Πόλεμος στη Μέση Ανατολή και Δήμος Πατρέων – Πολιτική πράξη ή υπερβολή;

Απόστολος Αναστασόπουλος

Η χθεσινή κινητοποίηση του Δήμου Πατρέων ενάντια στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, στον απόηχο της πρόσφατης αμερικανικής επίθεσης στο Ιράν, αποτελεί μια πράξη με ξεκάθαρο πολιτικό φορτίο. Ο ίδιος ο δήμαρχος Κώστας Πελετίδης απηύθυνε προσωπικό κάλεσμα στους πολίτες της Πάτρας λίγες ώρες μετά το περιστατικό, καταγγέλλοντας τις ΗΠΑ και τις ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις. Για τη δημοτική αρχή, η διεθνής πολιτική δεν είναι κάτι αποκομμένο από τη ζωή της πόλης – είναι στοιχείο της κοινωνικής συνείδησης και του συλλογικού προβληματισμού.

Ωστόσο, αυτή η πρωτοβουλία προκάλεσε αντιδράσεις. Ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης Κώστας Σβόλης έκανε λόγο για εργαλειοποίηση του ζητήματος, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για κομματική εκμετάλλευση, με στόχο την εξυπηρέτηση ιδεολογικών στοχεύσεων. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και πολλοί πολίτες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αμφισβητώντας τη σκοπιμότητα τέτοιων παρεμβάσεων από μια δημοτική αρχή που, όπως σημείωσαν, οφείλει να δίνει προτεραιότητα στην καθημερινότητα της πόλης – καθαριότητα, ασφάλεια, υποδομές. Το πρόσφατο περιστατικό, με την πτώση φωτιστικού σώματος στην πλατεία Γεωργίου, χρησιμοποιήθηκε από αρκετούς ως χαρακτηριστικό παράδειγμα εγκατάλειψης της βασικής δημοτικής λειτουργίας.

Αν, όμως, εστιάσουμε στη μεγάλη εικόνα, προκύπτει το κρίσιμο ερώτημα: είναι ο ρόλος του δημάρχου αυστηρά διαχειριστικός ή έχει και πολιτική διάσταση; Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι η δεύτερη. Προφανώς, ο βασικός ρόλος του δημάρχου είναι να λύσει τα ζητήματα καθημερινότητας της πόλης, τα οποία υπάρχουν και δυσκολεύουν τις ζωές μας. Ομως, ο δήμαρχος είναι -ή οφείλει να είναι- και θεσμικός εκπρόσωπος μιας τοπικής κοινωνίας με πολιτικό παλμό και ευθύνη απέναντι σε όσα συμβαίνουν εντός και εκτός συνόρων. Η καταδίκη του πολέμου, η ανάδειξη των συνεπειών της διεθνούς αποσταθεροποίησης, η ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών με ηθικό και συμβολικό βάρος, δεν αφαιρούνται από το αξίωμα, αντιθέτως, το ενισχύουν.

Είναι γεγονός ότι η δημοτική αρχή της Πάτρας έχει σαφή κομματική ταυτότητα, την οποία ουδέποτε απέκρυψε. Η εγγύτητά της με το ΚΚΕ χρωματίζει, προφανώς, κάθε δημόσια παρέμβαση. Ομως, αυτό δεν αναιρεί τη νομιμότητα της έκφρασης πολιτικής θέσης απέναντι σε έναν πόλεμο που μπορεί να έχει παγκόσμιες επιπτώσεις – από την ενεργειακή ανασφάλεια έως την πίεση νέων μεταναστευτικών ρευμάτων και τον αναβρασμό στην ευρύτερη περιοχή.

Σε μια περίοδο όπου η κοινωνική απάθεια κυριαρχεί και η συμμετοχή στα κοινά συρρικνώνεται, τέτοιες πρωτοβουλίες, ανεξαρτήτως του ιδεολογικού πλαισίου από το οποίο εκκινούν, υπενθυμίζουν πως η πολιτική δεν είναι μια υπόθεση αποκλειστικά των κυβερνήσεων ή των διεθνών οργανισμών. Η ειρήνη, η ασφάλεια, η σταθερότητα είναι ζητήματα που αφορούν και τις τοπικές κοινωνίες. Η αδιαφορία απέναντι στον πόλεμο είναι επίσης πολιτική στάση – ίσως πιο επικίνδυνη από κάθε άλλη.

Η συμμετοχή, βέβαια, ήταν περιορισμένη. Κάτι που αναδεικνύει μια πιο σύνθετη πραγματικότητα: όσο κι αν επιδιώκεται η κινητοποίηση, μεγάλο μέρος της κοινωνίας μοιάζει αποστασιοποιημένο από γεγονότα που θεωρεί «μακρινά». Η εικόνα των αντιπολεμικών συγκεντρώσεων, όπου οι συμμετέχοντες είναι λίγο-πολύ γνωστοί μεταξύ τους, ενισχύει αυτήν την εντύπωση. Οι δήμοι μπορούν να δώσουν το έναυσμα. Η ευθύνη, όμως, βαραίνει συνολικά την κοινωνία.

Ο δήμαρχος Πάτρας πήρε θέση. Το ζήτημα δεν είναι αν συμφωνεί κανείς με αυτήν, αλλά αν ως κοινωνία επιλέγουμε να σιωπούμε ή να συμμετέχουμε. Γιατί η σιωπή, απέναντι σε τέτοιες εξελίξεις, είναι η πιο θορυβώδης αποδοχή.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News