Ποιο οικονομικό μοντέλο έχει ανάγκη η κοινωνία;

Κάθε παγκόσμια κρίση πυροδοτεί συζήτηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα, την χρησιμότητα, την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα διαφορετικών οικονομικών μοντέλων. Η πανδημία αναζωογόνησε αυτήν τη διαρκή συζήτηση. Είναι είναι ένα παγκόσμιο υγειονομικό σοκ «όπως κανένα άλλο» μέχρι σήμερα. Δυστυχώς δε, έχει επηρεάσει και αναστατώσει κάθε δραστηριότητα ολόκληρου του «πλανήτη».

Μέχρι τα Χριστούγεννα, έχουμε ξεπεράσει τα 1,75 εκ. θανάτους και 80 εκ. επιβεβαιωμένες περιπτώσεις COVID-19 παγκοσμίως, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Οχι μόνο η πανδημία έχει φτάσει σε όλες τις γωνιές του κόσμου, αλλά έχει αλλάξει ριζικά και αυτό που θεωρούμε φυσιολογικό. Καθώς πολλά έθνη αρχίζουν να επαναφέρουν στρατηγικές κοινωνικού μετριασμού ως απάντηση στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, ο δημόσιος λόγος εστιάζει τώρα στο τι θα γίνει στο μέλλον με πιθανότητα να υπάρξει ένα τρίτο κύμα της πανδημίας αμέσως μετά τις εορτές. Το εμβόλιο και η ανάδειξη νέων φαρμάκων για την αντιμετώπιση της πανδημίας είναι ενθαρρυντικά αλλά η ζωή στον πλανήτη δεν πρόκειται ποτέ να επανέλθει στη προ κορωνοϊού εποχή. Μια νέα πραγματικότητα μας περιμένει και σε μας απομένει αν θα προσαρμοστούμε σε αυτήν ή όχι. Το ερώτημα είναι αν θα παίξουμε και εμείς ένα σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της «νέας κανονικότητας».

Όλες οι έρευνες και μελέτες που έχουν γίνει από τότε που ξέσπασε η πανδημία καταδεικνύουν με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο ότι τα υπάρχοντα πολιτικό-οικονομικά και πολιτισμικό-κοινωνικά μοντέλα δεν είναι ικανά να δώσουν τις απαιτούμενες λύσεις σε όλες τις προκλήσεις του COVID-19. Χρειαζόμαστε μια νέα ώθηση τώρα. Οι πολλές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι κοινωνίες μας απαιτούν να δώσουμε μεγαλύτερη σημασία στον άνθρωπο. Αναζητούνται νέα «μοντέλα» και νέες θεωρίες που θα έχουν στο κέντρο τον άνθρωπο και τα ανθρώπινα δικαιώματα στις κοινωνίες μας. Ξεκινώντας με μεγαλύτερη έμφαση στην ίση απόλαυση των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων και στην ίση πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση. Αυτό είναι το προαπαιτούμενο. Το ζητούμενο: η δημιουργία ενός νέου «μοντέλου» με επίκεντρο τον άνθρωπο.

Καταρχάς η απάντηση σε αυτήν την κρίση δείχνει πώς οι άνθρωποι (μάλλον και οι πιο πολλές κυβερνήσεις) σε όλο τον κόσμο, αν και πιάσθηκαν στον ύπνο και απροετοίμαστοι, ανταποκρίνονται «συλλογικά». Η υιοθέτηση συμπεριφοράς κοινωνικής απόστασης – η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις ξεκίνησε πριν από την εφαρμογή επίσημων πολιτικών – δεν θα μπορούσε ενδεχομένως να εφαρμοστεί πλήρως. Εξαρτάται από την εθελοντική συνεργασία δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Και έγινε ως απάντηση σε έναν κοινό παγκόσμιο κίνδυνο που έφερε στο προσκήνιο ως προτεραιότητα κάτι άλλο από το να έχουν σκοπό οι «οικονομίες» να αναπτυχθούν πιο γρήγορα και να αυξάνουν τα κέρδη τους ανεξέλεγκτα. Εάν χρειαζόμαστε απόδειξη της έννοιας ότι η ανθρωπότητα μπορεί να ανταποκριθεί συλλογικά σε μια κοινή παγκόσμια πρόκληση, ζούμε τώρα μέσα από αυτήν.

Υπάρχουν πολλά ακόμη να κάνουμε, ειδικά μετά τον COVID-19, για να δημιουργήσουμε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στα πολιτικό-οικονομικά και χρηματοπιστωτικά μας συστήματα για να εγγυηθούμε πιο υγιείς ζωές και ευημερία καθώς προετοιμάζουμε για μελλοντικά σοκ. Γιατί ας μην ξεγελιόμαστε, θα υπάρξουν και μάλιστα πιο απειλητικά. Οι διεργασίες πρέπει να είναι τέτοιες για να οδηγήσουν σε αλλαγές βραχυπρόθεσμα που θα ενισχύσουν τη μακροπρόθεσμη μετατόπιση «ΟΛΩΝ» των συστημάτων της μελλοντικής κανονικότητας.

Η σημερινή κρίση μάς αποκαλύπτει ότι η μαζική εξάντληση στην καλύτερη περίπτωση είναι πιθανό να γεννήσει κοινωνικά κινήματα που θα αμφισβητήσουν τους ιστούς της κοινωνίας. Οι ομάδες πληθυσμού θα γίνουν πιο ανεξάρτητες από το σύστημα και οι κοινότητες στις οποίες κατοικούν θα ανταποκριθούν προληπτικά στις απαιτήσεις τους από κάτω προς τα πάνω. Το νέο φυσιολογικό θα διαμορφωθεί με τη μορφή αυτόνομων όντων ως ελεύθερων οικονομικών παραγόντων, ως θεραπευτικών αρχών, ως φιλάνθρωπων υγείας και ως καταναλωτών που απαιτούν να απολαύσουν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο κοινωνικής συνύπαρξης, ποιότητας ζωής και περιβαλλοντικής συνύπαρξης. Τα αυτόνομα όντα θα επαναπροσδιορίσουν τις πεποιθήσεις, τις προοπτικές τους, τις ενέργειες και τα αποτελέσματά τους με βάση το αυτόνομο αποτύπωμα των άλλων και αφήνοντας μια εντύπωση για τους άλλους να επαναχρησιμοποιηθούν.

Στη συνέχεια, θα δημιουργήσει ένα τεράστιο φαινόμενο έλξης που θα επεκτείνει τη λογοδοσία των μοντέλων πρόνοιας, των πολιτικών και εκπαιδευτικών συστημάτων καθώς και του εταιρικού κόσμου. Με την αυτό-ευθύνη ως κατευθυντήρια αρχή, τα αυτόνομα όντα θα ρωτήσουν πώς τα οικονομικά μοντέλα, η ενισχυμένη τεχνολογία και τα εξατομικευμένα δεδομένα μπορούν να τους επιτρέψουν να ζήσουν πιο έξυπνες, πιο υγιείς και πιο σημαντικές ζωές. ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΣΕ ΠΕΙΣΜΑ ΤΩΝ ΕΛΙΤ. Με ποιο τρόπο; Με το ανθρωποκεντρικό μοντέλο.