Το ηλεκτρονικό τσιγάρο… της αθωότητας – Μάστιγα του 21ου αιώνα

Οι νέοι μπορεί να θεωρήσουν το ηλεκτρονικό τσιγάρο πιο ελκυστικό αν θεωρήσουν πως είναι πιο ασφαλές από τα συμβατικά τσιγάρα και βαθμιαία να χρησιμοποιήσουν τύπους υψηλότερης περιεκτικότητας σε νικοτίνη και στη συνέχεια να προχωρήσουν στο συμβατικό τσιγάρο, αφού η ανοχή τους στη νικοτίνη αυξάνεται.

ηλεκτρονικό τσιγάρο

Ο προχθεσινός εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του καπνίσματος αποτέλεσε αφορμή να ειπωθούν πολλές αλήθειες σε σχέση με το κάπνισμα και το ηλεκτρονικό τσιγάρο που προσφέρεται με ένα ωραίο περιτύλιγμα αθωότητας και ως μέσο διακοπής του καπνίσματος.  

Ο αναπληρωτής καθηγητής πνευμονολογίας και διευθυντής του Πνευμονολογικού Τμήματος του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών Αργύριος Τζουβελέκης, παρουσίασε με απόλυτη σαφήνεια όλες τις παραμέτρους που αφορούν στο συγκεκριμένο θέμα, στο πλαίσιο της ενημερωτικής εκδήλωσης που διοργάνωση ο Ομιλος Εθελοντών κατά του Καρκίνου «ΑγκαλιάΖΩ»

«Προστατέψτε τα παιδιά σας. Ο καπνιστής αποπνέει αιθάλη και κοτινίνη ως και 30 λεπτά μετά το πέρας του τσιγάρου» σημείωσε χαρακτηριστικά καταρρίπτοντας τον μύθο που θέλει τον καπνιστή γονιό να βγαίνει στο μπαλκόνι να καπνίσει και να επιστρέφει στο εσωτερικό του σπιτιού σε λίγα λεπτά και να αγκαλιάζει τα παιδιά του.

Ειδικότερα, μιλώντας για το ηλεκτρονικό τσιγάρο, το χαρακτήρισε «μάστιγα του 21ου αιώνα. Και εξήγησε: «Το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι μια ηλεκτρονική συσκευή διανομής νικοτίνης που λειτουργεί με μπαταρία και μοιάζει με συμβατικό τσιγάρο. Μετατρέπει ένα υγρό που περιέχει νικοτίνη σε ατμό  που μπορεί να εισπνευσθεί. Η περιεκτικότητα νικοτίνης μπορεί να ποικίλλει από καθόλου έως 16-36 mg/ml ανά φυσίγγιο. Η προπυλενική γλυκόλη είναι το χημικό πρόσθετο που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία του τεχνητού καπνού. Μεταξύ 2010 και 2013, η οποιαδήποτε χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων αυξήθηκε από 1,8% σε 13%».

Ηλεκτρονικό τσιγάρο: Εξίσου επικίνδυνο

Στο ερώτημα εάν είναι επικίνδυνο, απάντησε: «Περιέχει καρκινογόνες ουσίες, όπως νιτροζαμίνες, αναβασίνη και η βήτα-νικοτυρίνη, η διεθυλενική γλυκόλη (diethylene glycol), που είναι συστατικό που χρησιμοποιείται σε αντιψυκτικά. Το εύρος συγκεντρώσεων μόλυβδου και χρωμίου ήταν παρόμοιο με εκείνο του καπνού συμβατικών τσιγάρων, ενώ του νικελίου ήταν 2-100 φορές υψηλότερο από τον καπνό ενός τσιγάρου μάρκας Marlboro. Αλλωστε και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει απαγορεύσει το ηλεκτρονικό τσιγάρο στους δημόσιους χώρους. Ο αντικαπνιστικό νόμος απαγορεύει το ηλεκτρονικό τσιγάρο όπου και το συμβατικό».

Το σημαντικό είναι δε ότι το 60% των χρηστών δηλώνει άγνοια για τον κίνδυνο που εγκυμονεί.

Η διαφήμιση και το ωραίο περιτύλιγμα

Κι αυτό, όπως υπογράμμισε ο κ. Τζουβελέκης, οφείλεται και στις μεθόδους προώθησής του από τις εταιρείες καπνικών προϊόντων. «Η προώθηση των ηλεκτρονικών τσιγάρων μπορεί να ενισχύσει στα παιδιά και στους εφήβους το μήνυμα πως το κάπνισμα δεν είναι επικίνδυνο, αυξάνοντας τον κίνδυνο εξάρτησης από τη νικοτίνη και χρήσης του καπνού.

Οι νέοι όμως μπορεί να θεωρήσουν το ηλεκτρονικό τσιγάρο πιο ελκυστικό αν θεωρήσουν πως είναι πιο ασφαλές από τα συμβατικά τσιγάρα και βαθμιαία να χρησιμοποιήσουν τύπους υψηλότερης περιεκτικότητας σε νικοτίνη και στη συνέχεια να προχωρήσουν στο συμβατικό τσιγάρο, αφού η ανοχή τους στη νικοτίνη αυξάνεται. Κυκλοφορεί δε σε συσκευές που μοιάζουν διαβολικά με USB και μπορεί να το χρησιμοποιούν ακόμα και μέσα στην τάξη».

Αναλύοντας ο καθηγητής τις συχνότερες αιτίες έναρξης του ηλεκτρονικού τσιγάρου περιέγραψε την περιέργεια σε ποσοστό 53% και την προσφορά ή παραχώρηση από το φιλικό ή οικογενειακό περιβάλλον σε ποσοστό 34% και στο πλαίσιο προσπάθειας για διακοπή ή μείωση του καπνίσματος (30%). «Οι περισσότεροι καπνιστές ξεκινούν να καπνίζουν σε νεαρή ηλικία. Το 88% έως τα 18 έτη και το 99% έως τα 26 έτη».

ηλεκτρονικό τσιγάρο

Το πάνελ των ομιλητών που συντόνιζε η γράφουσα, Από δεξιά διακρίνονται οι: Λένα Αλμπάνη, Ελλη Μαλακουνίδου, Αργύρης Τζουβελέκης, Ολγα Παντελίδη

Τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος

Παρουσιάζοντας ο κ. Τζουβελέκης τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος απαρίθμησε τα εξής:

  • Στα 10 έτη εξισώνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου πνεύμονα με τους μη καπνιστές
  • Διακοπή στα 40 αυξάνει το προσδόκιμο κατά 9 χρόνια
  • Διακοπή στα 60 αυξάνει το προσδόκιμο κατά 3 έτη
  • Στους 9 μήνες ο βήχας και η δύσπνοια έχουν μειωθεί
  • Σε 20 λεπτά η πίεση και οι καρδιακοί σφυγμοί επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα.

Οριστική λύση η παιδεία 

Ωστόσο, καταλήγοντας, υπογράμμισε ότι η «οριστική λύση είναι μόνο η παιδεία. Ο λόγος του Αδαμάντιου Κοραή είναι χαρακτηριστικός ”Πολιτεία που δεν έχει σαν βάση της την παιδεία, είναι οικοδομή πάνω στην άμμο”. Πρέπει να επενδύσουμε στους νέους με προγράμματα Αγωγής Υγείας και παρεμβάσεις πρόληψης και ώθησης προς τον αθλητισμό και τον εθελοντισμό». Μάλιστα απευθυνόμενος στον διοικητή της 6ης Υγειονομικής Περιφέρειας, Γιάννη Καρβέλη, πρότεινε συνεργασία για την προώθηση αντικαπνιστική καμπάνιας στα σχολεία. Η ανταπόκριση, εκ μέρους του κ. Καρβέλη ήταν άμεση. «Μπορούμε στις καμπάνιες δημόσιας υγείας που τρέχουμε ήδη στα σχολεία και σε άλλους χώρους να εντάξουμε και το συγκεκριμένο θέμα» σημείωσε ενδεικτικά.

ηλεκτρονικό τσιγάρο

Γιάννης Καρβέλης, Αννα Μαστοράκου, Λαμπρινή Παπαχρυσανθάκη, Νίκος Μπακάλης (πρόεδρος Τμήματος Νοσηλευτικής πανεπιστημίου Πατρών)

 

ηλεκτρονικό τσιγάρο

Νικολίτσα Οικονόμου, Κωνσταντίνα Ρουμελιώτη – Φωτήλα, Χαράλαμπος Μπονάνος, Λαμπρινή Παπαχρυσανθάκη, Αρχιμανδρίτης π. Θεόκλητος Παντελίδης

 

Η διακοπή θέλει βοήθεια

Στο ερώτημα πώς μπορεί ο καπνιστής να μπει στο μονοπάτι της διακοπής του καπνίσματος, απάντησε η πνευμονολόγος του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών Ελλη Μαλακουνίδου. «Είναι δύσκολη η διακοπή του καπνίσματος χωρίς βοήθεια» παραδέχτηκε, αναλύοντας στη συνέχεια τη βοήθεια που μπορούν να παράσχουν τα ιατρεία διακοπής του καπνίσματος. Ενα από αυτά εδρεύει στο ΠΓΝΠ και μέχρι σήμερα έχει προσφέρει σημαντική βοήθεια σε δεκάδες καπνιστές που αποφάσισαν να κάνουν αυτό το σημαντικό βήμα και να προστατεύσουν τη ζωή τους. Οπως εξήγησε η κ. Μαλακουνίδου, υπάρχουν φάρμακα πρώτης γραμμής όπως τα διαδερμικά αυτοκόλλητα νικοτίνης, σπρέι, τσίχλες κ.ά., τα οποία για να είναι αποτελεσματικά δεν αρκεί η απευθείας αγορά από το φαρμακείο αλλά χρειάζεται υπόδειξη από τον αρμόδιο γιατρό και φυσικά παρακολούθηση.

Ποτέ δεν είναι στα αλήθεια αργά!

Προσεγγίζοντας το θέμα από ψυχολογικής απόψεως η ψυχολόγος, Ολγα Παντελίδη, υπογράμμισε αρχικά ότι ποτέ δεν είναι αργά να σταματήσει κάποιος το κάπνισμα.

Ακολούθως παρουσίασε το προφίλ του καπνιστή και τις αιτιολογίες που προβάλλει ο ίδιος προκειμένου να δικαιολογήσει την επιλογή του, να καπνίζει.

● Το κάπνισμα με χαλαρώνει. Η εξάρτηση από τη νικοτίνη οφείλεται σε αυτό. Υπάρχουν πιο αποτελεσματικές μέθοδοι χαλάρωσης, όπως η χαλαρή άσκηση, η βόλτα, η κοινωνική επαφή, οι διατάσεις κ.ά.

● Δεν καπνίζω πολύ, το κάπνισμα βλάπτει μόνο τους βαριά καπνίζοντες. Ακόμα και αυτοί που κάνουν λίγα τσιγάρα διατρέχουν σημαντικούς κινδύνους, και έρευνες αποδεικνύουν ότι το περιστασιακό κάπνισμα μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε βαριά εξάρτηση.

● Καπνίζω «ελαφρά» τσιγάρα, δεν κινδυνεύω από την ουσία. Ο όρος επινοήθηκε για οικονομικούς σκοπούς από τις καπνοβιομηχανίες, όσοι καπνίζουν «ελαφριά» τείνουν να εισπνέουν βαθύτερα τον καπνό και να καπνίζουν περισσότερο, άρα δεν διαφέρουν από άλλους καπνιστές.

● Μπορώ να το κόψω όποτε θελήσω. Αν και εφικτή, δεν είναι απλή διαδικασία, χρειάζεται σημαντική προσπάθεια και αρωγή, δεν επαρκεί μόνο η απόφαση.

● Δεν θα αντέξω χωρίς τα τσιγάρα. Το στερητικό σύνδρομο οφείλεται σε αυτό, τα συμπτώματα του οποίου κορυφώνονται σε 24 ώρες. Μέσα σε ένα μήνα περίπου επιτυγχάνεται η απεξάρτηση του οργανισμού».

Πρόληψη από το νηπιαγωγείο

Μιλώντας για την πρόληψη, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών, Λένα Αλμπάνη, υπογράμμισε ότι αυτή «πρέπει να ξεκινάει από το νηπιαγωγείο για να έχουμε ουσιαστικό αποτέλεσμα».

Οπως πρόσθεσε η ίδια «η έννοια της πρόληψης αναφέρεται στο σύνολο των δράσεων πριν την εκδήλωση μιας συμπεριφοράς, στην αντιμετώπιση των παραγόντων που κάνουν ευάλωτο το άτομο και στην ενίσχυση των παραγόντων που το ενδυναμώνουν και το προστατεύουν, συμβάλλοντας στην αποφυγή ή στην αναβολή της έναρξης της χρήσης ουσιών και της εμφάνισης μιας νόσου εξάρτησης» και εξήγησε:

«Στην πρόληψη της ουσιοεξάρτησης, εκτός από την απλή παροχή πληροφοριών, αξιοποιούνται εκπαιδευτικές διαδικασίες με μεθόδους αλληλεπίδρασης και ενεργούς μάθησης που στοχεύουν στην αύξηση των γνώσεων, την ενδυνάμωση, την υποστήριξη και την εκπαίδευση των ατόμων.  Ωστε να αναλαμβάνουν μια θετική στάση ζωής και να αναπτύσσουν δεξιότητες που συνδέονται με την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας».

Σχετικά με τα σύγχρονα προληπτικά μέτρα, ανέφερε ότι απευθύνονται σε τρεις τομείς πρόληψης: Την πρωτογενή, τη δευτερογενή και την τριτογενή. «Η πρωτογενής πρόληψη αναφέρεται στην έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση των μη καπνιστών (και κυρίως των εφήβων) για την αποτροπή τους από το κάπνισμα και για την αλλαγή των στάσεων τους απέναντι σε αυτό. Η δευτερογενής πρόληψη αναφέρεται στη μείωση ή την διακοπή του καπνίσματος των καπνιστών. Η τριτογενής πρόληψη απευθύνεται στους συστηματικούς ή εξαρτημένους χρήστες του καπνού, καθώς παράλληλα με τη θεραπεία και ψυχοκοινωνική αποκατάσταση που χρειάζεται σε αυτές τις περιπτώσεις, γίνεται και επιπλέον παρέμβαση για την αποφυγή υποτροπής».