Η περίπτωση του λιμανιού της Οστένδης

ΤΗΣ ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΤΖΩΡΑΚΗ *
Η Οστένδη (ή Οστάνδη) είναι Βέλγικη πόλη περίπου 70.000 κατοίκων, η μεγαλύτερη στη Βελγική ακτή. Η στρατηγική θέση στην ακτή της Βόρειας Θάλασσας είχε μεγάλα πλεονεκτήματα για την Οστένδη ως λιμάνι, αλλά επίσης υπήρξε πηγή προβλημάτων λόγω των βίαιων εισβολών που δεχόταν από κατακτητές.
Με το που έκλεισαν οι Ολλανδοί το 1722 το λιμάνι της Αμβέρσας, το λιμάνι της Οστένδης άρχισε να παίζει σημαντικό ρόλο και να αναπτύσσεται τόσο με επέκταση της λιμενικής αποβάθρας όσο και με τη σιδηροδρομική του διασύνδεση με την ενδοχώρα το 1838, ενώ το 1846 ξεκίνησε η σύνδεσή του με την Αγγλία.
Σύντομα η πόλη απόκτησε έντονο τουριστικό χαρακτήρα και αναδείχτηκε ως «η Βασίλισσα των Βελγικών παραθαλάσσιων θερέτρων» με τον πληθυσμό της να τριπλασιάζεται κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.
Το λιμάνι της Οστένδης σήμερα δέχεται διαφορετικούς τύπους εμπορικών πλοίων έως 200 μέτρα, όπως πλοία Ρο-Ρο, κρουαζιερόπλοια, αλιευτικά σκάφη , cargo, πλοία για εργασίες και υπηρεσίες υπεράκτιας εγκατάστασης. Ομως το μεγαλύτερο ενδιαφέρον που έχει το λιμάνι είναι ότι αποτελεί το συνδετικό κρίκο έρευνας και επιχειρηματικών εφαρμογών καινοτομίας, ενεργειακό λιμάνι και μήτρα start-up.
Το λιμάνι της Οστένδης επικεντρώνεται στη Γαλάζια Ανάπτυξη, στην Κυκλική Οικονομία και στην υλοποίηση έργων υπεράκτιων αιολικών πάρκων, μαζί με την οργάνωση των τακτικών ακτοπλοϊκών συνδέσεων.
H αποβάθρα REBO είναι γνωστή ως βάση λειτουργίας για την κατασκευή διαφόρων αιολικών πάρκων στη θάλασσα. Τα εξαρτήματα ανεμογεννητριών μεταφέρονται στον τερματικό σταθμό από όλο τον κόσμο, συναρμολογούνται και στη συνέχεια φεύγουν για εγκατάσταση στη θάλασσα.
Οι ανεμογεννήτριες έχουν ένα κύκλο ζωής περίπου 20 ετών, οπότε όταν αντικαθίστανται από μεγαλύτερες και αποδοτικότερες τουρμπίνες μεταφέρονται στο λιμάνι της Οστένδης, όπου διαθέτει τις εγκαταστάσεις και την τεχνογνωσία για την ανακύκλωση των ανεμογεννητριών. Το τερματικό REBO είναι εξοπλισμένο για να χειρίζεται τέτοιες εγκαταστάσεις.
Το λιμάνι της Οστένδης υπήρξε πρωτοπόρο στην δημιουργία και στον συντονισμό της πλατφόρμας Υπεράκτιας Αιολικής Ενέργειας Λιμένων στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού οργανισμού Windeurope, όπου τα μικρά λιμάνια που εξυπηρετούν την υπεράκτια αιολική ενέργεια ένωσαν τις δυνάμεις τους, αντάλλαξαν εμπειρίες και θωρακίστηκαν για τη μεγάλη αυτή πρόκληση.
Τις τελευταίες δεκαετίες η διαχείριση του λιμανιού εστιάζει επίσης στην ανάπτυξη διακρατικών και διασυνοριακών έργων μεταξύ των λιμένων και των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ) στη Βόρεια Θάλασσα, τη Βαλτική Θάλασσα, τη Μεσόγειο Θάλασσα και το Αιγαίο Πέλαγος.
Τα βασικά θέματα αυτών των έργων αφορούν τη βιώσιμη εφοδιαστική, τη διαχείριση των λιμένων, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ασφάλεια λιμένων, τη ναυτιλιακή βιομηχανία και την καινοτομία. Στο πλαίσιο ευρωπαϊκών συνεργασιών αναπτύσσονται νέα εργαλεία, τεχνολογίες και λογισμικά για την μείωση του CO2.
Ο διευθυντής ανάπτυξης επιχειρήσεων του λιμανιού της Οστένδης στο Βέλγιο Wim Stubbe τονίζει τις καινοτόμες δράσεις που κάνει το λιμάνι, ώστε να στραφεί στη χρήση υδρογόνου για τις ανάγκες συγκεκριμένων πλοίων, τις προσπάθειες για την σχεδιαστική προσαρμογή του λιμανιού και των πλοίων, αλλά και για τη μείωση του κόστους του υδρογόνου, ώστε να είναι έτοιμο το λιμάνι να προσφέρει πιο αποδοτικές και αειφόρες μορφές ενέργειας.
Ο στόχος είναι να καθιερωθεί το λιμάνι της Οστένδης ως πρωτοπόρο, ως ενεργειακό, «μικρό» λιμάνι. Παρουσίαση του κ. Stubbe για την πόλη της Οστένδης, τη στρατηγική θέση του λιμανιού της και κυρίως για τις καινοτόμες επιχειρηματικές δραστηριότητες του λιμανιού, αλλά και τις συνεργασίες με άλλα λιμάνια και στις προοπτικές που διαφαίνονται με τη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας βρίσκεται στον σύνδεσμο:

Αραγε, το λιμάνι της Πάτρας δεν θα μπορούσε κι αυτό να αποκτήσει έναν ιδιαίτερο στρατηγικό ρόλο, ώστε να αλλάξει θεαματικά η φυσιογνωμία όλης της περιοχής;
* Η Ουρανία Τζωράκη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.