Πάνος Δημάκης: Το «γεράκι» του The Chase μιλά για το βιβλίο του

Κρίστυ Κουνινιώτη

Γιατί είναι γλυκιά η εξουσία; Ελκύει σκοτεινές προσωπικότητες; Μπορεί να διαφθείρει ιδιοτελή άτομα; Πού είναι ικανός/ή να φτάσει κάποιος/α προκειμένου να χειραγωγεί τη μάζα; Ερωτήματα που θέτουν προβληματισμούς μέσα από την καλοκουρδισμένη ιστορία που ξετυλίγει στο νέο του μυθιστόρημα «Το ποτάμι των χιλίων ψυχών» (εκδ. Διόπτρα). Ο Πάνος Δημάκης μιλά στην «Π» για το βιβλίο και τους ήρωές του, για το «Γεράκι» του και τα έτερα τηλεοπτικά του νέα, για την αγάπη του για τη γλώσσα, για την προσδοκία του από τις προσεχείς εκλογές.

Ποιος ο «σπόρος» απ’ όπου φύτρωσε και αναπτύχθηκε το Ποτάμι των χιλίων τυφλών;
Είναι ένας σπόρος που έχει φυτευτεί στις ψυχές των ανθρώπων από την αρχή της ύπαρξής τους. Αυτό το αλληλοφάγωμα σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας. Οι τυφλοί είναι όλοι εκείνοι που κλείνουν τα μάτια και παραδίνονται αμαχητί στις επιθυμίες των λίγων που λαχταρούν την εξουσία. Αλλά και σε ατομικό επίπεδο είναι ο φθόνος για τον διπλανό και ο φόβος για οτιδήποτε ξένο, που αμφότερα ελλοχεύουν μέσα μας.

Η κεντρική σας ηρωίδα, η Μάγδα, πρώην «δημαρχίνα» του φανταστικού αρκαδικού χωριού Μερζένιστα, υποτιμά βαθιά τον άνθρωπο και στόχος της είναι η «νίκη της πάνω στον ανθρώπινο νου». Γιατί επιλέξατε γυναίκα γι’ αυτόν τον ρόλο και πώς βιώσατε τη συνύπαρξή σας ενόσω την πλάθατε;
Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι αντρικός χαρακτήρας. Επέλεξα μια γυναίκα γιατί εν έτει 1949 θα ήταν πολύ πιο εύκολο μια γυναίκα να ανοίξει την καρδιά της και να εκμυστηρευτεί το πρόβλημά της σε μια άλλη γυναίκα. Και η δημαρχίνα Μάγδα είναι εκείνη στην οποία προσφεύγουν λόγω του κύρους και της σοφίας της. Οσο έγραφα τον χαρακτήρα της, την ένιωθα δυνατή μέσα μου να προσπαθεί να εδραιώσει την ισχύ της και ταυτόχρονα ήταν γνώριμη μέσω των εμπειριών μου από τη συναναστροφή μου με τους ανθρώπους.

Στον αντίποδα, ο έτερος ήρωάς σας, νυν δήμαρχος του χωριού, προβληματίζεται για τις πραγματικές του προθέσεις, όντας στην εξουσία. «Ενιωθε μέσα του ότι η δύναμη να βοηθάς συγχεόταν με τη δύναμη να κυριαρχείς», διαβάζουμε. Είναι, λέτε, η επίδραση της εξουσίας δηλητηριώδης;
«Αρχή άνδρα δείκνυσι», έλεγαν οι πρόγονοί μας, έχοντας από νωρίς διαγνώσει ότι η εξουσία δείχνει τον πραγματικό χαρακτήρα ενός ανθρώπου. Θέλει γερές βάσεις για να μην αλλοιωθείς, να μην πιστέψεις ότι η ισχύς σού ανήκει δικαιωματικά. Δεν τα καταφέρνουν όλοι. Ο Διομήδης, ο νυν δήμαρχος, είναι ένας ιδεολόγος πολιτικός που εντούτοις ταλανίζεται από αμφιβολίες για τα προσωπικά του κίνητρα. Αυτό βέβαια τον κάνει πιο ανθρώπινο.

Ενδιαφέρουσα η προσέγγιση του θέματος του έρωτα ανάμεσα στα ζευγάρια, του επερχόμενου βαλτώματος και της αντιμετώπισής του. Θα μας πείτε;
Υπάρχει μια σκηνή στο βιβλίο, ένας διάλογος μεταξύ δύο γυναικών για αυτό ακριβώς το θέμα. Ενα απόσπασμά της το χρησιμοποιώ σε κάθε παρουσίαση και πάντα βλέπω με πόση προσήλωση ακούνε όλοι ειδικά αυτό το κομμάτι. Το βάλτωμα, αυτή η γλυκιά (ή όχι πάντοτε) πλήξη, είναι αναπόφευκτο μετά από κάποια χρόνια δέσμευσης. Δεν υπάρχει μία και μόνη ίαση: άλλοι μπορούν να επιλέξουν να σπάσουν τα δεσμά και να απελευθερωθούν, άλλοι μπορούν να αντιδράσουν όπως η Λευκή, που λέει: «Θέλω την αγάπη, καταλαβαίνω πως δεν είναι αθάνατη και άτρωτη, γιατί ο χρόνος προσπαθεί να τα δαμάσει όλα και να κάνει το χρώμα τους να ξεθωριάσει. Μα αγαπώ κι ελπίζω. Ισως να μην μπορείς να τιθασεύσεις τον χρόνο, ίσως να μη χρειάζεται κιόλας. Αυτό που ξέρω είναι ότι προτίθεμαι να περιμένω. Κι όσο περιμένω, θα με ζεσταίνει ο χρόνος».

Καταπιάνεστε με την καλή και την κακή πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται και ποιο «γιατρικό» θα μπορούσε να μας σώσει;
Για να είμαι ειλικρινής, παρόλο που τον τελευταίο αιώνα έχουν ιδρυθεί οργανισμοί που διαφυλάττουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ανθρώπινη φύση εξακολουθεί να είναι απρόβλεπτη και ικανή για το υπέρτατο καλό αλλά και για τα χείριστα εγκλήματα. Θέλω να εξακολουθώ να διατηρώ την πίστη μου στις αγαθές προθέσεις των ανθρώπων, όσο κι αν αυτές αμαυρώνονται με το πέρασμα του χρόνου. Το γιατρικό είναι η ενσυναίσθηση, η παιδεία που την καλλιεργεί και η προώθηση των υγιών προτύπων για τις νέες γενιές.

Εχετε γράψει δύο λεξικά, διατηρείτε μεταφραστικό γραφείο, διδάσκετε ξένες γλώσσες. Πότε και πώς πέσατε στην αγκαλιά της γλώσσας και τι σημαίνει για εσάς;
Επεσα από μικρός και δεν θέλω να ξεφύγω πια. Είναι το ίδιο το φαινόμενο της γλώσσας που με γοητεύει, οι ήχοι, οι συλλαβές. Η ιστορία πίσω από τις λέξεις, το παιχνίδισμά τους μέσα στις προτάσεις, η εκφορά, ακόμα και η σύνταξη, πάντα με συναρπάζουν. Η γλώσσα μπορεί να εκφράσει τα πάντα και να μας διδάξει για όλα όσα περιβάλλουν τη ζωή.

Είστε το «Γεράκι» στο τηλεοπτικό παιχνίδι γνώσεων The Chase. Τι σας εξιτάρει στη συμμετοχή σας;
Μου αρέσει ο συναγωνισμός και η άμιλλα. Η καρδιά μου χτυπάει δυνατά σε κάθε τελικό, γιατί μαζί με τους παίκτες αγωνιώ κι εγώ. Δεν είναι τίποτα προκαθορισμένο και αυτό είναι πάντα μια πρόκληση. Απολαμβάνω το ότι μου δίνεται η ευκαιρία να επεξηγώ τις απαντήσεις μου, κάτι που δεν συμβαίνει σε άλλα τηλεπαιχνίδια. Η γνώση δεν πρέπει να παραμένει κενή και νεκρή, αλλά να διαδίδεται και να επεξηγείται.

Για την τηλεόραση ετοιμάζονται οι Δεκαεπτά κλωστές σας. Σε τι στάδιο βρίσκονται;
Ηδη ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα στα Κύθηρα και ως αρχές Ιουλίου θα ολοκληρωθούν σε Πειραιά και Λαύριο. Είχα τη μεγάλη τύχη να μπορέσω να παρακολουθήσω επί μακρόν τα γυρίσματα στο νησί και να συμμετάσχω με έναν μικρό αλλά χαρακτηριστικό ρόλο. Η όλη εμπειρία είναι θησαυρός για μένα. Ο Σωτήρης Τσαφούλιας κάνει συγκλονιστική δουλειά και πιστεύω ότι θα εκτιμηθεί δεόντως το φθινόπωρο που αναμένεται να προβληθεί.
Δημοτικές εκλογές στο βιβλίο σας, εθνικές στη δική μας πραγματικότητα. Τι θα θέλατε να δείτε να προκύπτει από αυτές;
Οι εκλογές είναι η γιορτή της δημοκρατίας και η ευκαιρία να αποκαλύπτεται η λαϊκή θέληση ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Αυτό που θα ήθελα να προκύψει είναι η σύνθεση. Σύνθεση ιδεών και νοοτροπιών, απόρριψη των μικροπολιτικών και κοντόφθαλμων προσεγγίσεων. Να βλέπουμε μακροπρόθεσμα, όχι μόνο το εγγύς μέλλον, που ευνοεί τους λίγους. Και θα ήθελα ο πολιτισμός να είναι πάντα προτεραιότητα μαζί με την εκπαίδευση, γιατί αμφότερα πλάθουν την αυριανή καλύτερη κοινωνία.

Αλήθεια, τον εαυτό σας στην πολιτική σκηνή τον έχετε φανταστεί;
Κάποια στιγμή στον ιδιαίτερο τόπο μου στην Αρκαδία είχε βγει η φήμη ότι κατεβαίνω στις δημοτικές εκλογές. Ανέβασα λοιπόν μια φωτογραφία λέγοντας ότι όντως κατεβαίνω στο Aστρος Κυνουρίας, αλλά για να φτιάξω το στεφάνι της Πρωτομαγιάς. Δεν με ενδιαφέρει η πολιτική προσωπικά, προτιμώ να ασχολούμαι με τα κοινά μέσω του πολιτισμού.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News