Ραντάρ αδιαφορίας: Βία στην επόμενη στάση

Δήμητρα Κουτροπούλου

Ραντάρ αδιαφορίας: παρακολουθείς, κοιτάς, αλλά δεν αντιδράς. Στο μετρό των Η.Π.Α., η 23χρονη Ουκρανή πρόσφυγας, Ιρίνα Ζαρούτσκα, δολοφονήθηκε με βία από άστεγο άνδρα. Δεν ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός· ήταν η κορύφωση μιας καθημερινότητας, όπου η βία και η αδιαφορία συναντιούνται στο ίδιο βαγόνι. Οι επιβάτες παρακολουθούσαν σαν να έβλεπαν απλώς μια επόμενη στάση, σαν να είχε ήδη ανακοινωθεί η μοίρα της κοπέλας. Ζούμε εποχές αδρανοποίησης και απομάκρυνσης. Και αυτό είναι η πραγματική μάστιγα.

Το γήινο νοιάξιμο κουβαλάει ενοχή, η ενσυναίσθηση είναι πολυτέλεια, και ο ένας δεν έχει πια τον άλλο. Ο ρατσισμός, μικρός ή μεγάλος, γίνεται καθημερινή αρχιτεκτονική, ένα είδος αστικού ρατσισμού, φωτογραφίζοντας τις στιγμές που κανείς δεν θα ήθελε να κοιτάξει. Βρέθηκαν όμως εκεί. Και δεν έκαναν τίποτα. Τα αποτυπώματα των προηγούμενων γενεών, ο φόβος που ανακυκλώνεται, η αδράνεια που μετατρέπεται σε συμμέτοχη, όλα αποτυπώνονται σε αυτό που έμοιαζε με ένα απλό βαγόνι του μετρό. Και στις δύο περιπτώσεις, η αδιαφορία γύρω τους είναι το πραγματικό θηρίο. Δεν χρειάζονται να καταγραφούν ονόματα όταν η βία ντύνεται με χρώματα· όταν η κοπέλα πέφτει δολοφονημένη και οι παρατηρητές δεν αλλάζουν ούτε βλέμμα, ούτε μισή κίνηση. Και ο θύτης, κι αυτός μέρος ενός κόσμου που τον έχει αφήσει εκτός· μέρος ενός κόσμου όπου η εγκατάλειψη γεννά βία και η αδιαφορία μετατρέπεται σε νομιμοποίηση. Η βόλτα με το μετρό, η έξοδος αντί για το τέλος, γίνεται μικρογραφία της εποχής μας. Και παραμένει το ερώτημα “τί θα γινόταν αλλιώς, αν τα πράγματα ήταν πράγματι αλλιώς…”;

Κάθε στάση, κάθε βλέμμα που αποφεύγει, κάθε λεπτομέρεια αδιαφορίας είναι ρίζα ενός κόσμου που συνηθίζει τη βία σαν κάτι δεδομένο. Η συναισθηματική μας νοημοσύνη αναζητά την υστεροφημία της, αλλά η καθημερινότητα την αδρανοποιεί, σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Το 2025, και συνεχίζουμε να συζητάμε για ρατσισμό και βία σαν θεωρητικά ζητήματα, ενώ η πραγματικότητα μας χτυπάει μέσα στα βαγόνια.

Μπορούμε να βρεθούμε όλοι εκεί — θύματα, θύτες, παρατηρητές — και να μην αλλάξει τίποτα. Η σιωπή μας, η αδιαφορία μας, οι καθημερινές μας επιλογές, είναι η ουσία που αφήνει τη βία να ζει, να συνεχίζει και να γίνει συνήθεια. Και όλα αυτά γίνονται, γιατί όλα τα περιμένουμε.
Και στο τέλος; Ο κόσμος σοκαρίστηκε. Τα ΜΜΕ είχαν υλικό, τίτλοι και πλάνα· όλοι μίλησαν, όλοι είδαν. Και όμως, η ανατομία της αδιαφορίας δεν αλλάζει. Η βία συνεχίζει να ζει εκεί όπου η προσοχή μας φεύγει, εκεί που το βλέμμα παρακάμπτει τον άλλον, εκεί που η καθημερινότητα κάνει τη σιωπή και τη μη αντίδραση αποδεκτή. Δεν αρκεί το σοκ. Χρειάζεται η συνειδητοποίηση ότι η αδιαφορία σκοτώνει πιο αθόρυβα από κάθε μαχαίρι, και ότι κάθε επόμενη στάση, κάθε βαγόνι, κάθε δρόμος μπορεί να γίνει τόπος της ίδιας σιωπηρής βίας.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News