Η χώρα των πολάκηδων

Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντής Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».

Η παραπομπή έγινε για μεμονωμένη πράξη, αλλά υποστηρίχθηκε από την εξήγηση της υποτροπής. Αλλά εάν η παραβίαση των κανόνων της συλλογικότητας σε συνδυασμό με ακραίες πρωτοβουλίες που εκθέτουν το κόμμα και δίνουν δικαιώματα στο αντίπαλο είναι σοβαρό παράπτωμα, γιατί η παραπομπή δεν έγινε με το πρώτο κρούσμα, αλλά χρειάστηκε να φτάσουμε (να φτάσει) σε επίπεδα συρροής, πριν ο πρόεδρος ζητήσει τον πειθαρχικό έλεγχο; Μια εξήγηση είναι ότι δεν έχει σημασία το παράπτωμα όσο η στιγμή. Στην πολιτική η στιγμή έχει συνήθως μεγαλύτερη αξία από τα γεγονότα, τις πράξεις, τις παραλείψεις.

Αλλωστε, η φιλοσοφία του επίμαχου διαβήματος δεν απέχει από το γενικότερο πνεύμα, τη συνθηματολογία και τον πολιτικό λόγο του κόμματος. Το ίδιο το σύνθημα για Δικαιοσύνη Παντού, το οποίο ξεπήδησε με βάση δικαστικές πρωτοβουλίες και διεργασίες που έθιξαν το κόμμα, δηλώνει σαφώς ότι υπάρχει έλλειμμα δικαιοσύνης στη χώρα, είτε επειδή υπάρχουν φαύλοι λειτουργοί είτε η εξουσία ελέγχει το δικαστικό σύστημα. Συνεπώς, γιατί να μην είναι πυρ και μανία ο γιος της λεβεντογέννας; Θα μαλώσουμε και τον Νικηταρά που έβλεπε Τούρκους και αφιονιζόταν; Για να μη μιλήσουμε για την αντίληψη του κόμματος για τον Τύπο. Αν και, για να είμαστε δίκαιοι, όλα τα κόμματα σπεκουλάρουν την ενημέρωση στη χώρα, είτε προσπαθώντας να τη χειραγωγήσουν, είτε καλλιεργώντας στη κοινωνία τη γενικευμένη πεποίθηση ότι η ενημέρωση είναι ελεγμένη: Αφού δεν είναι «από μας», θα είναι «από τους άλλους».

Το πρόβλημα με τον Πολάκη δεν είναι μια περίπτωση ατομικού χαρακτήρα. Ο
πρωθυπουργός μίλησε για πολακισμό, συνεπώς για φαινόμενο, το οποίο βρήκε το επώνυμό του, αν και κατάγεται από ρίζες προγενέστερες του πολιτικού που το βάπτισε, άθελά του, αλλά φανταζόμαστε ότι ο ίδιος μπορεί και να νιώθει κολακευμένος από την χειρονομία Μητσοτάκη.

Ο πολακισμός είναι ζήτημα ύφους και ισοπεδωτικής απλούστευσης. Ικανοποιεί το
αισθητήριο όσων αρέσκονται να πιστεύουν ότι τα διαρθρωτικά, θεσμικά, πολιτικά, ηθικά ζητήματα στη χώρα λύνονται δι’ απλής μαζικής εξόντωσης των πυρήνων που φαντάζουν ένοχα ή ύποπτα.

Είναι η συνταγή της εξαφάνισης του στοιχείου που ενοχλεί ή που κρίνεται αποδοκιμαστέο, κατά προτίμηση συνοπτικά. Οι πολακιστές δεν είναι βέβαιο ότι ευνοούν λαϊκά δικαστήρια και λιντσαρίσματα, αλλά τοποθετούνται κατά τρόπο αμφίσημο, που κλείνει μάτι σε όσους πολύ θα ήθελαν να ενεργοποιούνται τέτοιες λύσεις. Ακόμα και αν υποπτεύονται ότι είναι η τρομοκρατία αυτή στην οποία κλείνουν μάτι, ρέπουν στην άποψη ότι ακόμα και η τρομοκρατία (ο λοχίας, ο Ερντογάν, ο Ταλιμπάν, ο Κουφοντίνας και, από ένα σημείο και πέρα, τα τάγματα εφόδου) μπορεί να είναι συμπαθής, ανεκτή, συγχωρητέα, τραβηγμένη αλλά αναπόφευκτη, όταν πρόκειται να εξυπηρετηθεί η ημετέρα αντίληψη για τη
δικαιοσύνη, τη δημοκρατία και την ευταξία. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο τον καιρό της Αγανάκτησης μπλέκαμε τους μεν με τους δε- ακόμα μας αγριοκοιτάει ένας νεαρός αντιεξουσιαστής που το γράψαμε κάποτε αυτό- όταν αγρίευαν κατά «ενόχων» και «φαύλων», διεκδικώντας για τη μάζα το τεκμήριο της αγνότητας και της αθωότητας.

Η περίπτωση εν τέλει δίχασε το κόμμα. Ο αρχηγός δεν είναι και τόσο αρχηγός, όσο νομίζει ή όσο θέλουμε να νομίζει. Αυτό θα ήταν το πιο υγιές από όλα, εάν δεν επρόκειτο ακριβώς περί υγείας αλλά περί μιας διαφωνίας εάν είναι κατάλληλη η περίσταση και η συγκυρία να καθήσουν στο πάγκο τους οι κατεργάρηδες, εφόσον στις κατεργαριές αυτές λίγο πολύ είμαστε όλοι ανεκτικοί και συγκαταβατικοί και πάντως όχι αναμάρτητοι, με πρώτον τον αρχηγό.

Γενικά συζητάμε τα πάντα γύρω από αυτή την ιστορία, εκτός από το ερώτημα εάν
υπάρχουν πρόβλημα δικαιοσύνης στη χώρα και ελευθερίας του τύπου, κάτι που θα γόνιμο να συζητείται αλλά με όρους ειλικρίνειας και μεταρρυθμιστικής διάθεσης, και όχι σαν τους ποδοσφαιρικούς παράγοντες που τσακώνονται για φιλικές ή εχθρικές διαιτησίες, αλλά αποδέχονται τις διαιτησίες που τα σφυρίγματά τους είναι εξυπηρετικά. Ο Πολάκης και να διαγραφεί, ο πολακισμός έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον στις ίδιες μας τις συνειδήσεις. Καλή η δημοκρατία, αλλά ο κυνισμός είναι πιο πρακτικός.