Πολύεδρο: Παρουσιάζεται το άγνωστο νεανικό βιβλίο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, «Αντιφεγγίδες»

Πολύεδρο

Την Τετάρτη 31 Μαΐου στις 8.30 το βράδυ θα παρουσιαστεί στο Πολύεδρο το άγνωστο νεανικό βιβλίο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, «Αντιφεγγίδες», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣ ΔΙΑΔΟΣΙΝ ΩΦΕΛΙΜΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ με εισαγωγή, επιμέλεια κειμένου, σχόλια και γλωσσάρι της Άννας Κατσιγιάννη.

Θα μιλήσουν:

1.Θεοδόσης Πυλαρινός (Ομότιμος καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Ιονίου Πανεπιστημίου)
2.Σταμάτης Φιλιππίδης (Ομότιμος καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης)
3.Άννα Κατσιγιάννη (Αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής και Συγκριτικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών).

Την συζήτηση συντονίζει ο Γιάννης Παπαθεοδώρου (Αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών)

Το έως σήμερα άγνωστο, στο σύνολό του, νεανικό βιβλίο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, με τίτλο Αντιφεγγίδες (1895), εκδόθηκε πρόσφατα και εντάχθηκε στην εξαιρετική σειρά επανέκδοσης των απάντων του συγγραφέα, τα οποία συνοδεύονται από εκτενείς εισαγωγές, σχόλια και γλωσσάρι (Σύλλογος προς διάδοσιν των ωφελίμων βιβλίων, 2022).

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο αρχείο του Θεοτόκη στους Καρουσάδες και η έκδοση βασίστηκε στο αυτόγραφο τετράδιο του συγγραφέα. Οι Αντιφεγγίδες αποτελούν ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά ελληνικά δείγματα ποίησης γραμμένης σε πεζό και συνομιλούν με την ευρωπαϊκή παράδοση του είδους, όπως προκύπτει από την ειδολογική προσέγγιση του έργου που επιχειρεί στην εισαγωγή της η επιμελήτρια.

Στις Αντιφεγγίδες απηχούνται πολλά από τα ιδεολογικά και τα αισθητικά αιτήματα της εποχής: η καλλιέργεια της δημοτικής γλώσσας με συνειδητή ιδιωματική επίχρωση, η άντληση θεμάτων από την προφορική παράδοση, η συμπόρευση του παγανισμού με τον χριστιανισμό, η ποιητική λειτουργία της πρόζας, κ.ο.κ. Στο εν λόγω έργο που ενσωματώνει περισσότερο την αρμονία, τον ρυθμό και τη μουσική υποβολή, σε σύγκριση με τα νεοελληνικά δείγματα πεζόμορφων ποιημάτων της εποχής, ο συγγραφέας φιλοδοξεί να ανασυστήσει και να υμνήσει το πνεύμα της ένδοξης αρχαιότητας, σ’ έναν χορό από θεούς, νύμφες και αλλεπάλληλες μεταμορφώσεις, όπου διαπλέκονται ταυτόχρονα παλιές κερκυραϊκές ιστορίες και παραδόσεις με λεξιλόγιο έντονα λυρικό και απόηχους νιτσεϊκούς.

Το έτοιμο προς έκδοση από τον συγγραφέα τούτο βιβλίο περιέχει δώδεκα εκτενή και με συμπαγή υφολογική ενότητα κείμενα που κινούνται στο κλίμα του παρνασσισμού, του συμβολισμού, του αισθητισμού, αλλά και του μαγικού ρεαλισμού, με έντονα παγανιστικά θεματικά στοιχεία. Στην ερμηνευτική προσέγγιση των πεζόμορφων τούτων ποιημάτων, που εντάσσονται ειδολογικά και γραμματολογικά στην ιστορία του ελληνικού και του ευρωπαϊκού ποιήματος σε πεζό λόγο καθώς και στο πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής, η επιμελήτρια θέτει επιπλέον και ζητήματα διακαλλιτεχνικών σχέσεων που αφορούν την ολιστική άποψη του Θεοτόκη για το έργο τέχνης με τη συγχορδία των καλών τεχνών, δηλαδή της ποίησης με τη ζωγραφική και με τη μουσική.

Το εκτενέστερο από αυτά τα κείμενα, «Οι κρουμένοι θησαυροί», δημοσιεύτηκε ως διήγημα, με τίτλο «Το βιο της κυράς Κερκύρας», στο περιοδικό Η Τέχνη, με προτροπή του Κωσταντίνου Χατζόπουλου ενόσω ζούσε ο συγγραφέας (1898). Ορισμένα από τα πεζά τούτα ποιήματα είχαν εν μέρει δημοσιευτεί μετά τον θάνατο του συγγραφέα στον περιοδικό τύπο ενώ άλλα εκδόθηκαν για πρώτη φορά από την επιμελήτρια.

Οι Αντιφεγγίδες κινούνται στο σημείο εκείνο όπου η ιστορία συναντά τη μυθολογία υπό την άγουρη, αλλά γεμάτη σφρίγος, ποιητική πένα ενός συγγραφέα που σύντομα θα προσχωρήσει στον κοινωνικό ρεαλισμό εξελισσόμενος σε έναν από τους σημαντικότερους πεζογράφους μας. Το βιβλίο αυτό ως ενδιάμεσος σταθμός ανάμεσα στην ιστορικού τύπου ποιητική αφήγηση και τη ρεαλιστική πεζογραφία είναι σημαντικό, γιατί τροποποιεί ως ένα βαθμό την εικόνα του Θεοτόκη, φωτίζοντας περισσότερο την ποιητική του πτυχή. Η έκδοση περιλαμβάνει εισαγωγή, σχόλια, γλωσσάρι και ανθολόγιο με κρίσεις και μαρτυρίες για το έργο.