Τουρκία – Αττάλεια: Βαδίζοντας στα μονοπάτια της Λυκίας οδού ΦΩΤΟ

Ξεκινώντας αυτό το ταξίδι στη Λυκία οδό, νοτιοδυτική παραθαλάσσια περιοχή της Τουρκίας – αφετηρία η Αττάλεια και κατάληξη η Φετιγιέ – δεν μπορούσαμε να φανταστούμε πόσο μακρύς θα ήταν ο δρόμος του.  Και πολύ περισσότερο πόσο γεμάτος θα ήταν από σταθμούς γνώσης, ιστορίας, εικόνων, γεύσεων, ανθρωπίνων επαφών και εμπειριών.  Οταν η πρόσκληση από το Γραφείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκικής Πρεσβείας στην Αθήνα που εκπροσωπεί τον Τουρκικό Οργανισμό Ανάπτυξης και Προώθησης Τουρισμού (Türkiye Tourism Promotion and Development Agency – TGA) για τη συμμετοχή μας σε αυτό το ταξίδι έφτασε στο ηλεκτρονικό μας ταχυδρομείο, θεωρήσαμε ότι πρόκειται για μία τυπική δημοσιογραφική αποστολή.

Θεώρηση η οποία διαψεύστηκε από τις πρώτες εικόνες που καταγράψαμε από ψηλά λίγο πριν προσγειωθούμε στο αεροδρόμιο της Αττάλειας μετά από περίπου μιας ώρας πτήση από το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης που ήταν ο πρώτος μας σταθμός.  Τούτος ο τόπος έμοιαζε πράγματι με ζωγραφιά. Και κατά την πενθήμερη παραμονή μας προσθέταμε διαρκώς νέες πινελιές. Κάθε μέρα και σε διαφορετικό τόπο όπως επιβάλλει ο Δρόμος της Λυκία. Λυκία ήταν το παλιό όνομα της χερσονήσου Τεκέ, που συνέδεε τα ανατολικά της Μούγλας με την Αττάλεια. Οι Λύκιοι ήταν ένας από τους πιο εξέχοντες πολιτισμούς της αρχαίας περιόδου.

Το 1999, ολόκληρη η Λυκιακή γη ερευνήθηκε και ένα μονοπάτι μεγάλης απόστασης σηματοδοτήθηκε από μια ομάδα ερασιτεχνών ιστορικών και επαγγελματιών οδηγών πεζοπορίας.  Έτσι, σχεδιάστηκε η Λυκιακή Οδός, η πρώτη πεζοπορική διαδρομή μεγάλης απόστασης στην Τουρκία. Πρόκειται για μια διαδρομή περίπου 500 χιλιομέτρων από τη Φετιγιέ στην ανατολική περιοχή των Μούγλα μέχρι την Αττάλεια. Στη διάρκεια του ταξιδιού μας ανεβήκαμε βουνά, διασχίσαμε πόλεις και χωριά, περπατήσαμε σε τόπους γεμάτους ιστορία, θαυμάσαμε ξεχωριστά μνημεία, το καταπράσινο τοπίο, ελαιώνες, περιβόλια, άφθονα νερά, άρτιο οδικό δίκτυο καθώς και απέραντες εκτάσεις των θερμοκηπίων.

Επισκεφθήκαμε εξαίσιες παραλίες, μετακινούμενοι με σκάφος, γνωρίσαμε τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής, κάνοντας μία πεζοπορία 2,5 ωρών. Κάθε μας βήμα μάς οδηγούσε σε έναν ιστορικό θησαυρό. Γευτήκαμε παραδοσιακά μαγειρέματα αλλά και γκουρμέ, με το τσάι να κλείνει το κάθε μας γεύμα. Συνοδοιπόροι μας άλλες τρεις δημοσιογράφοι: Μάρη Τιγκαράκη (monopoli.gr),  Ιόλη Μπέη – Κωνσταντινίδη (in.gr) και Ελευθερία Μακρυγένη (The Best).

Περπατώντας στα στενά της Αττάλειας

Στην έξοδο του αεροδρομίου της Αττάλειας, μας περίμενε η ξεναγός μας Ezgi Palabıyık και ο οδηγός του μικρού βαν με το οποίο διανύσαμε εκατοντάδες χιλιόμετρα κατά την παραμονή μας στη γειτονική χώρα.

«Καλωσήρθατε» μας φώναξε η  γλυκύτατη Εζγκί, λάτρης των Ελληνικών με σπουδές στην ελληνική λογοτεχνία στην Τουρκία και στην Ελλάδα. Οι βαλίτσες μας φορτώθηκαν και η παραμονή μας σε αυτό τον όμορφο τόπο ξεκίνησε.

Η Τουρκία ξεχωρίζει και ως αρχαιολογικός προορισμός.  Λόγω των εκτεταμένων αρχαιολογικών ανασκαφών και έργων αποκατάστασης σε ιστορικούς χώρους με σκοπό τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της πολιτιστικής κληρονομιάς, η Τουρκία ανακήρυξε το 2024 ως τη Χρυσή Εποχή της Αρχαιολογίας. Ο αριθμός των αρχαιολογικών ανασκαφών και μελετών που διεξάγονται στην Τουρκία αναμένεται να φθάσει τις 750 μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και τις 800 μέχρι το 2026.Η Αττάλεια χτισμένη στα παράλια της Μεσογείου, στη νότια ακτή της Τουρκίας είναι η όγδοη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας με 2,5 εκατομμύρια κατοίκους. Πήρε το όνομά της από τον ιδρυτή της, τον βασιλιά Αττάλο Β΄της Περγάμου, τον 2ο αιώνα π.Χ..

Η Αττάλεια όχι τυχαία, χαρακτηρίζεται ως η πρωτεύουσα του τουρκικού Τουρισμού. Καλύπτει μία ακτογραμμή 640 χιλιομέτρων η οποία εκτείνεται από τα δυτικά προς τα ανατολικά στις ακτές της Μεσογείου ενώ την αγκαλιάζουν τα βουνά του Ταύρου. Η Αττάλεια συνδυάζει πανέμορφες παραλίες, ιστορικά μνημεία, ρωμαϊκά τείχη στα οποία κυριαρχεί η πύλη του Αδριανού. Τα μοναδικού κάλλους ελληνικά σπίτια τα οποία αποτελούν πλέον πολιτιστική κληρονομιά.

Το πρώτο μας βράδυ το περάσαμε σε ένα πανέμορφο ξενοδοχείο στο Καλέιτσι, παλιά πόλη της Αττάλειας, το Ruin Adalia. Πρόκειται για ξενοδοχείο – μουσείο καθώς τα υπόγειά του φιλοξενούν την πιο εκτεταμένη αρχαιολογική ανασκαφική περιοχή με ρωμαϊκά δάπεδα, αρχαιολογικά ευρήματα, κ.ά.. Εκεί συναντήσαμε και τον έτερο ξεναγό μας, τον Ουράζ Νεχίρ (Uraz Nehir).

Το ξημέρωμα μας βρήκε να περπατάμε στα σοκάκια της παλιάς πόλης, το ιστορικό κέντρο της Αττάλειας. Περιβάλλεται από εσωτερικά και εξωτερικά τείχοι, της ελληνιστικής, ρωμαϊκής, ανατολικής ρωμαϊκής, σελτζουκικής και οθωμανικής περιόδου, τα οποία πλαισιώνουν με απόλυτο σεβασμό την ιστορία της περιοχής υφασμένη αρμονικά με το σήμερα. Υπέροχα καταλύματα, χώροι εστίασης καλύπτουν και τα πιο δύσκολα γούστα. Το μάτι δεν χορταίνει από τα όσα καταγράφει.

Άκρως αποκαλυπτική είναι η είσοδος στο Καλέιτσι μέσω της Πύλης του Αδριανού η οποία είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα ιστορικά κτίρια στην Αττάλεια – ρωμαϊκό έργο που χτίστηκε το 130 μ.Χ. προς τιμήν του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού.

 

ΒΡΑΒΕΥΤΗΚΕ ΤΟ 1988 ΩΣ «ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ» ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Καταφύγιο για τους λάτρεις της ιστορίας 

Σε καµία περίπτωση δεν περνάει απαρατήρητο το κτίριο το οποίο στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αττάλειας, το οποίο αποτελεί αξιοσηµείωτο αρχιτεκτονικό οικοδόµηµα.

Θα σηµειώναµε ότι το εξωτερικό του, που πλαισιώνεται από µία ιδιαίτερα προσεγµένη αυλή µε  προσεκτικά επιλεγµένα φυτά και παγόνια, σε προϊδεάζει για τους µοναδικούς θησαυρούς που φιλοξενεί στο εσωτερικό του.

Εκθέτει αντικείµενα από διάφορες περιόδους, όπως η Εποχή του Λίθου, η Εποχή του Χαλκού, η Ελληνιστική Εποχή, η Ρωµαϊκή και η Βυζαντινή Εποχή. Στο µουσείο µπορείτε να δείτε µια ποικιλία από αντικείµενα, όπως γλυπτά, ψηφιδωτά, νοµίσµατα, κοσµήµατα και κεραµικά.

Το τµήµα Εθνογραφίας εστιάζει στην τοπική κληρονοµιά και παρουσιάζει παραδοσιακές τέχνες, χειροτεχνίες, ενδυµασίες και τρόπο ζωής. Υπάρχουν επίσης εκθέσεις που παρουσιάζουν τις ιστορικές κοινότητες της περιοχής, τα έθιµα και τις παραδόσεις τους.

Στο Μουσείο Γλυπτικής µπορείτε να δείτε µια ποικιλία από γλυπτά από διαφορετικές περιόδους, συµπεριλαµβανοµένων γλυπτών από την αρχαιότητα, την ελληνιστική και τη ρωµαϊκή εποχή. Αυτά τα γλυπτά αντιπροσωπεύουν διάφορους θεούς, ήρωες, µυθικά πλάσµατα κ.ά.

 

H ATEΛEIΩTH ΛYKIA OΔOΣ

Κάθε σταθμός και ένας θησαυρός

 

Στο πρόγραμμα του ταξιδιού αναγραφόταν εκδρομή με σκάφος στη βυθισμένη αρχαία πόλη Κέκοβα και ακολούθως περπάτημα 2,5 ωρών με κατάληξη το κάστρο της Σιμένα.

Αυτό σήμαινε πρωινή έγερση και αναχώρηση από το πανέμορφο Κας -δυτικό τμήμα της Αττάλειας- όπου διανυκτερεύσαμε και απολαύσαμε τη ζεστή φιλοξενία των κατοίκων και των επαγγελματιών της περιοχής. Το Κας είναι ένα μικρό γραφικό χωριό που θυμίζει Ελλάδα, όπως άλλωστε και η πλειοψηφία των περιοχών που επισκεφτήκαμε. «Κρύβεται» ανάμεσα σε καταπράσινα βουνά και βρέχεται από τα καταγάλανα νερά της Μεσογείου, τα οποία τη χωρίζουν από το κοντινότατο Καστελλόριζο.

Ο Ουράζ μάς περίμενε με ζεστό καφέ στο χέρι και με παρότρυνση για άμεση επιβίβαση στο βαν, το οποίο μας μετέφερε στην προβλήτα όπου μας περίμενε το σκάφος Sunsasim Sansim (Η τύχη μου). Οι μυρωδιές, που μας κατέκλυσαν μόλις ανεβήκαμε στην πλώρη του, μαρτυρούσαν ότι η χαμογελαστή κ. Ιμράν -σύζυγος του καπετάνιου του σκάφους Σαντίκ Μποζ- είχε ήδη ξεκινήσει την προετοιμασία του πρωινού.

Ο αγουροξυπνημένος γιος της οικογένειας έδωσε το σύνθημα της αναχώρησης, τραβώντας την άγκυρα. Βρεθήκαμε να πλέουμε στα γαλαζοπράσινα νερά ανάμεσα σε καταπράσινες νησίδες με το πρωινό αεράκι να χαϊδεύει τα μάγουλά μας. Τα αχόρταγα μάτια μας δεν ήξεραν προς τα πού να κοιτάξουν. Ποιον πίνακα ζωγραφικής να απαθανατίσουν. Από το ατελείωτο αυτό ταξίδι στην πρωτόγνωρη ομορφιά που ξεδιπλωνόταν γύρω μας, μας διέκοψε η ζεστή φωνή της κ. Ιμράν η οποία μας καλούσε για πρωινό. Με τη φροντίδα της οικοδέσποινας το τραπέζι γέμισε με όλα τα καλά της τουρκικής γης. Φρέσκα ντοματίνια, ελιές όλων των ειδών, αγγούρι, μαϊντανό, αβγά, τυριά, περγαμόντο, σταφύλι και φρεσκοψημένα ψωμάκια τα γνωστά πισία.

Το σκάφος μάς ταξίδεψε στη βυθισμένη πόλη Κέκοβα για να δούμε τα ερείπια των παράκτιων οικισμών. Πρόκειται για ένα τμήμα της αρχαίας πόλης της Λυκίας. Η περιοχή της Κέκοβας περιλαμβάνει μια ολόκληρη ομάδα γραφικών νησιών, πολυάριθμους κόλπους και αρχαίες πόλεις. Το νησί Κέκοβα φημίζεται για τα στενά, πλακόστρωτα δρομάκια του με τα ασβεστωμένα σπίτια, τα καλαίσθητα εστιατόρια και καφέ και τις πολύχρωμες βουκαμβίλιες που σκαρφαλώνουν σε παλιά κτίρια.

Η περιοχή Κέκοβα έχει έκταση 260 km2 (100 τετραγωνικά μίλια) και περιλαμβάνει το νησί Κέκοβα, τα χωριά Καλεκιόι και Ουτσάγκιζ και τις τέσσερις αρχαίες πόλεις Σιμένα, Απερλέ, Ντολτσίστε και Τειμιούσα. Από μακριά αντικρίσαμε το κάστρο της Σιμένα. Εκεί θα καταλήγαμε μετά το περπάτημα των 2,5 ωρών μέσα στο καταπράσινο τοπίο. Με οδηγό τον Ουράζ ακολουθήσαμε ένα μονοπάτι αρχικά δίπλα στη θάλασσα και ακολούθως στην καρδιά του βουνού, όπου συναντήσαμε βοσκούς, απομεινάρια από κτίσματα του παρελθόντος και φυσικά τους διάσπαρτους λαξευτούς τάφους, με κατάληξη το κάστρο Σιμένα.

Στην περιοχή κατοικούν μόλις 130 οικογένειες οι οποίες κυρίως ζουν με τον τουρισμό. Διαθέτουν περίπου 60 σκάφη τα οποία ναυλώνουν τουρίστες, προκειμένου να απολαύσουν την ίδια διαδρομή με τη δική μας.

 

 

O APXAIOΛOΓIKOΣ XΩPOΣ ΛYMHPA KAI MYPA

Ξεδιπλώνονται ιστορίες αιώνων

 

Σε όλη τη διαδρομή της Λυκίας Οδού, ο επισκέπτης συναντά μνημειώδεις λυκιακούς τάφους με πέτρινους πυλώνες και σαρκοφάγους, νεκρικούς θαλάμους λαξευμένους στους μαλακούς ασβεστολιθικούς βράχους της περιοχής, που μοιάζουν με όμορφα μικρά σπίτια ή ναούς.

Στη Λημύρα υπάρχουν περισσότεροι από τετρακόσιοι λαξευτοί τάφοι στην πόλη και οι περισσότεροι από αυτούς είναι γνωστοί με τους επιτάφιους γραμμένους στη λυκική γλώσσα.

Οι λαξευτοί τάφοι είναι και μία από τις πρώτες εικόνες που αντικρίζει κανείς φτάνοντας στον αρχαιολογικό χώρο στα Μύρα, αρχαία πόλη της Λυκίας στη Μικρά Ασία, στη θέση της σημερινής μικρής πόλης Ντεμρέ. Στα ανατολικά της Νεκρόπολης βρίσκεται το αρχαίο θέατρο το οποίο είναι χτισμένο πάνω σε φυσική πλαγιά, εκμεταλλευόμενο την κλίση της, και έχει προσανατολισμό προς τα νότια.

Η πόλη Μύρα έχει ιδιαίτερη σημασία για τους πιστούς. Η σχέση της πόλης με τον χριστιανισμό ανάγεται στους αποστολικούς χρόνους, όταν ο Απόστολος Παύλος αποβιβάστηκε για σύντομο διάστημα στο λιμάνι της Ανδριακής, καθ’ οδόν προς τη Ρώμη μετά τη σύλληψή του στην Ιερουσαλήμ. Ακολούθως στο α’ μισό του 4ου αιώνα, όταν επίσκοπος Μύρων ανέλαβε ο μετέπειτα Αγιος Νικόλαος, ο χριστιανισμός άνθησε.

Ο Αγιος Νικόλαος, από τους πιο αγαπημένους και περισσότερο τιμώμενους αγίους της Ορθοδοξίας και του χριστιανικού γενικότερα κόσμου, αλλά ιδίως του ελληνικού χώρου, τιμάται ως άγιος προστάτης των ναυτικών σε μια κατ’ εξοχήν θαλασσινή και ναυτική χώρα.

Σύμφωνα με τον βίο του, γεννήθηκε στα Πάταρα της Λυκίας. Σήμερα σώζεται ο  περίφημος ναός του Αγίου Νικολάου στη Μύρα. Η βασιλική εκκλησία είναι κτισμένη στα θεμέλια παλαιοτέρου πρωτοχριστιανικού ναού, στον οποίο λειτουργούσε ο Αγιος ως  Επίσκοπος. Η εκκλησία θεωρείται από τους ειδικούς το τρίτο σε σπουδαιότητα βυζαντινό κτίσμα της Ανατολίας. Κατά τη διάρκεια του 5ου ή του 6ου αιώνα οικοδομήθηκε στη θέση του τάφου βασιλική, της οποίας διατηρήθηκαν κάποια λείψανα από τη βορειοδυτική και τη νοτιοανατολική περιοχή, εκεί όπου βρισκόταν η σαρκοφάγος με το λείψανο του Αγίου.

Το αρχιτεκτονικό αυτό αριστούργημα σήμερα βρίσκεται περίπου 10 μέτρα κάτω από τη στάθμη του εδάφους. Πλαισιώνεται βόρεια, δυτικά και νότια με στεγασμένο περιστύλιο σε σχήμα Π, που αποτελεί το νάρθηκα.

Σημειώνουμε ότι, το 2003, το Ιδρυμα Ωνάση προχώρησε στη συγχρηματοδότηση με το Ιδρυμα Βέχμπι Κοτς του προγράμματος συντήρησης του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου.

 

ΓΕΥΣΕΙΣ → ΑΡΩΜΑΤΑ → ΧΡΩΜΑΤΑ → ΜΝΗΜΕΣ

Η κατάληξη μιας υπέροχης διαδρομής

 

Συνεχίζοντας να ακολουθούμε τη Λυκία Οδό κι έχοντας διανύσει εκατοντάδες χιλιόμετρα -όχι ως πεζοπόροι αλλά οδικώς- περνώντας μέσα από το χωριό Μινάρε, γυρίζω στην Ιόλη και της λέω «όλα θαυμάσια μέχρι στιγμής αλλά θα ήταν ωραίο να δούμε πώς ζει μία οικογένεια και πώς είναι το σπίτι τους».

Πριν ολοκληρώσω την πρότασή μου το μικρό μας βαν σταθμεύει στην αυλή ενός σπιτιού με τις κότες να τριγυρίζουν γύρω μας και την αγελάδα να μας υποδέχεται με ένα φιλικό μούγκρισμα.

Στην πόρτα της αυλής μάς υποδέχεται η χαμογελαστή κ. Νουράι, η οποία είχε ήδη στρώσει το τραπέζι και μας περίμενε να γευτούμε τα σπιτικά της καλομαγειρεμένα φαγητά. Γεύσεις όχι μακρινές από τις δικές μας μιας και η τουρκική κουζίνα αποτελεί πάντρεμα της μεσογειακής διατροφής και της παραδοσιακής τουρκικής γαστρονομίας.

Τα πιάτα περιλαμβάνουν μια ποικιλία φρεσκοκομμένων  μυρωδάτων λαχανικών, οσπρίων, δημητριακών, φρέσκων θαλασσινών, βοτάνων, λουσμένα σε πλούσιο ελαιόλαδο, μπαχαρικά και εσπεριδοειδή. Ο ουρανίσκος γεύεται μοναδικές γεύσεις με τις πίτες και το ψωμί γλύκισμα να μας κατακτούν. Η κ. Νουράι φρόντιζε διαρκώς να γεμίζει τις πιατέλες με τα φαγητά που ετοίμαζαν, στην κουζίνα και στο παραδοσιακό τζάκι, η γιαγιά του σπιτιού και η κόρη της. Μία εικόνα που μας αιχμαλώτισε όταν περάσαμε στο εσωτερικό του σπιτιού και στην κουζίνα όπου δεν αντισταθήκαμε στην πρόκληση των καλόκαρδων γυναικών να δοκιμάσουμε να ανοίξουμε το δικό μας φύλλο και να φτιάξουμε πίτα.

Οι γεύσεις αυτές προστέθηκαν σε όλες αυτές που απολαύσαμε σε παραδοσιακά ταβερνάκια και φούρνους και σε γκουρμέ εστιατόρια.

Το χωριό φάντασμα

Αποχαιρετήσαμε την κ. Νουράι και την οικογένειά της ευχαριστώντας τους για τη ζεστή φιλοξενία που μας πρόσφεραν και αναχωρήσαμε για τον επόμενο σταθμό. Ο Ουράζ με την περιγραφή του μας είχε προετοιμάσει γι’ αυτό που θα βλέπαμε. Ωστόσο όταν περνάς την είσοδο του νεκρού χωριού Λιβίσι – Καγιάκιο (Kayaköy) και βαδίζεις στα πέτρινα σοκάκια νιώθεις να εγκλωβίζεσαι στον χρόνο. Προσπαθείς να συνθέσεις εικόνες πίσω από τα μισογκρεμισμένα σπίτια τα οποία μαρτυρούν ότι αυτός ο τόπος κάποτε άκμαζε και οι άνθρωποί του έγραψαν σπουδαία ιστορία μέχρι που αναγκάστηκαν να τον εγκαταλείψουν με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923.

Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο με τις εκκλησιές της Παναγίας Πυργιώτισσας και του Ταξιάρχη να δεσπόζουν, καθώς είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα κτίρια του χωριού.

Στο τέρμα της Λυκίας Οδού

Φτάνοντας στην κατάληξη της Λυκίας Οδού, η θέα της πανέμορφης Φετιγιέ, από ψηλά, μας ξυπνάει από το βύθισμα στις σκέψεις που μας γέννησε η επίσκεψη στο νεκρό χωριό.

Η Φετιγιέ είναι παραθαλάσσια πόλη της Τουρκίας και ανήκει στην επαρχία Μούγλων. Βρίσκεται στα όρια των ιστορικών περιοχών της νοτιοδυτικής Μικράς Ασίας, της Λυκίας και της Καρίας. Θα θέλαμε να μείνουμε παραπάνω σε αυτό τον προικισμένο τόπο αλλά είχε φτάσει η ώρα της ώρα της αναχώρησης από το αεροδρόμιο του Νταλαμάν -45 χιλιόμετρα από τη Φετιγιέ -για το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης.

Παρηγοριά η εσωτερική υπόσχεση της επιστροφής στην ανεξάντλητη Λυκία Οδό.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News