Η Tελετή της έναρξης

Ο Γιάννης Μ. Στρατούλιας είναι ψυχίατρος.

Στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων υπάρχει -μέχρι τώρα τουλάχιστον- συγκεκριμένο πρωτόκολλο. Πρώτα παρελαύνει η αντιπροσωπεία των αθλητών της Ελλάδας, της χώρας που γέννησε τους Ολυμπιακούς αγώνες, γίνεται ανάκρουση του Ολυμπιακού Υμνου, ακολουθεί ο Εθνικός Υμνος της Ελλάδας και έπεται ο Εθνικός Υμνος της εκάστοτε χώρας που τους φιλοξενεί.

Η τελετή αυτή παραπέμπει σε μια συγκεκριμένη αφηγηματικότητα που περιλαμβάνει ιστορικούς, βιολογικούς, κοινωνικούς και άλλους συμβολισμούς. Στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι το 2024 αντ’ αυτών είδαμε επιπλέοντα ψηφιακά τεχνολογικά σκουπίδια στον αφρό του Σηκουάνα χωρίς ίχνος αφηγηματικότητας. Ακόμα και το ανθρώπινο σώμα απουσίαζε.

Είδαμε υβριδικά σχεδιασμένες καρικατούρες ανθρώπινων σωμάτων, ρομποτοειδή άλογα, εσκεμμένα αλλόκοτες μορφές χωρίς πρόσωπο, ζωντανά άβαταρ επιστημονικής φαντασίας. Ανερμάτιστοι υπαινιγμοί, θραύσματα ιστορικότητας που αυτοακυρώνονταν μέσα από την αποσπασματικότητά τους χωρίς να είναι ενταγμένοι σε μια αφηγηματικότητα με αρχή-μέση και τέλος. Σε συνδυασμό με τους λόγους που εκφώνησαν οι δύο Γάλλοι ομιλητές (πρόεδρος της Γαλλικής Ολυμπιακής Επιτροπής και πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής) όλα τα παραπάνω λειτούργησαν ακυρωτικά σε σχέση με την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων και την παραποίησαν συνειδητά. Οχι απλώς δεν έκαναν, έστω για λόγους ευγενείας, καμία αναφορά στην Ελλάδα ως γενέτειρά τους αλλά και διατυμπάνισαν ότι αποκλειστικά στους Γάλλους οφείλεται η αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων.

Κάθε αφήγηση, σεβόμενη τον χρόνο, δημιουργεί νόημα και προϋποθέτει την ύπαρξη σκέψης. Μια σκέψη που για τη σύγχρονη νεοφιλελεύθερη αντίληψη και την κυρίαρχη ψηφιακή τεχνολογία είναι ανεπιθύμητη, γιατί εμπεριέχει την αρνητικότητα που σε «βγάζει στα ανοιχτά» ανανεώνοντας έτσι το υπάρχον νόημα ή δημιουργώντας νέο μέσα από τους προβληματισμούς που δημιουργεί.. Στη σύγχρονη εποχή κυριαρχεί ένα υπερπλεόνασμα θετικότητας που δημιουργείται μέσα από μια πληθώρα πληροφοριών και έναν επίπλαστο παροξυσμό επικοινωνίας.

Η πληροφορία δεν είναι γνώση και η μη τήρηση του πρωτοκόλλου που αναφέρθηκε αρχικά και απαρέγκλιτα τηρούνταν, μόνο ως προσπάθεια αποδόμησης της γνώσης του νοήματος των ολυμπιακών αγώνων μπορεί να θεωρηθεί. Το εκτρωματικό ζευγάρωμα του γαλλικού σωβινισμού με την κατάχρηση ψηφιακής τεχνολογίας, που κάλυπτε την απουσία αφήγησης, σε παγκόσμια κλίμακα συνέβαλε στην «εξηλιθίωση» των ανθρώπων. Τέλος δεν πρέπει να μείνει ασχολίαστο ότι η τελετή για πρώτη φορά έγινε εκτός σταδίου, αφού προτιμήθηκε να συμπεριλάβει τα πολλά και σπουδαία αξιοθέατα του Παρισιού, λειτουργώντας ως τουριστική ατραξιόν μέσα από μια λογική οικονομικού χαρακτήρα. Ετσι, ως συμπέρασμα, μπορούμε να πούμε ότι η «τελετή» έναρξης εξέφραζε τον προτρεπτικό λόγο του νεοφιλελεύθερου καπιταλιστή: Απολαύστε υπερθέαμα, έστω και ανερμάτιστο, με παράλληλη μεγιστοποίηση του κέρδους.