Ο Κώστας Βούλγαρης στην «Π»: Η ουσία είναι όταν «φύγουμε» να έχουμε συμβάλει να γίνει ο κόσμος λίγο καλύτερος

Κρίστυ Κουνινιώτη

Γεννημένος στην Πάτρα, σπούδασε μηχανολόγος, αλλά η αναζήτηση της πνευματικής του ανάπτυξης τον οδήγησε στη Σχολή Καλών Τεχνών, κι από εκεί στα μονοπάτια της καλλιτεχνικής και σωματικής έκφρασης. Με τα ταξίδια -κυριολεκτικά και μεταφορικά- να κυλούν στο αίμα του, ο διεπιστημονικός καλλιτέχνης Κώστας Βούλγαρης μιλά «εκ βαθέων» στην «ΠτΔ».

Πάμε πίσω στον χρόνο. Ποιες μνήμες -καλές ή κακές- κρατάτε εντονότερα από την παιδική-εφηβική σας ηλικία; Τι απαντούσατε, τότε, στην ερώτηση «τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;»;
Είναι γνωστό από μελέτες ότι τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός ανθρώπου είναι τα πλέον καθοριστικά για τη μετέπειτα ζωή του. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω έντονες μνήμες από την παιδική μου ηλικία παρά μια αίσθηση εγκλωβισμού και προσμονής της ανεξαρτησίας μου.
Μεγάλωσα στη μεταπολίτευση σε ένα ιδιόμορφα έντονα τοξικό περιβάλλον σύγκρουσης του «συντηρητικού» με την «αλλαγή» και ο ιππόκαμπός μου επιχείρησε να με προστατέψει, απενεργοποιώντας την ανάκληση των βραχυχρόνιων καταγραφών μνήμης, σε μια προσπάθεια επιβίωσης. Αργότερα στην εφηβεία μου, είχα την τύχη να συναναστραφώ με πολύ αξιόλογα παιδιά της πλατείας Ομονοίας (κάτω), σε μια εποχή που έσφυζε από ζωή. Τα χρόνια αυτά υπήρχε πολλή ανεμελιά, άφθονο παιχνίδι αλλά και δημιουργικότητα.
Όσον αφορά στο τι ήθελα να γίνω όταν μεγαλώσω, η αλήθεια είναι ότι συνήθως το ίδιο ρωτάω τα παιδάκια όταν τα ζωγραφίζω. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, αυτά επιλέγουν το επάγγελμα των γονιών τους. Εγώ ήθελα οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό. Αλλά δεν είχα ιδέα τι. Ακόμα το ψάχνω!

Ο λόγος που αποφασίσατε να σπουδάσετε στη σχολή Μηχανολογίας Πάτρας ήταν…
Δεν ήταν συνειδητή επιλογή. Προέκυψε από τη βαθμολογία μου στις Πανελλήνιες. Εκείνη την εποχή, ο επαγγελματικός προσανατολισμός στα λύκεια ήταν μάθημα αρκετά υποβαθμισμένο, οπότε το μηχανογραφικό μου είχε όλες τις δυνατές επιλογές με τη λογική που τότε επικρατούσε -ότι πάω οπουδήποτε αρκεί να περάσω. Οπότε ξεκάθαρα ήταν από τύχη (ή από ατυχία, αφού για λίγο δεν πέρασα πολιτικός μηχανικός). Παρ’ όλα αυτά, η σπουδή μου αυτή μού έδωσε πολλές γνώσεις και εμπειρίες. Για παράδειγμα, ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με τον χώρο του διαδικτύου, κάτι που μου καθόρισε το μέλλον.

Ασχοληθήκατε -και- με την πολιτική γελοιογραφία, ενόσω σπουδάζατε. Τι σήμαινε, και σημαίνει, αυτό το μέσο έκφρασης για εσάς;
Εν μέρει η απάντηση βρίσκεται στην έκφραση «αν δεν μπορεί να το πεις, ζωγράφισέ το», αλλά με μπόλικη δόση χιούμορ. Αυτό έκανα από μικρός. Ήταν η άμυνά μου στα παράξενα του κόσμου. Ο,τι δεν μπορούσα να εκλογικεύσω, το γελοιογραφούσα. Το 1990, ένας καθηγητής μου το παρατήρησε και με έφερε σε επαφή με συντάκτη εφημερίδας των Πατρών. Εκεί ξεκίνησα να δημοσιεύω σκίτσα μου και αργότερα σε άλλα έντυπα. Το περίεργο είναι ότι πολλά από αυτά είναι ακόμα επίκαιρα. Μπορεί να πέρασαν 30 χρόνια από τότε, αλλά είναι σαν να μην άλλαξε τίποτα σε αυτόν τον τόπο.

Το 2008 μπαίνει στη ζωή σας η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας. Ήταν ένα μικρόβιο που σας έτρωγε τα σωθικά; Τι το έκανε να εκδηλωθεί;
Το ζήτημα «καλλιτεχνική παιδεία» είναι μεγάλη και σημαντική συζήτηση. Ένας άνθρωπος που μεγαλώνει σε συντηρητικό περιβάλλον, που δεν έχει τη δυνατότητα να επισκεφτεί κάποιο μουσείο ή έκθεση ζωγραφικής, που δεν διδάχτηκε ποτέ ιστορία της τέχνης, που το σχολείο του έκανε εκδρομές μόνο σε πάρκα και εκκλησίες, όχι μόνο δεν έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει αυτό το μικρόβιο, αλλά μπορεί να έχει και μικροβιοφοβία! Έτσι κι εγώ άργησα να αποδαιμονοποιήσω την καλλιτεχνική έκφραση. Αφορμή ήταν η υποτροπή μιας αυτοάνοσης πάθησης που με ταλαιπωρεί παιδιόθεν με αποτέλεσμα να αρρωστήσω και να κλείσω τη διαδικτυακή πύλη gowest.gr που με προσωπικές θυσίες και κόπο διατηρούσα. Τότε άρχισα να αναζητώ την πνευματική μου ανάπτυξη μέσα από την τέχνη. Έδωσα εξετάσεις, πέρασα και ξεκίνησα ένα νέο ταξίδι.

Ανοίξατε, όμως, κι άλλη «πόρτα» στον κόσμο της performance. Από πού αντλείτε έμπνευση για κάθε σας εικαστική δράση, μέσω της σωματικής έκφρασης;
Υπάρχει κάτι που δεν μπορεί να κρυφτεί. Ή καλύτερα κάτι που η απόπειρά του να υποκριθεί, στρέφεται εναντίον του. Αυτό είναι το σώμα μας. Όσο και αν ο νους προσπαθήσει να το ελέγχει, αυτό θα βρει τρόπο να εκφραστεί γιατί αλλιώς θα εκραγεί με διάφορους τρόπους. Τι πιο όμορφο λοιπόν, από το να το ακούμε, να το αγκαλιάζουμε και να το αφήνουμε ελεύθερο να λειτουργεί παρορμητικά όπως αυτό νιώθει, δημιουργώντας ένα σωματικό εικαστικό έργο. Αυτός ήταν ο λόγος που με κέρδισε η performance, καθώς αναζητούσα την κατεύθυνση που θα με έκανε να νιώσω την απόλυτη εμπειρία της καλλιτεχνικής έκφρασης. Η έμπνευσή μου είναι στα συναισθήματα του εδώ και τώρα, της αλήθειας μου δηλαδή, με ίσως ένα προκαθορισμένο υπόστρωμα, ένα σενάριο, μια φόρμα.

Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω, πώς λειτουργεί για εσάς;
Σίγουρα εκστατικά αλλά και βασανιστικά. Είναι κάτι διττό. Δεν είναι καθόλου εύκολο να με αποκαλύπτω. Να βγάζω τα μέσα μου έξω. Είναι επώδυνο σαν γέννα αλλά και λυτρωτικό σαν τον θάνατο. Ίσως σας διαφωτίσουν περισσότερο οι σχετικές φωτογραφίες και τα βίντεο στη σελίδα μου www.kostasvoulgaris.com

Ζείτε μεταξύ Αθήνας και Πάτρας. Τι αγαπάτε αλλά και τι σας ενοχλεί στην κάθε μία;
Μεταξύ… και όπου αλλού θα έλεγα. Για παράδειγμα, επισκέπτομαι κάθε χρόνο ένα μικρό νησάκι της Ταϊλάνδης. Πάω συχνά στο Λονδίνο για εκθέσεις και συναυλίες. Όποτε βρω την ευκαιρία πετάω προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Τώρα περιμένω καρτερικά να τελειώσει η υγειονομική καταιγίδα για να συνεχίσω τα ταξίδια μου -υγεία πρώτα. Όσον αφορά στην Αθήνα και την Πάτρα, η κάθε πόλη έχει τα υπέρ και τα κατά. Αν είναι να επιλέξω κάποια, λέω: Ζωή στην Πάτρα, διασκέδαση στην Αθήνα.

Σας «καίει» το θέμα της γενέτειράς σας, πάντως. Η «πένα» σας την έχει σκιτσάρει αισιόδοξα έγχρωμη και θλιβερά γκρίζα. Θα μας πείτε;
Αν και συνειδητά έχω επιλέξει να ζήσω στην Πάτρα, λόγω εντοπιότητας περισσότερο, δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένος με τη σημερινή της κατάσταση. Νομίζω ήρθε η ώρα να πάρει την τύχη της στα χέρια της η νέα γενιά με φρέσκα μυαλά, με όρεξη για δουλειά, με όραμα για το μέλλον χωρίς κομματικές αγκυλώσεις, με αγάπη προς τον τόπο της, κάτι που πρέπει όλοι να το στηρίξουμε. Πρέπει να έρθει ο σιδηρόδρομος, να ανοίξει στον κόσμο το παραλιακό μέτωπο, να βάλουμε πλάτη για τομές όπως πεζοδρομήσεις, ποδηλατόδρομους, παιδικές χαρές και άλλα πολλά. Δεν λέω ότι είναι εύκολο, Αλλά καλύτερη είναι η δράση από την απραξία. Πρέπει οι Πατρινοί να ανοίξουν τα χέρια τους και να αγκαλιάσουν αυτούς που μάχονται για την πόλη μας πέρα από κόμματα και ιδεολογίες, αλλά για το καλό όλων των κατοίκων της.

Στην εποχή μας, ποια θεωρείτε ως την ουσία της ζωής;
Δύσκολη η απάντηση. Θεωρώ ότι η ουσία της ζωής είναι ο θάνατος. Ένας θάνατος, όμως, που αφήνει πίσω θετικό αντίκτυπο. Τη στιγμή που θα «φύγουμε» να έχουμε ήδη συμβάλει να γίνει αυτός ο κόσμος λίγο καλύτερος. Πώς; Αλλάζοντας αρχικά τον εαυτό μας. Πολεμώντας τον εγωισμό, τις εξαρτήσεις, τη βολή του ανήκειν και τον συντηρητισμό. Με την αναζήτηση της αλήθειας μας, τη διεκδίκηση της ελευθερίας για όλους, την αποδοχή της διαφορετικότητας, την αλληλεγγύη, τον διάλογο, τη δικαιοσύνη. Δεν είναι απλό και φοβάμαι ότι δεν το βλέπω να γίνεται συχνά. Θέλει πολλή δουλειά, χρόνο και πολλές φορές αυταπάρνηση. Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω ότι έστω η συνειδητή και ειλικρινής κατεύθυνση προς τα εκεί είναι ένα μικρό βήμα της ανθρωπότητας μπροστά. Όμως, οι πράξεις μας καθορίζουν το μέλλον και όχι οι σκέψεις μας.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News