε έτσι στο σημείο, να βλέπουμε- μέσα από την τηλεόραση σκηνές αλλοφροσύνης στα καταστήματα από αγριεμένους καταναλωτές, που σπρώχνονται και ποδοπατούνται. Και το χειρότερο είναι πως θεωρούμε ότι πρόκειται για μια «φυσιολογική» συμπεριφορά, αφού αλλιώς θα χάσουμε την ευκαιρία, το μοναδικό, το επείγον ή ακόμα και το δημοφιλές προϊόν.
Από την άλλη, οι σύνθετες στρατηγικές διαδικασίες της διαφήμισης (marketing) στοχεύουν να αποσπάσουν την προσοχή του καταναλωτικού κοινού και να επηρεάσουν θετικά την ψυχολογία του, ώστε να αγοράσει οτιδήποτε, ασχέτως αν τελικά ήταν αυτό που πραγματικά χρειαζόταν. Ταυτόχρονα οι μεγάλες εταιρείες, μέσω της επίμονης διαφήμισης, δημιουργούν την αίσθηση ότι, αν οι καταναλωτές δεν πραγματοποιήσουν μια αγορά την συγκεκριμένη μέρα, θα χάσουν μια πολύ μεγάλη ευκαιρία. Η αίσθηση του καταναλωτικού κοινού ότι δεν έχασε κάτι – ακόμα και αν δεν το ήθελε αρχικά- του δημιουργεί μια αίσθηση προσωρινής ικανοποίησης και πληρότητας.
Η επιτυχημένη απόκτηση ενός υλικού προϊόντος λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά.
Συνοψίζοντας, σε μια γενική θεώρηση, εκτιμώ ότι η Black Friday δεν είναι απλά μόνο μια εκδοχή του μοντέρνου τρόπου ζωής. Αντιθέτως, εκπορεύεται από μια βαθιά και παλαιά ψυχολογική ανάγκη του ανθρώπου, που φέρνει στην επιφάνεια ο μοντέρνος τρόπος ζωής.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
