Αρκετά γκρεμίσαμε μέχρι σήμερα

Γράφει ο Γιώργος Βιδάλης*

Ηταν η εποχή που το ένα πίσω από τ’ άλλο, τα εμβληματικά κτήρια της πόλης κατεδαφίζονταν για να στηθούν στη θέση τους πολυώροφα κουτιά. Ηταν η εποχή που η πόλη «πλήρωνε» την ανόητη προσπάθεια του πολιτικού της προσωπικού για εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη «όπως-όπως», σε συνδυασμό με την αδηφάγο όρεξη μεγαλοϊδιοκτητών και μη.

Δεν θα μπορούσε φυσικά αυτή η λαίλαπα να αφήσει ανέγγιχτα και σημαντικά δημόσια ή δημοτικά κτίρια. Ετσι αφού στα 1970 κατεδαφίζεται το κτίριο της Δημοτικής αγοράς του Μαρκάτου, για να πάρει τη θέση του μια άσπρη ντουλάπα, τον επόμενο χρόνο με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς διαγωνισμό ανατίθεται εργολαβικά η κατεδάφιση του Τελωνείου. ενα θαυμάσιο πετρόχτιστο κεραμοσκεπές κτήριο το οποίο όπως και το κτήριο της αγοράς Μαρκάτο τα συναντάμε 50 χρόνια μετά σε νοσταλγικές δημοσιεύσεις συμπολιτών μας.

Συνακόλουθα την επόμενη χρονιά κατεδαφίζεται το σήμα κατατεθέν της πόλης, ο φάρος, και αργότερα η Δημοτική αγορά της άνω πόλης.

Ας μείνουμε όμως στο Τελωνείο μια κι αυτό είναι η αφορμή για τούτη τη δημοσίευση.

Το κτίριο του τελωνείου κατεδαφίστηκε για να οικοδομηθεί στη θέση του «νέο σύγχρονο κτήριο για τις αυξημένες ανάγκες των λιμενικών υπηρεσιών», λες και δεν θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν οι αυξημένες ανάγκες με μια προσθήκη έστω και ενός σύγχρονου κτηρίου λίγο πιο δω, λίγο πιο κει, αφού έτσι κι αλλιώς η χερσαία επιφάνεια μεγάλωνε με την τεράστια διαπλάτυνση του Γαλλικού Μόλου.

Το νέο «ΚΤΗΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΑΤΡΩΝ» θεμελιώθηκε με τα αντίστοιχα «ταρατατζούμ» το 1972 και άρχισε η κατασκευή του από την Τεχνική Εταιρεία ΗΡΑΚΛΗΣ. Κατασκευαζόταν ΔΕΚΑΟΚΤΩ (18) ολόκληρα χρόνια. Αποπερατώθηκε κακήν-κακώς (το κακήν-κακώς οικονομικά, όχι τεχνικά) από την εταιρεία «ΓΕΤΕ.» Φυσικά κόστισε αρκετά εκατομμύρια, Η πρώτη λιμενική υπηρεσία εγκαταστάθηκε στο κτήριο το 1990. Στέγασε τις λιμενικές και άλλες υπηρεσίες μέχρι το 2008, (δηλαδή άλλα ΔΕΚΑΟΚΤΩ (18) χρόνια) όταν ένεκα του σεισμού αυτής της χρονιάς, εκκενώθηκε. Λένε -οι εφημερίδες έγραψαν- πως το κτήριο κρίθηκε επικίνδυνο και για τούτο κατεδαφιστέο. Διερωτήθηκαν οι αρμόδιοι πως είναι δυνατόν μια σύγχρονη κατασκευή μόλις 18 χρόνων να κρίνεται ετοιμόρροπη; Ενδιαφέρθηκε ο ιδιοκτήτης του κτηρίου (δηλαδή το υπουργείο Οικονομικών) να συγκροτήσει επιτροπή τεχνικών για να εξετάσουν το κτήριο και να διαπιστώσουν τη στατική του επάρκεια ή όχι; Μόλις το 2018, με αφορμή την παραχώρηση από το υπουργείο Οικονομικών στον Δήμο, μεγάλου μέρος της χερσαίας λιμενικής ζώνης, στο τμήμα της οποίας περιέχεται και το εν λόγω κτήριο, διαπιστώνουμε πως τίποτα απ’ αυτά δεν έχει γίνει αφού στο παράρτημα του νόμου 4554/18 με τον οποίο επικυρώθηκε η παραχώρηση διαβάζουμε «Το εν λόγω κτίριο μετά τον σεισμό του Ιουνίου 2008 σύμφωνα με το δελτίο επανελέγχου της Επιτροπής Ταχείας Αυτοψίας της ΥΑΣ του ΥΠΕΧΩΔΕ της 2-7-2008 έχει κριθεί προσωρινά ακατάλληλο για χρήση (ΚΙΤΡΙΝΟ) και δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται πριν επισκευασθεί»

(προσωρινά μας έχει στοιχειώσει αυτή η λέξη….)

Τον Οκτώβριο του 2018, όταν κόπασαν κομμάτι οι θριαμβολογίες και οι διαγκωνισμοί για την πατρότητα της επιτυχούς έκβασης της παραχώρησης μέρους της χερσαίας ζώνης του λιμένος , σε συνέντευξη προς τα τοπικά ΜΜΕ, ο κ. Δήμαρχος με τον αρμόδιο Αντιδήμαρχο (κ.Κορδά) περιγράφουν εκτός των άλλων και τις χρήσεις που σκέφτεται η δημοτική αρχή για το «ΤΕΤΡΑΩΡΟΦΟ» της προβλήτας Γούναρη.

Στη συνέχεια τι άλλαξε και αποφασίστηκε -ομόφωνα παρακαλώ- από το δημοτικό συμβούλιο να μπεΙ σαν προϋπόθεση στη διακήρυξη για τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, η κατεδάφισή του:

Αν πράγματι το κτίριο έχει υποστεί ανεπανόρθωτες βλάβες από το σεισμό βεβαίως πρέπει να κατεδαφιστεί. Αυτό όμως θα μας το πει μια μελέτη στατικής επάρκειας ή και αποκατάστασης η οποία θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και 12 χρόνια. Αντ’ αυτού αφέθηκε το κτίριο να ρημάζει, να έχει συληθεί και να έχει εξελιχθεί σε υγειονομική βόμβα.

Σε κάθε περίπτωση εάν το κτίριο επιδέχεται επισκευής, η τύχη του θα έπρεπε να αναζητηθεί στα αποτελέσματα του Αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που βρίσκεται σε εξέλιξη με προτεραιότητα στη γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής όπως επιγραμματικά επισημαίνει η Κριτική Επιτροπή του «Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού Ανάπλασης του παραλιακού μετώπου» η οποία ταυτόχρονα προτείνει «την αναθεώρηση κατεδάφισης του τελωνείου ως σημαντικό έργο του μοντερνισμού…. Δεν είναι απόφαση μόνο τοπικού χαρακτήρα αφού το λιμάνι αποτελεί πολιτισμικό μέρος του συνόλου των πολιτών και ούτε ένα τοπόσημο είναι ικανό να αναπληρώσει την απώλεια. Αποτελεί ένα έργο με σημασία και αξία το οποίο και δύναται να επισκευασθεί και να φιλοξενησει χρήσεις ενεργοποίησης του σημείου»

Αρκετά γκρεμίσαμε (όχι μόνο υλικά) μέχρι σήμερα.