Χωμενίδης: «O 21ος αιώνας θα αποδειχθεί…των γυναικών»

-Πώς ξεπήδησε στο μυαλό σας η 24χρονη γκριζομάτα Πανδώρα Σταφυλά, διάνοια στα μαθηματικά, με το «κουτί» της ξέχειλο από  ενδιαφέροντα, εκρηκτικά  στοιχεία;

Δεν ξεπήδησε στο μυαλό μου. Τη συνάντησα με σάρκα και οστά. Κάθε συγγραφέας αντλεί για να πλάσει τους χαρακτήρες του από πολλά και διάφορα υπαρκτά πρόσωπα, που άμα διαβάσουν το βιβλίο στο οποίο πρωταγωνιστούν συνήθως δεν θα αναγνωρίσουν καν τον εαυτό τους. Γιατί; Διότι άλλο το βλέμμα του μυθιστοριογράφου, άλλη η εντύπωση που έχουν οι ίδιοι για τους εαυτούς τους.

Η Πανδώρα έχει πινελιές από έναν αδελφικό μου φίλο, από ανθρώπους που συναναστράφηκα για λίγο ή για περισσότερο, ακόμα και από εμένα τον ίδιο. Εάν πάντως βλέπατε στον δρόμο το πρόσωπο που κυρίως μου την ενέπνευσε, ίσως και να σας φαινόταν απροσδόκητα οικείο. Μακάρι, διαβάζοντας την, να διαπιστώνατε πως διαθέτετε κι εσείς εκλεκτικές συγγένειες μαζί της.

-Ποια η πρόκληση να μπείτε στο πετσί μιας γυναίκας και πώς περάσατε παρέα με την Πανδώρα σας;

Δεν πιστεύω ότι γυναίκες και άνδρες κατοικούν σε διαφορετικούς πλανήτες. Μία προσωπικότητα -εννοώ- δεν καθορίζεται από το φύλο της στον απόλυτο βαθμό που ισχυρίζονται οι θερμοκέφαλοι φεμινιστές και αντιφεμινιστές. Κάθε ενδιαφέρων άντρας εξάλλου έχει και θηλυκά στοιχεία και αντιστρόφως. Και δεν αναφέρομαι στον σεξουαλικό προσανατολισμό.

Στοιχηματίζω ότι ο 21^ος αιώνας, που συνομήλική του ακριβώς είναι η Πανδώρα, θα αποδειχθεί ο αιώνας των γυναικών. Η θλιβερή υποεκπροσώπησή τους στην πολιτική και στην οικονομία θα ξεπεραστεί πιο σύντομα από όσο ελπίζουμε. Σε δέκα-δεκαπέντε χρόνια, στη Βουλή μας, η αναλογία των φύλων θα τείνει στο 50-50. Το ζητούμενο βεβαίως είναι οι γυναίκες να ασκήσουν την εξουσία κατά έναν διαφορετικό τρόπο.

Πώς πέρασα παρέα με την Πανδώρα; Υπέροχα, πιο υπέροχα από όσο φαντάζεστε! Με γοήτευσε μέχρις έρωτος, την αγάπησα, τη θαύμασα, τη συμπόνεσα. Ηδη μου λείπει. Πολύ θα ήθελα να την ακολουθήσω και στις επόμενες φάσεις της ζωής της, να δω πώς θα εξελιχθεί το τρομερό αυτό κορίτσι! Για πρώτη φορά, ύστερα από δεκατέσσερα μυθιστορήματα, σκέφτομαι σοβαρά να γράψω σίκουελ. «Πανδώρα, μέρος δεύτερο».

–Με καταγωγή από τη Σταφιδούπολη, που έχει και Ψηλαλώνια και εναλλακτικό καρναβάλι -είναι μια φανταστική μικρή  Πάτρα, αλήθεια;- αποδέχεται την πρόταση του βουλευτή Αρέστη να κατέβει στην πολιτική, δελεασμένη, μόνο και μόνο, από το υπέρογκο ενοίκιο που ξέρει ότι θα εισπράξει. Γιατί τη ρίξατε στα θολά νερά του συγκεκριμένου χώρου -και δη στην επαρχία;

Η «εφαρμοσμένη πολιτική» -όπως την ονομάζει ο βουλευτής Αρέστης για να την αντιδιαστείλει από τις θεωρητικές προσεγγίσεις των δημοσιολογούντων εκ του ασφαλούς- παρουσιάζει για μένα εξαιρετικό ενδιαφέρον. Ιδίως σε ένα μικρό σχετικά τόπο και όχι στην αχανή Αθήνα. Τα ανθρωποδίκτυα που δημιουργούνται, οι σχέσεις συμφερόντων, διεκδικήσεων, φιλοδοξιών, τα κάθε λογής αλισβερίσια με ερεθίζουν τρομερά ως συγγραφέα.

Η Πανδώρα προσγειώνεται στη Σταφιδούπολη από εντελώς αλλού, με ένα συγκεκριμένο σχέδιο στο μυαλό της τόσο αμφίβολο που φαντάζει ώρες-ώρες σχεδόν φαρσικό. Βρίσκει εκεί τις ρίζες της. Θα βρει άραγε και τον εαυτό της;

-Ενας εκ των ηρώων σας, ο Νεκτάριος, είναι νεκροθάφτης με μεγαλεπίβολα επιχειρηματικά σχέδια, ο οποίος έχει τη χαρά στο κύτταρό του. Τι σημαίνει για εσάς αυτό το συναίσθημα;

Οπως ακριβώς και ο μελαμψός μαρμαρογλύπτης-νεκροθάφτης, έτσι κι εγώ διεκδικώ τη χαρά παντού και πάντα. Κι όταν δεν τη βρίσκω, την πλάθω. Είναι, νομίζω, ίδιον των ανθρώπων που έχουν νιώσει στο πρόσωπό τους την παγωμένη ανάσα του θανάτου.

-«Ριγμένη, ρημαγμένη γενιά» διαβάζουμε για τους σημερινούς νέους. Εσείς πώς τους βλέπετε, σε σύγκριση και με τη δική σας γενιά;

Εξαιρετικά βελτιωμένους. Με ασύγκριτα ευρύτερες προσλαμβάνουσες, πολύ πιο ενδιαφέρουσα οπτική και με μια τόλμη που εμείς δεν την είχαμε καθώς μεγαλώναμε σε επιφανειακά πιο ήρεμους καιρούς, με ακλόνητα υποτίθεται- κεκτημένα.

Αυτά τα περί «ριγμένης, ρημαγμένης γενιάς» τα λένε συνήθως κάποιοι συνομήλικοι ή μεγαλύτεροι μου, οι οποίοι αγωνιούν να γίνουν αρεστοί στους Gen Z ακόμα και οικτίροντάς τους. Πλασάρουν μια δήθεν ευαισθησία, μια δήθεν αλληλεγγύη είτε για να ταΐσουν τον ναρκισσισμό τους νεάζοντας είτε για να προσποριστούν ακόμα ταπεινότερα κέρδη.

-«Η ελληνική κοινωνία τείνει να γίνει σκληρά ταξική» προβλέπει ο Σατραζέμης, αγαπημένος καθηγητής της Πανδώρας στο Πολυτεχνείο. Συμφωνείτε μαζί του;

Δυστυχώς ναι. Η μεσαία τάξη, η οποία κυριάρχησε μεταπολεμικά στην Ελλάδα και λειτούργησε -κατά την άποψή μου- θετικότατα, συμπιέζεται διαρκώς. Με την τεχνολογική επανάσταση, την τεχνητή νοημοσύνη που καλπάζει και τη συνεπαγόμενη σταδιακή κατάργηση όλων των διεκπεραιωτικών επαγγελμάτων, ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού στον αναπτυγμένο τουλάχιστον κόσμο θα βγει στην «απέξω». Θα διάγει σε συνθήκες μόνιμης ανεργίας, αεργίας, θα ζει με επιδόματα ώστε να μην εξεγερθεί και θα καταναλώνει «τζανκ». Τζανκ φαγητό, τζανκ διασκέδαση, τζανκ ψευτοϊδεολογίες. Οι «Απομέσα» αντιθέτως, εκείνοι δηλαδή που θα μπορούν να προσαρμόζονται στις ολοένα και επιταχυνόμενες αλλαγές, θα την περνάνε μέλι-γάλα. Με έναν τρόπο ωστόσο που εμάς, σήμερα, θα μας φαινόταν θλιβερά αποστειρωμένος. Θα συγκρούονται οι Απέξω με τους Απομέσα; Πιθανόν και όχι! Οι μεν θα έχουν εντελώς διαφορετικό χαβά από τους δε. Θα απολαμβάνει σχετικά η κάθε τάξη τη δική της καθημερινότητα.

Σας μοιάζουν όλα αυτά βγαλμένα από τον «Γενναίο Καινούργιο Κόσμο» του Αλντους Χάξλεϊ; Πηγαίνετε μια βόλτα στο εργοτάξιο του Ελληνικού, δέστε έστω τις μακέτες της καινούργιας πόλης που ανοικοδομείται στην αθηναϊκή «Ριβιέρα» και θα καταλάβετε για τι πράγμα μιλάω…

-Μιας και στο βιβλίο σας η πολιτική -πολύ μικρότερου μεγέθους, σαφώς- είναι παρούσα, πώς  σχολιάζετε αυτή του Τραμπ; Θα τον σκεφτόσασταν, ίσως, ως χαρακτήρα μυθιστορήματός σας;

Κάλλιο να έγραφα ένα μυθιστόρημα όπου οι ήρωες θα ήταν περιττώματα, ευκοίλια και δυσκοίλια. Βρίσκω τον Τραμπ ό,τι πιο κακόγουστο, χυδαίο, απατηλό και επικίνδυνο έχει εμφανιστεί στη διεθνή πολιτική εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ειλικρινά τον απεχθάνομαι. Λυπάμαι όσους Αμερικάνους έπεσαν στην παγίδα του και τον ψήφισαν και υφίστανται ήδη στο πετσί και στο πορτοφόλι τους τις συνέπειες των εξωφρενικών πολιτικών του.

-«Κάθε άνθρωπος, κάθε ζευγάρι, κάθε σπίτι έχει τα δικά του φαντάσματα» γράφετε. Εσείς πώς τα πάτε με τα δικά σας;

Οπως η Πανδώρα, έτσι κι εγώ τα βάζω κάθε βράδυ για ύπνο.