Φαρμάκης-Κατσιφάρας-Σπηλιόπουλος: Τρεις απόψεις για όσα αλλάζουν στο εκλογικό σύστημα

Οι αλλαγές που κυοφορούνται στον εκλογικό νόμο της αυτοδιοίκησης και η προωθούμενη κατάργηση της απλής αναλογικής ως εκλογικό σύστημα για την ανάδειξη περιφερειακών και δημοτικών αρχών, μας ώθησε να συζητήσουμε το θέμα με τρεις αιρετούς του Β’ βαθμού της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δώσαμε το λόγο στο Νεκτάριο Φαρμάκη, περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας, στον προκάτοχό του Απόστολο Κατσιφάρα, και στον επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης «Δυτική Ελλάδα Μπροστά», Κώστα Σπηλιόπουλο.

Ο Νεκτάριος Φαρμάκης λέει για την προηγούμενη νομοθετική ρύθμιση που αφορούσε τον τρόπο διεξαγωγής και το εκλογικό σύστημα των αυτοδιοικητικών εκλογών είχε προβληματίσει την τεράστια πλειοψηφία των εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης πριν ψηφιστεί. Ως μέλος της αντιπολίτευσης τότε είχε τεθεί από την παράταξη το ζήτημα στο περιφερειακό συμβούλιο, θεωρώντας ιδανική την απλή αναλογική αλλά σε περιόδους που επιτρέπουν ευρύτερες κοινωνικές συναινέσεις και αρνητικά παραδείγματα εφαρμογής της (περίοδος μεσοπολέμου). Κυρίως είχε γίνει αναφορά στην ανάγκη η όποια αλλαγή που αφορά το εκλογικό σύστημα της αυτοδιοίκησης να προκύπτει ως αίτημα της ίδιας της αυτοδιοίκησης.

«Δυστυχώς για άλλη μια φορά η Πολιτεία, τότε, απέδειξε ότι θεωρεί την αυτοδιοίκηση εργαλείο στα χέρια της για να δημιουργήσει μια σύγχυση και ακυβερνησία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εκείνη την περίοδο επιδίωξη ήταν το μπάχαλο, γενικώς» εκτιμά ο Περιφερειάρχης και λέει πως σε κάποιες περιπτώσεις, όχι στη Δυτική Ελλάδα, κυρίως στον Α’ βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης, ισχύει αυτή η εικόνα του μπάχαλου. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο σκοπός των εκλογών είναι να αναδεικνύονται διοικήσεις και όχι να γραφτεί ένα σκορ. Οι διοικήσεις πρέπει να μπορούν να διοικούν…» συμπλήρωσε.

Σήμερα, πιστεύει ότι είναι αναγκαίο η Πολιτεία να αναγνωρίσει το λάθος της, την μη σωστή προετοιμασία και διαβούλευση με την τοπική αυτοδιοίκηση και να προχωρήσει σε μια διορθωτική κίνηση που θα έχει σκοπό να επαναφέρει την διοικησιμότητα και την «απόλυτη ηθική», απεμπολώντας φαινόμενα συναλλαγών, ηθικών και πολιτικών εκβιασμών, τα οποία δεν έχουν χώρο και θέση στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Σχετικά με τις κυοφορούμενες αλλαγές με βάση όσα έχουν διαρρεύσει, θεωρεί ότι η εκλογή από την πρώτη Κυριακή των εκλογών με 43% έχει την αίσθηση ότι είναι ικανή η καταγραφή της βούλησης της πλειοψηφίας για την πολιτική πρόταση και τα πρόσωπα που θα εκπροσωπήσουν την κοινωνία την επόμενη μέρα. Για την μείωση του αριθμού των συμβούλων θεωρεί ότι αφορά κυρίως κάποιους μεγάλους δήμους ή περιφέρειες με μεγάλο αριθμό αιρετών που εμφανίζονται να έχουν πρακτικό αντίκτυπο στη λειτουργία τους. «Δεν νομίζω ότι έχει παρουσιαστεί κάτι τέτοιο στη Δυτική Ελλάδα. Όσο για το πλαφόν εισόδου στα συμβούλια εκτιμώ ότι είναι στη λογική που ακολουθείται και στις εθνικές εκλογές, και φυσικά έχει την χρησιμότητά του…».

«Η επαναφορά του 43% στην εκλογή του Περιφερειάρχη – Δημάρχου καθώς και επαναφορά των 3/5 στον τρόπο κατανομής των συμβούλων στα Περιφερειακά και Δημοτικά συμβούλια είναι μια βαθιά συντηρητική προσέγγιση που υπηρετεί μόνο ιδεολογικές αναφορές» εκτιμά ο Απόστολος Κατσιφάρας.

Πιστεύει ότι το «50+1» που «ισχύει με επιτυχία και καθ’ όλη την μεταπολιτευτική περίοδο είναι μια ισχυρή λαϊκή νομιμοποίηση στο θεσμό του Περιφερειάρχη και Δημάρχου ακόμη και αν διαμορφώνεται στον β’ γύρο γιατί κυρίαρχος παραμένει ο λαός.»

Για την μείωση του αριθμού των εκλεγμένων περιφερειακών – δημοτικών – κοινοτικών συμβούλων με τη παράλληλη πρόσληψη έμμισθων ειδικών συνεργατών- συμβούλων μετακλητών υπαλλήλων και αύξηση των έμμισθων θέσεων αντιπεριφερειαρχών και αντιδημάρχων θεωρεί ότι είναι στρέβλωση της άμεσης δημοκρατίας και των αρχών της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά.

«Η κυβέρνηση από την πρώτη μέρα έδειξε τις προθέσεις της. Δεν ανέλαβε πρωτοβουλίες να στηρίξει πολιτικά και θεσμικά και να ενθαρρύνει την κουλτούρα των συνεννοήσεων έτσι ώστε να δοκιμαστεί στα κοινά η απλή αναλογική και να φανούν τα αποτελέσματά της. Αντιθέτως, υπονόμευσε την λειτουργία των κορυφαίων πολιτικών οργάνων Περιφερειακού και Δημοτικού Συμβουλίου, εκεί δηλαδή ακριβώς που διαμορφώνονται και οικοδομούνται ανοικτά και δημόσια και με πολιτικούς όρους οι συγκλήσεις. Μετέφερε τις κρίσιμες αρμοδιότητες στην οικονομική επιτροπή, η οποία απέκτησε υπερεξουσίες, αφού πρώτα με τεχνικό τρόπο έδωσε δυνατότητα στην περιφερειακή – δημοτική αρχή να διαμορφώνει πλειοψηφίες απαξιώνοντας τις παρατάξεις και την λαϊκή εντολή και εκπροσώπηση…».

«Ουσιαστικά», εκτιμά, «η απλή αναλογική δεν πρόλαβε να δοκιμαστεί στο πεδίο ώστε να βγάλουμε με αντικειμενικό τρόπο τα σωστά συμπεράσματα γιατί υπονομεύτηκε, απαξιώθηκε και λοιδορήθηκε. Οι λύσεις υπήρχαν και με ωριμότητα θα μπορούσαν να καλυφθούν οι ατέλειες και τα κενά που υπήρχαν ιδίως στη κυβερνησιμότητα. Όταν όμως διαμορφωνόταν ο νόμος, δεν είχε γίνει ουσιαστικός διάλογος με την αυτοδιοίκηση.»

Εχει την άποψη ότι η χώρα και η αυτοδιοίκηση έχουν ανάγκη από ένα αναλογικότερο σύστημα από το προτεινόμενο, που από τη μία να διασφαλίζει την κυβερνησιμότητα του φορέα σε επίπεδο αποφάσεων και από την άλλη να διέπεται από τις αρχές της συμμετοχικότητας και αντιπροσωπευτικότητας.

«Ωστόσο η παράταξή μας θα συζητήσει σε βάθος το προτεινόμενο σύστημα και θα τοποθετηθεί δημόσια και με επεξεργασμένη πρόταση…»

Ο Κώστας Σπηλιόπουλος εξέφρασε στην «ΠτΚ» την άποψη ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου στην τοπική αυτοδιοίκηση ήταν επιβεβλημένη, επειδή η ισχύουσα νομοθεσία που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έγινε, όπως πιστεύει, για πολύ συγκεκριμένους λόγους.

«Εγινε για τον έλεγχο της τοπικής αυτοδιοίκησης και την αδυναμία που είχε τότε και έχει ακόμα ο ΣΥΡΙΖΑ να αποκτήσει στελέχη στον ζωτικό χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης» μας είπε. Εκτιμά ότι η απλή αναλογική προκάλεσε τεράστια προβλήματα και χρειάζεται να γίνουν αλλαγές.

Ζητήσαμε τις εκτιμήσεις του επικεφαλής της παράταξης «Δυτική Ελλάδα Μπροστά» για τις κυοφορούμενες αλλαγές. Σχετικά με τις προτάσεις που συζητούνται για το ποσοστό εκλογής των περιφερειακών και δημοτικών αρχών από τον Α’ γύρο πιστεύει ότι ένα ποσοστό της τάξης του 43%-45% είναι λογικό. Επίσης, τάσσεται υπέρ της θεσμοθέτησης ενός ποσοστού εισόδου των παρατάξεων στα περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια. «Αυτό το ζήτημα είναι, ίσως, το κρισιμότερο. Θεωρώ ένα ποσοστό της τάξης 3%-5% πολύ λογικό, όπως και τη μείωση των συμβούλων γιατί δεν νομίζω ότι βοηθάει» πρόσθεσε.

Ο Κ. Σπηλιόπουλος έκανε τη διαπίστωση ότι στην ισχύουσα λειτουργία της αυτοδιοίκησης εφαρμόζεται μια μεθοδευμένη ενίσχυση των περιφερειακών και δημοτικών αρχών που δεν διαθέτουν την πλειοψηφία, με το επιχείρημα ότι πρέπει να διασφαλίζεται η «κυβερνησιμότητα», δεν είναι σωστή. «Ο κόσμος ψήφισε με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Ετσι όπως γίνεται, διαστρεβλώνεται η λαϊκή βούληση» παρατηρεί. Κατά την άποψή του, τα περιφερειακά και τα δημοτικά συμβούλια έχουν σήμερα διακοσμητικό χαρακτήρα, αφού σημαντικό μέρος σημαντικών αποφάσεων έχει μεταφερθεί στις οικονομικές επιτροπές, όπου οι αρχές (περιφερειακές και δημοτικές) έχουν μια πλασματική πλειοψηφία. «Είναι σοβαρή στρέβλωση και έχουν φανεί οι παρενέργειες…».

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΒΑΣΙΛΑΚΗ

vasilak@pelop.gr