Δημοκρατία και παραλία

Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».

 

Πριν δύο μήνες, όλοι προεξοφλούσαν ότι το ουκρανικό, η αγέρωχη στάση Μακρόν και η ιταμή συμπεριφορά Πούτιν ήταν ένα δώρο στον Γάλλο πρόεδρο για τις εκλογές: Εμφανιζόταν ως θεματοφύλακας των δημοκρατικών αξιών και ένας ηγέτης ικανός να δώσει χαρακτήρα και υπερηφάνεια στον γαλλικό λαό και την Ενωμένη Ευρώπη του ανθρωπισμού. Στην πράξη, αποδείχθηκε ότι δεν συνέβη τίποτα από όλα αυτά: Ο Μακρόν αντιμετώπισε δυσκολίες. Εκτός αν ίσχυσε κάτι πολύ χειρότερο: Ευτυχώς που προέκυψε και ο Πούτιν και έδωσε στον Μακρόν ένα σπρώξιμο, ειδάλλως θα είχαμε μαύρες εκπλήξεις στις γαλλικές κάλπες.

Και πάντως φαίνεται ότι η εσωτερική πολιτική και οικονομική ζωή μετράει πολύ περισσότερο από όσο οι εξωτερικές συνθήκες. Ισως ισχύει και το ανάποδο: Ο κόσμος έχει απαυδήσει με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, και καταλογίζει στους ηγέτες ότι αναλώνονται σε οραματισμούς, υποτιμώντας τις δυσκολίες του λαού, οι οποίες μπορεί και να οφείλονται στο ξόδεμα ενέργειας και κεφαλαίου στους οραματισμούς αυτούς.

Γίνονται οι εκλογές για τη γαλλική Βουλή: Ο Μακρόν καταφέρνει μια επικράτηση σχετικά πιο άνετη από όσο εκτιμούσαν οι παρατηρητές, αλλά δεν διαφεύγει τον κίνδυνο. Πάντως η ακροδεξιά φρενάρεται ενώ η αριστερά ψηφίζεται χωρίς στην πραγματικότητα να πιστεύει κανείς ότι μπορεί στο τέλος να κυβερνήσει. Και γίνεται ο δεύτερος γύρος με τον Μακρόν να εκτιμάται ότι αγγίζει την αυτοδυναμία. Η αποχή προκύπτει πολύ μεγάλη, άρα λες ότι οι αντίπαλοι ψηφοφόροι συνθηκολόγησαν και πήγαν για μπάνιο. Βγαίνουν τα αποτελέσματα και διαπιστώνεις ότι καλύτερα που είχαν πάει για μπάνιο οι αδιάφοροι και αρνητικοί, γιατί έτσι και δεν είχαν πάει, ο Μακρόν θα είχε πάθει αυτό που λένε οι Γάλλοι πανολεθρί.

Τι συμβαίνει ακριβώς; Το συζητούσαμε το πρωί με έναν θυμόσοφο και μάλλον πρακτικό σχολιαστή, ο οποίος παρατήρησε πως εκ των υστέρων όλα τα αποτελέσματα μπορούν να ερμηνευθούν. Εκ των προτέρων, όλα είναι λόγια του αέρα. Μιλώντας απλούστερα, ο κόσμος είτε είναι ευχαριστημένος (δικαιολογημένα ή όχι) είτε όχι (ομοίως). Είτε θα πιάσει το προεκλογικό σου φούμαρο (δικαιολογημένα ή όχι) είτε όχι (ομοίως). Ισχύει πάντα ό,τι πάντοτε: Το εκλογικό σώμα θα πιαστεί από οπουδήποτε, αντιπολίτευση ή μαύρο ή αποχή, για να καταθέσει τις διαθέσεις του σε σχέση με την κατάστασή του και την αίσθησή του για τις προοπτικές του. Ο ψηφοφόρος είναι αδίστακτος, με όλο και απομειούμενο αίσθημα ευθύνης.

Πιστεύει ότι το σύστημα θα καταφέρει να διασώσει τον εαυτό του και το γενικό πάτερο, ανεξάρτητα από τις επιλογές του πολίτη στην κάλπη. Κατηγορούμε τον πολιτικό για κυνισμό, αλλά δεν πάμε πίσω και οι υπόλοιποι. Ο υπερβάλλων συναισθηματισμός, η απογείωση του θυμικού, μας οδηγεί στην περιοχή του κυνισμού: Εγώ θα ψηφίσω καταστροφή, είτε για να τιμωρήσω, είτε για να ακουστώ, είτε για να την προκαλέσω εν τέλει. Όπως και να έχει, θα συνεχίσω την καθημερινότητά μου μέσα στις περιχαρακώσεις μου, αποσυνδεμένος από τις Εξελίξεις.

Ισως το πρόβλημα της δημοκρατίας είναι η παγίωσή της. Είμαστε τόσο σίγουροι γι’ αυτήν, που πάμε για μπάνιο. Εμείς που μεγαλώσαμε με Παπαδόπουλο και Παττακό, δε βαστιόμαστε να πάμε 18 για να ψηφίσουμε, κάποιον ανάμεσα σε Ράλλη, Παπανδρέου, Φλωράκη και Κύρκο και ακούμε τώρα τον άλλον να πηγαίνει για μπάνιο ή να αδιαφορεί και κάπως μας έρχεται.